عضویت در WTO فرصت یا تهدید
سازمان تجارت جهانی نه دیو است و نه فرشته نجات. برخلاف نگاه دوگانهیی که به WTO میشود و گروهی کاملا آن را سفید و گروهی آن را کاملا سیاه میبینند. این سازمان برای گسترش تجارت خارجی در سطح بینالمللی بهوجود آمده است. توقع بیش از این نباید از این سازمان داشت. عضویت در سازمان تجارت جهانی قطعا برای هیچ کشوری مرهم دردها و داروی شفابخش تمام مشکلات اقتصادی نیست اما یک اقدام جدی و حرکت موثر برای بهسازی ساختارهای اقتصادی کشورهاست.
با دید واقعگرایانه اگر به این موضوع نگریسته شود، عضویت در WTO مزایای فراوانی برای کشور ایران بهدنبال دارد که قسمت اعظم آن در زمان تصمیمهای بینالمللی میتواند تاثیرگذار باشد و مصداق آن عدم امکان اعمال تحریم توسط کشورهایی مثل امریکاست. مزیت دیگر تسریع تجارت و روانسازی دسترسی به بازارهای جهانی است به این معنی که صادرات و واردات رونق بیشتری میگیرد. یا امکان استفاده از نظرات و مشورتها و خدمات سازمان تجارت جهانی برای فعالان اقتصادی ایران همچنین استفاده از مزایای حل اختلافهای بازرگانی.
در نتیجه عدم عضویت بهمعنی مرگ اقتصاد ایران نیست اما عضویت در این سازمان قطعا منابع فراوانی به ارمغان میآورد. برخی از موارد آن در بالا بیان شد. از مزایای دیگر دسترسی به نیروی کار و انرژی ارزان، ایجاد فرصتهای شغلی، دستیابی به تکنولوژی روز و افزایش صادرات غیرنفتی با ایجاد امنیت برای سرمایهگذاران خارجی است.
درباب تهدید نیز نظام اقتصادی جزیرهیی سالیان سال است که از بین رفته و کارکردهای خود را از دست داده است پس انزوای اقتصادی برای هر کشوری بهمعنی مرگ مدنی فعالان اقتصادی آن کشور است. حاکمیت باید دغدغه زنده نگه داشتن اقتصاد را همواره بهعنوان یک اصل مسلم در ذهن داشته باشد که یکی از ابزارهای زنده نگاه داشتن اقتصاد، پیوستن به سازمانهای جهانی مانند WTO است.
اگر پیوستن به WTO هوشمندانه نباشد این عضویت نیز تهدیدی بسیار بزرگتر برای کشور خواهد بود زیرا برآیند عضویت در WTO برای ایران باید یک مدت زمان معقول همراه با تغییر در بسیاری از بسترهای موجود را طی کند و در غیر این صورت و چنانچه بدون در نظر گرفتن توالی این کار اتفاق بیفتد، ممکن است با حجم بسیار زیاد واردات به کشور مواجه شویم و کسری فراوانی در تراز بازرگانی رخ دهد و حتی به لحاظ ناهمسنگر بودن میزان واردات با صادرات کشور شاهد ورشکستگی بنگاههای اقتصادی و واحدهای صنعتی باشیم.
لذا آنچه در باب مزیت پیوستن به WTO شناخته میشود لزوما باید درکنار الزامات تعریف شده باشد در غیر این صورت ممکن است وضع اقتصاد کشور از آنچه که هست، بدتر شود.