نبود ارتباط شخصی بین مقامات امریکا و ایران تراژدی است
ساعت 24
گفتوگوی ایران با گروه 1+5 و در رأس آن امریکا درباره برنامه هستهیی به روزهای پایانی خود نزدیک میشود. در امریکا و به خصوص در ماههای اخیر، صداهای مخالف بلندی از کنگره این کشور شنیده میشود. اوج مخالفت برخی اعضای کنگره شاید در نامهیی بازتاب یافت که ازسوی تام کاتن سناتور جوان نوشته و به امضای شماری دیگر از همفکران وی رسید.
در این نامه که خطاب به مقامات ایرانی نوشته شده بود، هشدار داده شده بود که کنگره میتواند مانع از اجرای توافق احتمالی بین دوطرف شود. این اقدام که در عرصه سیاسی امریکا بیسابقه است، نهایتا به زیان مخالفان تماس دوطرف تمام شد، اما مانع از آن نشد که تلاشهای دیگری برای تاثیرگذاری بر روند و نتیجه مذاکره درکنگره صورت نگیرد. صدای بلند مخالفان در کنگره ممکن است، این تلقی را ایجاد کند که ارکان سیاسی عمده در امریکا مخالف توافق با ایران هستند. اما شماری از اعضای حاضر و سابق کنگره هستند که نه فقط خواستار حل و فصل پرونده هستهیی ایران هستند، بلکه فراتر از آن خواستار همکاری دوطرف درباره دیگر مسایل منطقهیی هستند. آقای جیم اسلاتری نماینده سابق مجلس نمایندگان امریکا ازجمله سیاستمدارانی است که توافق بر سر پرونده هستهیی را زمینهساز مناسبی برای بهبود روابط دوکشور میداند. وی که آذرماه پارسال در کنفرانس بینالمللی جهان بدون خشونت به تهران سفر کرد، پس از بازگشت در رخدادهای رسانهیی برداشت خود را از این سفر شامل تجارب شخصی بیان کرده است. وی در سخنرانی خود در شورای آتلانتیک از برگزاری این کنفرانس ابراز خرسندی کرد و گفت: رسانههای غربی باید این کنفرانس را پوشش خبری میدادند، زیرا سخنانی در این نشست بیان شد که بسیاری در غرب مایل هستند، بشنوند. وی گفت: در این نشست، آقای روحانی رییسجمهور، ظریف وزیر خارجه و نهاوندیان رییس دفتر رییسجمهور به صراحت خشونت به نام اسلام را محکوم کردند. بخشهای دیگر سخنان اسلاتری که ۶ دوره نماینده ایالت کانزاس در مجلس نمایندگان بوده است، به دیگر جنبههای تجربه وی از این سفر مربوط میشود. به نظر میرسد یکی از چیزهایی که توجه وی را جلب میکند، روشنایی نیمهشب تهران از فراز آسمان شب است که آن را با شبهای لسآنجلس مقایسه میکند. وی که ساعت ۳شب به تهران میرسد، با برخورد دوستانه متصدی کنترل گذرنامه روبهرو میشود که با وی شوخی میکند. اسلاتری پس از خروج از فرودگاه به مرقد امام میرود. برخورد دوستانه در این محل نیز باعث تعجب وی میشود. وی میگوید: هیچ واکنش خصمانهیی را در این محل ندیدم. به نظر میرسد ذکر نکاتی از این دست حاکی از آن است که اساسا تبلیغات ضدایرانی در امریکا سبب شده است سیاستمداران و حتی مردم نیز تلقی نادرستی از ایران داشته باشند. این نکتهیی است که وی در بخش دیگری از سخنان خود در شورای آتلانتیک به آن اشاره میکند و میگوید اعضای کنگره امریکا درباره ایران بسیار کم میدانند. وی از این امر ابراز تاسف میکند که مقامات امریکایی ارتباط شخصی با ایرانیان ندارند و این را تراژدی میخواند. اسلاتری که نخستین عضو سابق کنگره امریکاست که از تهران دیدار کرده است، معتقد است این دیوار بدبینی و نادانی باید شکسته شود و به این منظور تماس بین دو ملت را در زمینههای آموزشی و دینی توصیه میکند. آقای اسلاتری خود سالها عضو ابتکار به نام گفتوگوی ادیان ابراهیمی بوده است که به ابتکار موسسه صلح نروژ، کلیسای کاتولیک امریکا و برخی مراجع اسلامی ازجمله در ایران آغاز شده است. از اینرو، وی تماسها در زمینه مسایل دینی را ازجمله نقاط مناسب برای ارتباط میداند. امنیتی که وی در تهران مشاهده میکند، از دیگر نکاتی است که وی به آن اشاره میکند و میگوید وقتی به بغداد رفتم، ۱۵ محافظ مسلح داشتم که درچند زرهپوش مرا همراهی میکردند. اسلاتری میافزاید: در خیابانها و بازار تهران به عنوان یک غربی کاملا احساس امنیت میکردم. وی شلوغی خیابانهای تهران را با شلوغی ساعت اوج تردد در واشنگتن مقایسه میکند و میگوید: یکسوم یا یکچهارم رانندگان را زن تشکیل میدادند. دیدارهایی که اسلاتری در ایران با برخی مقامات ایران داشته است، وی را به این نتیجه میرساند که ایرانیها بسیار نسبت به احترام به خود حساس هستند. از اینرو، وی میگوید باید به ایران و بهطور کلی جهان اسلام احترام بگذاریم. به گفته وی، ایرانیها مصمم هستند حقوق خود را طبق انپیتی حفظ کنند، مانند غنیسازی اورانیم، هرچند که در شیوه اجرای آن انعطافپذیر هستند. وی اراده ایران را برای توافق بر سر پرونده هستهیی جدی میخواند و میافزاید درصورت توافق، میتوان به سرعت درباره مسایل دیگر منطقهیی حرکت کرد و دلیلی وجود ندارد که مذاکره به مسایل مربوط به منافع مشترک مانند داعش گسترش نیابد. به اعتقاد اسلاتری، مخالفان رابطه با امریکا در ایران دو دسته هستند. اول آنانی که از ادامه تحریمها و وضع موجود سود میبرند و دوم کسانی که مدافع انقلاب هستند و تصور میکنند رابطه با امریکا مغایر با ارزشهای انقلاب است. وی تصریح میکند: رهبر ایران حامی ظریف و مذاکره است و اضافه میکند که رهبر عالی ایران داشتن سلاح کشتار جمعی را خلاف اسلام میداند. اسلاتری به این نکته اشاره میکند که ایران حتی در زمان جنگ با عراق که بغداد از سلاحهای شیمیایی استفاده کرد، از این سلاحها استفاده نکردند. عضو سابق مجلس نمایندگان امریکا با زیر سوال بردن کارآمدی تحریمها گفت: تحریمها زمانی آغاز شد که ایران ۲۰۰سانتریفوژ داشت، اما الان ۲۰هزار سانتریفوژ دارد. وی در ادامه میگوید: با حرف ژنرال مارتین دمپسی رییس ستاد مشترک ارتش امریکا موافق است که گفت ایرانیها منطقی هستند و میدانند سلاح هستهیی کمکی به امنیت ملی آنان نمیکند. وی سپس با خطاب قرار دادن نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی میگوید: انتقاد کردن از مذاکره آسان است، اما ایجاد اعتماد دشوار است. به اعتقاد اسلاتری، نباید درباره مفاد توافق پیشداوری کرد. وی سپس به چالشهای جدی مقابل امریکا در خلال چند دهه آینده اشاره میکند و میگوید در خلال ۲۰، ۳۰سال آینده امریکا با چالش اقتصادی بزرگی از جانب چین و هند در منطقه آسیا روبهرو است که از همین الان باید آماده آن شود، اما تا هنگامی که امریکا درگیریهای طولانی درجهان اسلام دارد، نمیتواند به این چالشها بپردازد. سخنان آقای اسلاتری در بهمنماه سال گذشته و پیش از سخنرانی جنجالی نتانیاهو در کنگره ابراز شد. وی ضمن غیرسازنده خواندن این سخنرانی میگوید علاقهمند است مقامات ایرانی نیز به امریکا بیایند و اگر نتانیاهو بتواند در کنگره سخنرانی کند، دلیلی ندارد که آقای ظریف نتواند در کنگره به سوالات اعضا جواب دهد. وی این سوال را مطرح کرد که چرا از سخن گفتن با مردم میترسیم؟