خودداری بانکها از دادن وام به صنایع کوچک
گروه صنعت و معدن سمیه سایش
به گفته سیدمحمدعلی سیدابریشمی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ۶۵درصد از واحدهای صنعتی فعال با ظرفیت بیش از ۵۰ درصد در حال فعالیت هستند و ۱۸درصد از واحدهای صنعتی مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی در معرض تعطیلی قرار گرفتهاند. طبق آمارها، تعطیلی ۴هزار و ۷۲۱واحد صنعتی بین سالهای ۸۵ تا ۹۲ اتفاق افتاده است.
سیدابریشمی در گفتوگو با تعادل درباره سرانجام واگذاری شهرکهای صنعتی به شرکتهای خدماتی میگوید: تاکنون ۱۷۶ شرکت خدماتی ثبت و اداره امور ۱۲۴ شهرک و ناحیه صنعتی واگذار شده است.
رییس هیاتمدیره و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران درباره اقدامهای انجامشده برای راهاندازی منطقه ویژه اقتصادی میافزاید: هماکنون سازمان صنایع نوسازی متولی ۱۰ منطقه ویژه است که دو منطقه یزد و لرستان به بهرهبرداری رسیده است.
معاون وزیر صنعت معدن و تجارت ادامه میدهد: در حال حاضر تعداد ۸۸ هزار واحد صنعتی در کشور موجود است که از این تعداد ۸۱ هزار آن صنایع کوچک هستند.
ابریشمی درباره سرانجام دستورالعمل ایجاد شهرکهای صنعتی خصوصی در کشور نیز میگوید: پس از ابلاغ آییننامه اجرایی قانون اصلاح تبصره ۵ بند الف ماده ۳ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ دستورالعمل مربوطه براساس آییننامه فوق تهیه و به شرکتهای استانی ابلاغ شد و هماکنون نیز در حال اجراست. همچنین در حال حاضر ۱۱ شهرک صنعتی غیردولتی جواز تاسیس دارند و ۳۹ شهرک غیردولتی نیز دارای پروانه بهرهبرداری هستند.
معاون وزیر صنعت معدن و تجارت درباره مزیت خصوصیسازی شهرکها میافزاید: سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران با واگذاری اداره امور شهرکهای صنعتی به شرکتهای خدماتی اداره امور شهرکهای صنعتی را به صنعتگران واگذار میکند. به عبارت دیگر واگذاری اداره امور شهرکها به صاحبان صنایع مصداق بارز خصوصیسازی شهرکهای صنعتی است.
رییس شهرکهای صنعتی ایران با اشاره به اینکه نقدینگی یکی از مهمترین مشکلات واحدهای تولیدی است، تصریح میکند: این سازمان به بررسی طرحها و واحدهای صنعتی کوچک متقاضی تسهیلات اقدام کرد. پس از بررسی، لیست ۲هزار و ۷۵۶ طرح صنعتی کوچک متقاضی تسهیلات به میزان ۲۲۰۶۷ میلیارد ریال و همچنین ۱۵۰۰۰ واحد صنعتی کوچک متقاضی تسهیلات به مبلغ ۱۰۵۴۹۹ میلیارد ریال از طریق وزارت صنعت معدن تجارت به بانک مرکزی برای بررسی و ابلاغ به بانکهای عامل برای پرداخت تسهیلات معرفی شدند.
نرخ بالای بهرههای بانکی عامل منفی
در توسعه صنعت
وی ادامه میدهد: با توجه به این موضوع که نرخ بالای بهرههای تسهیلات بانکی عامل منفی در توسعه صنعت است و از طرفی تولیدکننده نمیتواند هزینه تمامشده وام را به راحتی بازپرداخت کند. بنابراین، نتیجه آن عدم توانایی در بازپرداخت تسهیلات بدهی معوق به سیستم بانکی و نهایتا تعطیلی طرح و واحدهای صنعتی منجر خواهد شد. در واقع، در زمینه کاهش نرخ بهره این سازمان مرجع تصمیمگیری نیست و تنها کمکی که میتواند انجام دهد، تخصیص یارانه از محل وجوه اداره شده طرحهایی نظیر طرح کمک فنی و اعتباری به صنایع کوچک، طرح کمک به نوسازی و تجدید ساختار صنایع و طرح کمکهای فنی و اعتباری به صنایع لبنی است؛ بر این اساس، به صنایعی که از این تسهیلات استفاده میکنند، سود تعلق نخواهد گرفت؛ بنابراین نرخ سود و کارمزد بین ۵ تا ۶ درصد پایینتر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار برای صنعتگران تمام خواهد شد.
بانکها ادعای کمک به بخش تولید را دارند
ابریشمی با اشاره به خدمات ارایه شده از سوی بانکها به بخش تولید میگوید: بانکها تنها این ادعا را دارند که به بخش تولید کمک میکنند. این در حالی است که بالا بودن نرخ بهره بانکی، اخذ وثایق سنگین، عدم پذیرش ضمانتنامههای صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک از جمله مهمترین عوامل نارضایتی واحدهای صنعتی کوچک در زمینه اخذ تسهیلات از بانکها به شمار میرود.
البته باید گفت، با توجه به اینکه بسیاری از واحدهای صنعتی کوچک بدهی معوق به سیستم بانکی دارند، بانکهای دیگر نیز از پرداخت تسهیلات به این واحدها خودداری میکنند و با وجود اینکه براساس مصوبه هیات وزیران بانکهای عامل موظف به پذیرش محل اجرای طرح در شهرکهای صنعتی هستند، در برخی موارد بانکها از پذیرش محل اجرای طرح خودداری میکنند.
رییس شهرکهای صنعتی ایران ادامه میدهد: برای حمایت از واحدهای صنعتی کوچک وجوه اداره شده طرح کمکهای فنی و اعتباری به صنایع کوچک، طرح کمک به نوسازی و تجدید ساختار صنایع در اختیار این سازمان قرار دارد. با توجه به تقاضای بسیار زیاد صنایع و اندک بودن منابع طرحهای مذکور، سازمان صنایع اقدام به انعقاد قرارداد با بانکهای تجاری و تخصصی برای استفاده از منابع بانکی کرده است.
ابریشمی میگوید: از پیشنهادهای ارایه شده به مراجع ذیربط برای حمایت از صنایع کوچک میتوان به تخصیص یارانه ۱۲۰۰ میلیارد ریالی، جذب سرمایهگذار جدید برای واحدهای تحت تملک بانکها، ایجاد مکانیزمهایی برای جذب سرمایههای اندک مردم و ارایه این منبع مالی برای تسهیلاتدهی به صنایع کوچک یا اختیار دادن به صندوقهای نظیر صندوق ضمانت صادرات و صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک اشاره کرد.
وی اظهار میکند: ایجاد موسسات تخصصی اعتبارسنجی خارج از سیستم بانکی با ساز و کار کاملا مشخص، رتبهبندی واحدهای صنعتی برای استفاده از منابع و تسهیلات بانکی با نرخ سود و تضمین متفاوت متناسب با درجه ریسک و اعتبار از جمله اقدامات موثر و راهگشای بانکها برای پیشرفت صنایع به شمار میرود.
ابریشمی درباره وضعیت واحدهای به بهرهبرداری رسیده مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی کل کشور میگوید: تا پایان آذر ماه ۱۳۹۳ تعداد ۳۳ هزار و ۸۴۲ واحد صنعتی در شهرکها و نواحی صنعتی کشور به بهرهبرداری رسیده است.
وی با اشاره به واحدهای به بهرهبرداری رسیده، تصریح میکند: از تعداد ۳۳ هزار و ۸۴۲ واحد صنعتی به بهرهبرداری رسیده تعداد ۲۷ هزار و ۶۸۳ واحد صنعتی معادل ۸۲ درصد از کل واحدها با اشتغال ۵۲۵ هزار و ۱۰۶ نفر براساس مجوز صنعتی فعال هستند.
ابریشمی با اشاره به فعالیت واحدهای صنعتی ادامه میدهد: از بین ۹ هزار و ۷۲۶ واحد صنعتی با ظرفیت کمتر از ۵۰ درصد فعالیت میکنند و از میان ۹هزار و ۵۹۷ واحد صنعتی نیز با ظرفیت بینابین ۵۰ تا ۷۰ درصد که در واقع این واحدها معادل ۳۵ درصد کل واحدهای فعال صنعتی را تشکیل میدهند فعالیت میکنند.
وی ادامه میدهد: ۸ هزار و ۳۶۰ واحد صنعتی دیگر با ظرفیت بالای ۷۰ درصد فعالیت میکنند که این نمایانگر این است که ۶۵ درصد واحدهای صنعتی فعال با ظرفیت بیش از ۵۰ درصد در حال فعالیت هستند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به واحدهای به بهرهبرداری رسیده غیرفعال میگوید: از تعداد ۳۳ هزار و ۸۴۲ واحد صنعتی به بهرهبرداری رسیده تعداد ۶ هزار و ۱۵۹ واحد صنعتی معادل ۱۸درصد از کل واحدها در معرض تعطیلی کشانده شدهاند.
توقیف 4 هزار و 187 واحد صنعتی بهعلت کمبود نقدینگی
وی ادامه میدهد: براساس سال تعطیلی ۴۵۵ واحد صنعتی بین سالهای ۷۰ تا ۸۰ در واقع معادل ۷درصد از کل واحدهای غیرفعال، ۹۸۳ واحد صنعتی بین سالهای ۸۰ تا ۸۵ معادل ۱۶درصد از کل واحدهای غیرفعال و ۴ هزار و ۷۲۱ واحد صنعتی نیز بین سالهای ۸۵ تا ۹۲ معادل ۷۷ درصد از کل واحدهای غیرفعال تعطیل شدند. ابریشمی ابراز میکند: ۴ هزار و ۱۸۷ واحد صنعتی به علت کمبود نقدینگی تولید خود را متوقف کردهاند که این نشانگر این است که ۱۸درصد از واحدهای صنعتی مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی تعطیل هستند. وی خاطرنشان میکند: برای خروج از رکود یا لایحه رفع موانع تولید، سازمان صنایع کوچک پیشنهادهایی ارایه داده است که هم اکنون نیز در حال بررسی نهایی شورای نگهبان است.
نیاز صنایع کوچک به 100 هزار میلیارد ریال نقدینگی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی گفت: باید طی سه سال یکصد هزار ریال نقدینگی برای صنایع کوچک مستقر در شهرکهای صنعتی کشور تامین شود. به گزارش ایرنا، سید محمدعلی سیدابریشمی در همایش دو روزه معاونان شرکت شهرکهای صنعتی کشور در تبریز افزود: تحقق این میزان اعتبار برای صنایع کشور از طریق اعتبارات موجود امکانپذیر نیست. وی گفت: به همین منظور با مصوبه مجلس میتوانیم از طریق منابع داخلی سازمان و سپردهگذاری در بانکها، اعتبارات موجود را چند برابر کرده و بهصورت تسهیلات در اختیار واحدهای تولیدی براساس اولویتبندی قرار دهیم. وی عوامل اصلی توقف فعالیت این واحدها را ورود بیرویه کالا، افزایش نرخ ارز و کاهش سرمایه در گردش واحدهای تولیدی اعلام کرد و گفت: با وجود مشکلات پیش آمده، واحدهای مستقر در شهرکهای صنعتی شرایط بهتری نسبت به دیگر واحدهای تولیدی و صنعتی خارج از این مناطق دارند. وی تعداد واحدهای صنعتی درحال بهرهبرداری در شهرکهای صنعتی کشور را 33هزار واحد و تعداد واحدهای درحال ساخت در این مناطق را 28هزار واحد اعلام کرد. سیدابریشمی هدف از برگزاری همایش معاونان شهرکهای صنعتی را در چارچوب حمایت از واحدهای صنعتی، کمک به واحدهای تولیدی، برنامهریزی برای سال آتی، شناسایی و بررسی مشکلات واحدهای صنعتی با هدف شناخت راههای برونرفت از شرایط موجود برشمرد. وی بررسی راهکارهای حل مشکل نقدینگی، عارضهیابی برای مشکلات مالیاتی و راهحل مشکل اداره شهرکهای صنعتی را از دیگر اهداف برگزاری این همایش دو روزه اعلام کرد.