نمایش گسست روابط فراآتلانتیک
گروه جهان|سمانه قربانی|
دونالد ترامپ پس از شروع توفانی نشست گروه7 که اختلافات دو طرف در سیاست خارجی، تجارت و محیط‌زیست را کاملا آشکار کرد، در دومین روز از نشست تلاش کرد تا تنش‌ها در روابط فراآتلانتیک را حداقل بطور ظاهری کاهش دهد. ترامپ تنها ساعاتی پیش از اینکه خبر نمایندگی امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، از سوی کشورهای گروه7 در مساله هسته‌ای ایران را رد کند، مدعی شده بود که احوال روابط میان رهبران گروه 7 خوب است و هیچ مشکلی وجود ندارد. نشانه‌ها اما چیز دیگری می‌گویند.
فایننشال‌تایمز نوشته، رییس‌جمهوری امریکا
یک شنبه نگرانی‌ها مبنی بر اینکه گردهمایی رهبران جهان در شهر ساحلی بیاریتز ممکن است به یک فاجعه ختم شود را رد کرد؛ آن‌هم در شرایطی که اختلافات میان اعضای گروه 7 از جمله بر سر روسیه و مسائلی دیگر آشکارتر از هر زمان دیگری شده است.
ترامپ در پست توییتری نوشته: «پیش از اینکه وارد فرانسه شوم رسانه‌های خبری جعلی می‌گفتند که روابط امریکا با 6 کشور دیگر عضو گروه7 بسیار پرتنش است و نشست دو روز آِینده فاجعه خواهد بود. خب، نشست‌های بسیار خوبی داریم. رهبران گروه7 خیلی خوب پیش می‌روند و کشور ما از نظر اقتصادی بسیار خوب عمل می‌کند.»
دونالد ترامپ با بوریس جانسون صبحانه کاری داشت، دیداری که به دقت زیرنظر رسانه‌ها قرار داشت. اغلب رسانه‌ها و مفسران خبری به‌دنبال نشانه‌هایی مبنی بر بودند که نخست‌وزیر بریتانیا چطور قرار است پس از خروج از اتحادیه اروپا رابطه میان امریکا و اروپا را مدیریت کند.
با وجود اظهارات صمیمانه جانسون و ترامپ، روابط ایالات متحده با دیگر اعضای گروه7 از جمله ژاپن، کانادا، آلمان، فرانسه و ایتالیا چندان صمیمانه به نظر نمی‌رسد و نوع تعامل دیپلمات‌های دو طرف نشان می‌دهد که افق روابط امریکا و این کشورها چندان روشن نیست. یک مقام ارشد اروپایی که از تحولات شام کاری رهبران گروه7 در روز شنبه اطلاع داشته به فایننشال‌تایمز گفته: «در این دیدار اغلب میهمانان تلاش می‌کردند تا فضا را تحمل کنند و در مجموع نشست دلپذیری برای رهبران نبود.»
این در حالی است که ترامپ گفته گروه7 گفت‌وگوهای خوبی درباره روسیه و ولادیمیر پوتین داشته است. او همچنین گفته که احتمالش بسیار زیاد است که از پوتین دعوت کند تا در نشست سال آینده گروه 7 حضور داشته باشد.
یکی از محورهای کلیدی اختلاف میان دولت ترامپ و کشورهای اروپایی، روسیه است. رهبران کشورهای صنعتی پس از اینکه روسیه در سال 2014 کریمه را از اوکراین جدا کرده و به خاک خود ضمیمه کرد روسیه رااز این گروه کنار گذاشتند و از آن پس گروه هشت، به گروه7 تبدیل شد.
ترامپ در شرایطی گفته احتمالا پوتین را به نشست سال آینده دعوت می‌کند که دونالد تاسک رییس شورای اروپایی، در روز نخست نشست گروه7 تاکید کرده تحت هیچ شرایطی با بازگشت روسیه موافق نیست. او گفته در عوض می‌خواهد که گروه7 ولادیمیر زلنسکی رییس‌جمهور جدید اوکراین، را به عنوان میهمان به نشست این گروه در سال آینده دعوت کند.
بسیاری از رهبران اروپایی برآن هستند تا اجازه ندهند که فاجعه نشست گروه 7 در سال گذشته میلادی تکرار شود؛ نشستی که در آن ترامپ با انتقاد شدید از جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا و کشور میزبان، از امضا کردن بیانیه پایانی این نشست خودداری کرد.
بر همین اساس است که امانوئل ماکرون با چشم‌پوشی از بیانیه پایانی نشست اعلام کرده که نشست گروه7 بیانیه پایانی نخواهد داشت و صرفا فرصتی برای کاهش اختلافات میان طرفین است. با این حال اختلافات به قوت خود باقی است. برخی از مقام‌های امریکایی میزبان فرانسوی گروه7 را متهم کرده‌اند که مباحث را به اقتصاد جهانی و سیاست خارجی محدود کرده است. یک مقام ارشد دولت امریکا گفته: «این نگرانی وجود دارد که فرانسه با تمرکز بر موضوعات غیرضروری عامدانه سعی کند تا باعث شکاف در گروه 7 شود و با انجام این کار سابقه بدی برای نشست‌های آتی گروه7 ایجاد کند.»
فیگارو نوشته: برشمردن موضوعات مورد بحث در این نشست سرگیجه‌آور است. ضرورت اقدام فوری برای محافظت از آب و هوای کره‌زمین، بستن مالیات بر شرکت‌های اینترنتی، مبارزه با نابرابری، مساله هسته‌ای ایران، بحران در روسیه و جنگ تجاری از جمله آنهاست. روسای‌جمهوری و نخست‌وزیران کشورهای شرکت‌کننده در نشست گروه۷ وظیفه سنگین حل مشکلات جهان را برعهده دارند.
بررسی هر یک از این مشکلات خود یک نشست بین‌المللی می‌طلبد. تل مشکلات و دلواپسی‌های موجود گواه بی‌ثباتی جهانی است که به سبب بحران اقتصادی، رویدادهای نظامی و فجایع ناشی از تغییرات آب و هوا به شکلی بی‌سابقه خطرناک شده است. اما واقعیت این است که نشست گروه۷ در بیاریتز همانند دیگر نشست‌های این گروه در چند سال اخیر، فیلی است که در بهترین شکل ممکن موش خواهد زایید. این کلوپ کوچک کشورهای دموکرات لیبرال در قرن بیست‌ویکم دیگر نه مشروعیتی دارد نه قدرت عملی. دیگر کشورهای قدرتمند چون چین، روسیه و هند که در ضیافت گروه۷ شرکت نمی‌کنند، همانقدر بر امور جهان ﺗﺄثیرگذارند که کشورهای غربی توانمند. کاملاً روشن است که رشته پیوند میان کشورهای اروپایی و امریکا در حال گسسته شدن است. با وجود این آیا باید از نشست گروه۷ خلع لباس کرد؟ نه. این کاری اشتباه خواهد بود چرا که بازیگران در پشت صحنه بزرگ و پرهیاهوی نشست گروه۷ نمایشی دیگر اجرا می‌کنند. نمایشی ضروری که نمی‌شود از آن صرف‌نظر کرد، نمایشی مرکب از گفت‌وگوهای خصوصی، مذاکرات و چانه‌زنی‌های مختصر، قرارها و پیمان‌های محرمانه. در دنیای امروز زمزمه کردن بهتر از صحبت کردن با صدای بلند است.
