نقدینگی از ۲۸۹۵ هزار میلیارد تومان گذشت

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |

بدهی دولت به بانک‌ها که یکی از اقلام مهم بدهی دولت محسوب می‌شود در شهریور 99 به رقم 357 هزار و 780 میلیارد تومان رسیده که دریک‌سال منتهی به شهریور 99 معادل 40.2 درصد و در نیمه نخست سال 99 معادل 22 درصد رشد کرده و دولت در یک‌سال اخیر 102 هزار میلیارد تومان و در شش ماه اول سال جاری 64 هزار میلیارد تومان از منابع بانک‌ها استفاده کرده است. همچنین بدهی دولت به بانک‌ها در شش ماه اول امسال 22 درصد رشد کرده که نشان‌دهنده استفاده زیاد دولت از منابع بانک‌ها در سا ل‌جاری است.  به عبارت دیگر، بدهی دولت به بانک‌ها 102 هزار میلیارد تومان در یک‌سال و 64 هزار میلیارد تومان در شش ماه اول سال 99 افزایش داشته است و این موضوع نشان می‌دهد که دولت بخشی از مخارج و کسری بودجه خود را عملا از محل منابع بانک‌ها تامین کرده است. براساس گزیده آمار پولی و بانکی که به تازگی از سوی بانک مرکزی منتشر شده، بدهی بخش دولتی به بانک‌ها نیز درمجموع به 370 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 41 درصدی در یک‌سال اخیر و 23 درصدی در نیمه نخست سال جاری داشته و بیش از 12 هزار میلیارد تومان آن مربوط به شرکت‌های دولتی و نزدیک به 358 هزار میلیارد تومان آن مربوط به خود دولت است.بدهی دولت به بانک مرکزی نیز 103 هزار و 840 میلیارد تومان اعلام شده که رشد 18.6 درصدی در یک‌سال منتهی به شهریور 99 و رشد 35 درصدی در شش ماه اول سال 99 داشته است. بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی 35 هزار و 850 میلیارد تومان با رشد 54 درصدی در یک‌سال منتهی به شهریور 99، اعلام شده است. کل بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی شامل بانک مرکزی و بانک‌ها نیز به رقم 509 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 36 درصدی در یک‌سال و 22 درصدی در نیمه نخست سال 99 داشته است. از این رقم بدهی دولت به سیستم بانکی معادل 461 هزار میلیارد تومان با رشد 34 درصدی در یک‌سال اخیر و 24 درصدی در نیمه نخست سال جاری بوده است. همچنین بدهی شرکت‌های دولتی معادل 48 هزار میلیارد تومان بوده که رشد 63 درصدی در یک‌سال و 2 درصدی در شش ماه نخست 99 داشته است. 

     129 هزار میلیارد تومان بدهی بانک ها

بدهی یا اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی نیز به رقم 129 هزار و 190 میلیارد تومان رسیده که رشد 6 درصدی در یک‌سال اخیر و رشد 16.7 درصدی در نیمه نخست سال 99 داشته است. از این رقم بدهی بانک‌های خصوصی و غیر دولتی بیش از 74 هزار میلیارد تومان، بدهی بانک‌های تخصصی بیش از 44 هزار میلیارد تومان است. 

    نقدینگی در  مرز 2900 هزار میلیارد تومان

طبق اطلاعات منتشر شده از بانک مرکزی درباره آمارهای اقتصادی در پایان شهریور امسال، نقدینگی در این زمان از ۲۸۹۵ هزار میلیارد تومان عبور کرده است. از این رقم سپرده کوتاه‌مدت864 هزار میلیارد تومان با رشد 39 درصدی یک‌ساله و 22 درصدی شش ماهه، سپرده بلندمدت1208 هزار میلیارد تومان با رشد18 درصدی یک‌ساله و 5 درصدی شش ماهه، سپرده دیداری شامل حساب جاری و چک رقم 540 هزار میلیارد تومان با رشد 90 درصدی یک‌ساله و 47 درصدی شش ماهه بیشترین سهم را در ترکیب نقدینگی داشته‌اند. به عبارت دیگر، تمایل مردم به نگهداری پول به صورت چک و حساب جاری برای خریدهای سریع و نقدینگی در جریان به‌شدت رشد کرده و در یک‌سال اخیر تقریبا دو برابر شده است و 540 هزار میلیارد تومان در حساب‌های جاری و چک‌ها در حال گردش است تا به سرعت بتواند خریدهای مورد نظر را انجام دهد. از سوی دیگر، حساب کوتاه‌مدت در کارت‌های الکترونیکی بانک‌ها نیز رشد 39 درصدی داشته و 864 هزار میلیارد تومان است که برای پرداخت‌های اینترنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با اینکه سود اندکی دارد اما تمایل مردم به آن زیاد بوده است. جالب این است که حساب بلندمدت با سود 15 درصدی رشد اندک 18 درصدی در یک‌سال اخیر داشته و این موارد نشان می‌دهد که مردم به سود بانکی توجه اندکی نشان داده‌اند و تمایل مردم به حساب‌های کوتاه‌مدت و حساب جاری افزایش یافته و حجم نقدینگی سرگردان و در جریان رشد زیادی داشته است. بانک مرکزی با انتشار گزیده آمارهای اقتصادی در پایان شهریور ۹۹، حجم نقدینگی را ۲۸ هزار و ۹۵۸ هزار میلیارد ریال اعلام کرد که نسبت به اسفند سال ۹۸ معادل ۱۷.۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. این در حالی است که این افزایش در دوره مشابه سال گذشته ۳۶.۲ درصد بوده است. از نقدینگی 2 هزار و 895 هزار میلیارد تومانی شهریورماه 2 هزار و 295 هزار و 190 میلیارد تومان سهم شبه پول و 600 هزار و 700 میلیارد تومان سهم پول بوده است.میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص هم با 1.9 درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل، 59 هزار و 960 میلیارد تومان شده است.حجم پایه پولی در پایان شهریور به 372 هزار و 60 میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل 26.1 درصد و در 6 ماهه اول سال جاری 5.4 درصد رشد داشته است. ضریب فزاینده نیز به 7.78 رسیده است.آنطور که گزیده آمار اقتصادی بانک مرکزی از پایان شهریورماه امسال نشان می‌دهد، سهم پول و شبه پول از این میزان نقدینگی به ترتیب ۶۰۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد و ۲ هزار و ۹۵۱ و ۱۹۰ میلیارد تومان که هر یک نسبت به شهریور پارسال ۸۰.۲ و ۲۸ درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر، میزان پول و شبه پول در شهریور امسال در مقایسه با اسفند سال گذشته به ترتیب ۴۰.۶ و ۱۲.۲ درصد رشد داشته‌اند. همچنین، میزان نقدینگی در پایان شهریور امسال در مقایسه با شهریور پارسال ۳۶.۲ درصد و نسبت به اسفند سال گذشته معادل ۱۷.۱ درصد افزایش یافته است. میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در شهریور سال ۹۹ به ۵۵۵۵.۱ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به اسفند سال گذشته ۳.۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در دوره مورد بررسی نیز ۱۳۹۶.۹ هزار میلیارد ریال بوده که نشان‌دهنده ۲۶.۱ درصد افزایش نسبت به شهریور ۹۸ است.این گزارش حاکی است، میزان دارایی‌های خارجی در این بخش با ۳۰.۵ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده و به ۷۲۹۷ هزار میلیارد ریال رسید و حجم اسکناس و مسکوک نیز با ۲۰.۴ درصد افت به ۹۸.۵ هزار میلیارد ریال رسید.سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی با ۲۹.۸ درصد افزایش نسبت به شهریور ۹۸ به ۳۰۲۲.۵ هزار میلیارد ریال رسید. همچنین بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی نیز در پایان شهریور ۹۹ با ۶ درصد افزایش به ۱۲۹۱.۹ هزار میلیارد ریال رسیده است.میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تجاری کشور در شهریور ماه سال جاری ۷۴۴.۵ هزار میلیارد ریال است که نسبت به مدت مشابه سال پیش ۴۶.۴ درصد رشد نشان می‌دهد. سپرده بانک‌های تجاری نزد بانک مرکزی نیز ۵۶۴ هزار میلیارد ریال بوده که ۱۷.۷ درصد افزایش یافته است.جمع کل دارایی‌های بانک‌های تجاری در دوره مورد بررسی، ۹۰۹۳.۵ هزار میلیارد ریال بوده که به نسبت شهریور ۹۸ دارای ۴۴.۵ درصد رشد است و میزان بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی در پایان شهریور ۹۹ به ۹۶.۸ هزار میلیارد ریال رسیده که ۱۳۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تخصصی در پایان شهریور سال جاری ۱۹۴۷.۸ هزار میلیارد ریال است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۴.۸ درصد رشد یافته است. جمع کل دارایی‌های بانک‌های تخصصی در این دوره رقم ۸۷۱۷.۰ هزار میلیارد ریال است که ۱۶.۸ درصد رشد دارد. همچنین میزان بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی ۴۴۶.۹ هزار میلیارد ریال است که معادل منفی ۸ دهم درصد نسبت به شهریور سال ۹۸ کاهش داشته است.

      بدهی‌های ارزی ایران 

مجموع بدهی‌های خارجی ایران تا پایان شهریور ماه سال جاری بالغ بر ۹.۲ میلیارد دلار شد.بررسی گزیده آمارهای اقتصادی در پایان شهریور امسال نشان می‌دهد، میزان بدهی خارجی کشور از 9 میلیارد دلار عبور کرده و به 9 میلیارد و 275 میلیون دلار رسیده است، بر این اساس میزان بدهی‌های کوتاه‌مدت کشور حدود 1.9 میلیارد دلار و بدهی‌های بلندمدت ایران نیز نزدیک به 7.3 میلیارد دلار است.بر این اساس معادل یورویی بدهی خارجی ایران حدود 7.8 میلیارد یورو است.حجم بدهی‌های خارجی ایران در پایان اسفندماه سال 98 معادل 9 میلیارد و 31 میلیون دلار بوده است که این آمار حکایت از کاهش حجم بدهی‌های خارجی ایران در شش‌ماهه ابتدایی سال 99 دارد.بانک مرکزی در گزارشی به تشریح وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های سیستم بانکی طی شهریورماه امسال پرداخت.

     دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی

میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در شهریور سال 99 به 5555.1 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به اسفند سال گذشته 3.5 درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در دوره مورد بررسی نیز 1396.9 هزار میلیارد ریال بوده که نشان‌دهنده 26.1 درصد افزایش نسبت به شهریور 98 است.میزان دارایی‌های خارجی در این بخش با 30.5 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده و به 7297 هزار میلیارد ریال رسید و حجم اسکناس و مسکوک نیز با 20.4 درصد افت به 98.5 هزار میلیارد ریال رسید.سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی با 29.8 درصد افزایش نسبت به شهریور 98 به 3022.5 هزار میلیارد ریال رسید. همچنین بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی نیز در پایان شهریور 99 با 6 درصد افزایش به 1291.9 هزار میلیارد ریال رسیده است.میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تجاری کشور در شهریور ماه سال جاری 744.5 هزار میلیارد ریال است که نسبت به مدت مشابه سال پیش 46.4 درصد رشد نشان می‌دهد. سپرده بانک‌های تجاری نزد بانک مرکزی نیز 564 هزار میلیارد ریال بوده که 17.7 درصد افزایش یافته است.جمع کل دارایی‌های بانک‌های تجاری در دوره مورد بررسی، 9093.5 هزار میلیارد ریال بوده که به نسبت شهریور 98 دارای 44.5 درصد رشد است و میزان بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی در پایان شهریور 99 به 96.8 هزار میلیارد ریال رسیده که 139 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.بر پایه این گزارش، میزان دارایی‌های خارجی بانک‌های تخصصی در پایان شهریور سال جاری 1947.8 هزار میلیارد ریال است که نسبت به دوره مشابه سال قبل 14.8 درصد رشد یافته است. جمع کل دارایی‌های بانک‌های تخصصی در این دوره رقم 8717.0 هزار میلیارد ریال است که 16.8 درصد رشد دارد. همچنین میزان بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی 446.9 هزار میلیارد ریال است که معادل منفی 8دهم درصد نسبت به شهریور سال 98 کاهش داشته است.