نشانههای توافق هویدا شد
دهها دیپلمات، حقوقدان و کارشناس مسایل هستهیی ماههای مدیدی است که بهصورت شبانهروزی بر سر یک پرونده مشترک در حال رایزنی، مذاکره و تلاش برای یافتن راهحلی قطعی برای برونرفت از آنچه وزیر خارجه ایران «بحران غیر ضرور» خوانده بودش هستند و اینک تنها 8روز به آخرین مهلت اعلام شده، باقیمانده است. اما سوالی که بسیاری از خود میپرسند، این است که مذاکرات دقیقا در کجای کار است و آیا طرفین خواهند توانست در این مدت باقیمانده به توافق دست یابند یا خیر؟ سوالی که شاید بسیاری از دیپلماتهای حاضر در مذاکرات نیز نتوانند اینک به آن پاسخ صریح و یا روشنی بدهند اما با این حال نمیتوان چشم روی نشانهها و پیامهای مختلفی که بهصورت و طرق مختلف در قبال مذاکرات مذکور منتشر میشود، فرو بست. نشانههایی که وقتی در کنار هم قرارشان میدهیم، میتوانیم از آن نشانههایی را دریابیم که حاکی از نزدیک شدن بیش از پیش به توافق است:
1) جان کری: کلیدیترین موضع روزهای اخیر این سخنان وزیر خارجه امریکا بود که در چرخشی قابل توجه اعلام کرده بود: «امریکا آماده برچیدن تحریمها علیه ایران آنهم بدون رسیدگی به پیشینه فعالیتهای هستهیی ایران است.»
2) لوران فابیوس: وی تاکنون در 2مقطع در مسیر توافق کارشکنی کرده است اما در حالی که در اورشلیم و در کنار سرسختترین مخالف توافق با ایران، بنیامین نتانیاهو، ایستاده بود ملایمتر از هر زمانی گفت: «در مرحلهیی که هماکنون در آن قرار داریم، کاملا ثابتقدم باشیم.»
3) سرگئی ریابکوف: معاون وزیر خارجه روسیه طی روزهای اخیر بهطور مداوم دیدگاههای مثبت از روند مذاکرات مخابره کرده است و در آخرین آنها گفته بود از 10 اختلاف باقیمانده 5 اختلاف حل شدهاند.
4) باراک اوباما: هرچند اوباما مستقیما سخنی در این روزها به زبان نیاورده است اما نشریه جمهوریخواه پولیتیکو خبر داده است رییسجمهوری امریکا سرگرم معرفی کردن یک نماینده ویژه برای نظارت بر حُسن اجرای توافق هستهیی با ایران است.
5) بنیامین نتانیاهو: نخستوزیر رژیمصهیونیستی که 3ماه پیشتر از امروز و قبل از بیانیه سوییس به کنگره امریکا رفت و در میان جمهوریخواهان پرشور و مخالف توافق سخنرانی کرده بود در این روزها تنها توانسته است فابیوس را به تلاویو دعوت کند و وزیر فرانسوی هم چندان باب طبع سخن به میان نرانده است و به نظر میرسد، نتانیاهو ناامیدتر از هر زمانی برای ایجاد توقف در مذاکرات است.
6) علی لاریجانی: در حالی که طیف مخالف و منتقد مجلس سرانجام طرحی موسوم به حفظ دستاوردهای هستهیی را به تصویب رساندند رییس مجلس ضمن انتقاد از برخی از بندهای این طرح تاکید کرد با وجود تصویب این طرح، مجلس تابع فرامین مقام معظم رهبری است که این میتواند به معنی ریختن آب پاکی روی دست دلواپسان داخلی باشد.
7) سیدعباس عراقچی: معاون ظریف در جدیدترین اظهارنظر خود گفته است که «سرعت مذاکرات کند است» شاید در نگاه اول این اظهارنظر را نشانهیی منفی از روند مذکور ارزیابی کرد اما با کمی تدقیق بیشتر و ارجاع به مصاحبههای عراقچی پیش از توافق ژنو3 و بیانیه لوزان در خواهیم یافت وی همواره پیش از هر توافقی در گفتوگو با رسانهها عمدتا و تعمدا نکات منفی مذاکرات را بازنمایی کرده است تا احتمالا از این طریق به مدیریت اخبار رسانهیی و نیز کاستن از واکنش مخالفان دست زند، به نظر میرسد و البته باید امیدوار بود اینبار نیز این مذاکرهکننده ارشد ایرانی در چنین موقعیتی اظهارنظر کرده باشد.
8) محمدجواد ظریف: سفر روز گذشته ظریف به لوکزامبورگ و دیدار با 4 وزیر خارجه اروپایی و سپس بازگشتش به تهران، نیز میتواند نشانهیی دیگر برای امیدواری به حصول توافق باشد برنامه همه وزرای خارجه حاضر در مذاکرات این خواهد بود که از آخر هفته به مذاکرات ملحق شوند به همین دلیل دیدارهای روز گذشته کاملا میتواند کلیدی ارزیابی شود تا این وزرا پس از ردوبدل کردن آخرین تحولات با همتای ایرانیشان با مقامات ارشد کشورشان آخرین مواضع را بررسی و سرانجام برای مذاکره نهایی و توافق محتمل راهی وین شوند.