بازار داروی قاچاق ایران جمع شدنی نیست
گروه غذا و دارو
آمار موثقی از قاچاق دارو به ایران در دست نیست. مسلما این داروها مرگ و میر برخی بیماران را هم در پی دارد که آماری از این مرگ و میر هم در دست نیست. سمینار یک روزه مبارزه با داروهای قاچاق و تقلبی که در هتل اوین برگزار شد و مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو و مشاور رییس سازمان غذا و دارو در این نشست صحبت کردند. این دو مسوول با تاکید بر اینکه ناصرخسرو که بازار داروهای قاچاق ایران است را نمیتوان جمع کرد و حتی مهدی پیرصالحی، مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو به صراحت اعلام کرد که اقدامات زیادی برای جمعآوری بازار ناصر خسرو صورت گرفته اما میتوان گفت ناصرخسرو جمعشدنی نیست. این درحالی است که داروفروشان ناصرخسرو علاوه بر داروها (که در داروخانهها و مراکز بهداشتی نایاب است) مواد مخدر و مشروبات الکلی نیز میفروشند.
مهدی پیرصالحی در ادامه میگوید: هر زمان که پیگیر جمع کردن بازار دارو هستیم آنها بساط خودشان را در جای دیگری پهن میکنند.
بنا بر گزارش «تعادل» روزهایی که تنش در بازار دارو موج میزد و کمبود دارو (به ویژه در سال 91 و 92) به شدت احساس میشد، قاچاقچیان دارو بساط خود را در اطراف داروخانههای مرجع و هلال احمر علم کرده بودند و سود خوبی هم به جیب زدند. اما با آمدن دولت یازدهم نخستین تحول در این بخش دارو بازگشت آرامش به این بازار بود و قاچاقچیان مجبور شدند باز هم به پاتوقهای قدیمی خود مانند ناصرخسرو رجعت کنند.
مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو در ادامه میگوید: متاسفانه در ناصرخسرو عمده داروها، مخدر یا برای سقط جنین یا داروهای بدنسازی است که در بازارهای رسمی و مجاز کشور ممنوعیت توزیع دارند.
مهدی پیرصالحی با تاکید بر اینکه درحال حاضر نمیتوان قاچاق دارو را به نقطه صفر رساند، میافزاید: جمعآوری بازارهای غیررسمی دارو به همکاری قوه قضاییه، نیروی انتظامی و وزارت بهداشت نیاز دارد. سال گذشته 30 داروخانهیی که اقدام به توزیع داروی قاچاق کرده بودند به سیستم قضایی معرفی شدند. البته وجود داروی قاچاق در 30داروخانه از میان 11هزار داروخانه کشور، درصد کمی است اما همین تعداد نیز نباید وجود داشته باشد.
کارخانههای دارویی هم نیازمند حمایت دولت و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند. مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو در این مورد میگوید: اگر داروی قاچاق و تقلبی وارد کشورمان نشود به صورت جدی از تولیدات داخلی حمایت میکنیم. در همین راستا واردات برخی داروهایی که در کشور وجود دارد را محدود کردهایم و با تشویق کارخانههای دارویی به صادرات محصولات آنها کمک خواهیم کرد.
در این میان برخی بر این باورند که داروهای ایرانی از کیفیت خوبی برخوردار نیستند. در صورتی که فرمول داروهای ایرانی و خارجی یکی است. پیرهادی در این مورد میافزاید: برخی پزشکان داروهای خارجی تجویز میکنند. البته عمده پزشکان داروهای داخلی را تجویز میکنند و 97درصد داروهای مصرفی در کشور ما تولید داخل است. البته سه درصد داروهای تجویزی به دلیل ضرورت باید داروهای خارجی باشد درحال حاضر 33درصد بازار دارویی ایران تحت انحصار داروهای خارجی است. به عنوان مثال نیمی از داروهای بیماریهای خاص، داروهای وارداتی است زیرا تولید داخلی ندارند. سازمان غذا و دارو از تولیدات داخلی حمایت میکند و این حمایت باعث شده که در سال گذشته یک میلیارد و 300میلیون دلار ارزی که هزینه واردات دارو میشد را به یک میلیارد دلار کاهش دادیم.
14 میلیارد دلار فروش داروی تقلبی
داروی اوستین که باعث نابینایی تعدادی از مردم کشورمان شد به صورت قاچاق وارد مرزهای ایران شده بود که توسط کلینیک چشم پزشکی مصرف شد. دکتر علیرضا فخرآبادی، مشاور رییس سازمان غذا و دارو در این باره میگوید: داروی تقلبی فقط در ناصرخسرو نیست. بزرگترین تجارتهای مجرمانه در دنیا به داروهای تقلبی باز میگردد به طوری که ۱۴میلیارد دلار فروش داروی تقلبی در سال ۲۰۱۴ گزارش شده است. داروی چشمی تقلبی از طریق مرز ترکیه به ایران وارد شد. بنا بر این گزارشها ۱۲درصد داروهای روسی، ۴۰ تا ۵۰ درصد داروهای پاکستانی و ۱۵تا ۲۰درصد داروهای هندی تقلبی هستند. درحال حاضر همه داروها اعم از هورمونها، آنتیبیوتیکها و...، مشابه تقلبی دارند و فقط داروهای لوکس، تقلبی نیستند.