ایران یک عاشق را از دست داد

۱۳۹۴/۰۴/۰۲ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۲۲۹۳۴

شهریار عدل، باستان‌شناس ایرانی که روز یک‌شنبه از دنیا رفت، کسی بود که ثبت جهانی پرونده‌های میراث فرهنگی ایران در یونسکو مانند چغازنبیل به واسطه تلاش‌های او انجام شد.

شهریار عدل متولد ۱۴بهمن ۱۳۲۲ بود. او که پس از گذراندن دوره دبیرستان، ادامه تحصیلاتش را در فرانسه دنبال کرد در مدرسه عالى علوم تاریخى سوربن تحصیل کرد و همزمان در مدرسه موزه لوور، تاریخ عمومى هنر، باستان‌شناسى مشرق زمین و تاریخ هنرهاى دوره اسلامى خواند و به مدرسه معمارى پاریس -بوزار- رفت. سپس به دوره دکتری پرداخت و برای رساله دکتری موضوع «فتوحات‏ همایون» را برگزید که به تاریخ جنگ‌هاى شاه عباس در سال ۱۰۰۷ ه-ق در خراسان و فتح هرات مربوط است.

با عضویت او در مرکز ملى تحقیقات علمى فرانسه، وی پژوهش‌های خود را بر ایران، افغانستان و آسیای میانه معطوف کرد و از عضو به مدیر ممتاز تحقیقات ارتقا یافت. عدل همچنین عضو هیات تحریریه مجله استودیا ایرانیکا بود که از آغاز دهه ۷۰میلادی در فرانسه منتشر می‌شود و دیگر اعضای تحریریه آن دانشمندانی چون ژیلبرت لازار، پل برنار، ژان کالمار، یان ریشار و فیلیپ ژینیو هستند که به خوبی معرف سطح اعتبار این نشریه است.

شهریار عدل از اواخر دهه ۷۰میلادی ریاست «کمیته بین‌المللى تدوین تاریخ تمدن‌هاى آسیاى میانه» را در یونسکو بر عهده داشت که در چارچوب آن با حضور دانشمندانی از نقاط مختلف جهان، مجموعه‌ای پرمایه و مفصل در این زمینه به زبان انگلیسی منتشر شد. در سال‌های گذشته از سوی وزارت امور خارجه کشورمان دو جلد از این مجموعه به فارسی ترجمه و منتشر شده است. او سلسله ‌مقاله‏‌های مهمی در باره آغاز نقاشى مکتب مغول در هندوستان همچنین نقاشى و صورتگران دوره صفوی نگاشته است. از دیگر کارهای عدل ثبت نخستین آثار ایران در فهرست میراث جهانی است که مقارن با آشفتگی‌ روزهای اول انقلاب و با هزینه شخصی وی انجام شد. چند ماه پس از وقوع انقلاب در اردیبهشت سال ۱۳۵۸ او با سفر به مصر اقدام به پیگیری و ثبت میدان نقش جهان اصفهان، معبد چغازنبیل و تخت‌جمشید کرد. پس از آن به مدت ۲۴سال هیچ اثری از ایران در فهرست میراث جهانی ثبت نشد تا آنکه بار دیگر در اواخر دهه ۷۰ خورشیدی با پیگیری های مدیریت وقت سازمان میراث فرهنگی، دوباره وی و جمعی از همکارانش اقدام به تهیه و تدوین پرونده‌های ثبت جهانی کردند و مجموعه تخت سلیمان در این فهرست به ثبت رسید. با وقوع زلزله بم در دی ماه ۱۳۸۲ نیز عدل در بم حضور یافت و به مدت بیش از یک دهه تحقیقات گسترده‌‌ای را درباره این منطقه غنی تاریخی پایه گذارد و ادامه داد. شهریار عدل به دریافت مدال فرهنگ جهانی یونسکو نیز نایل آمد.

مشاهده صفحات روزنامه