واردات محدود بازار را به هم می‌ریزد

سال 1403 در شرایطی برای ایرانیان تحویل شد که بازارهای مختلف کشورمان با نوسانات پی در پی همراه بوده است. یکی از این بازارها بازار خودروی ایران بود که به دلیل وجود انتظارات تورمی و نوسانات در بازارها دوره‌ای از گرانی و افزایش قیمت را تجربه کرد. این فضا باعث شکل‌گیری پرسش‌های بسیاری در سطح افکار عمومی شد. مردم می‌خواهند بدانند آیا روند فزاینده رشد در قیمت خودرو ادامه‌دار است یا اینکه با فروکش کردن التهابات اخیر و ایجاد ثبات، نوسان هم در این بازار پایان می‌گیرد؟ معتقدم مهم‌ترین گزاره‌ای که در بازارهای ایران اثرگذار است، نوسانات ارزی است.نرخ ارز با توجه به نقش مرجعی که در اقتصاد ایران بازی می‌کند، هر زمان که با نوسان روبه‌رو شود بر اساس اصل همگرایی بازارها، سایر بخش‌های اقتصادی را نیز با خود همراه می‌کند. بنا به دلایل گوناگون نرخ ارز به دلیل مسايل سیاسی و حوزه سیاست خارجی و مسايل اقتصادی و بحث انتظارات تورمی جهشی را تجربه کرده و این جهش در بازارهای مختلف نمود داشته است. کما اینکه مشخص شد نرخ ارز در روزهای قبل از سال جدید حدود 50هزار تومان بود، اما در سال جدید این نرخ به بالای 65هزار تومان رسیده است.در کنار نرخ ارز نوسانات تورمی هم در این تکانه موثر است. همچنین باید افزایش تقاضا در روزهای پایانی سال را نیز در نوسانات خودرویی اثرگذار بدانیم. به هر حال در روزهای پایانی سال مردم تقاضای بیشتری برای خرید خودرو دارند و این روند عرضه و تقاضا را در این بازار از تعادل خارج می‌سازد. این عوامل باعث شده تا نرخ خودرو در روزهای پایانی سال و ایام ابتدایی سال جدید با نوساناتی همراه شوند. این نوسانات در روزهای اخیر به دلیل فروکش کردن عوامل سیاسی و دیپلماسی و ثبات بیشتر در بازار ارز کاهش پیدا کرده و در برخی برندها نرخ خودرو کاهش پیدا کرده است. در این میان برخی تصمیمات از سوی مقامات اجرایی نه تنها کمکی به بهبود بازار خودرو نمی‌کند، بلکه در بسیاری از موارد باعث بروز نوسانات بیشتر می‌شود. یکی از این تصمیمات مساله‌ساز، واردات خودرو به شکل قطره‌چکانی و اندک است. وقتی به چنین شکلی خودرو وارد شود نه تنها بازار رقابتی نشده و نرخ خودرو کاهش نمی‌یابد، بلکه باعث افزایش قیمت خودرو می شود، چرا که حجم معدودی خودرو در برابر متقاضیان بسیار، باعث رشد قیمت خودروی وارداتی شده و بازار را در نوسان تازه فرو می‌برد. وقتی خودروی وارداتی چنین شرایطی را پیدا کرد، سایر برندهای داخلی هم متاثر از خودروی خارجی با رشد قیمت مواجه می‌شوند.واردات محدود باعث ورود یکسری خودروهای محدود شده و این روند باعث افزایش قیمت دسته دوم می شود. بحث خودروهای جانبازی هم به صورت محدود همین وضعیت را ایجاد می کند.  

در نتیجه باید وارداتی بالای صد هزاری در بازار خودرو صورت گیرد، این روند واردات هم باید پیوسته صورت گیرد تا قیمت‌ها را متعادل کرده و شرایط مطلوب‌تری ایجاد کند. این شکل و شیوه واردات خودرو هیچ کمکی به بازار نمی‌کند. بازار خودروی ایران یک بازار نوسانی و تحت تاثیر کاهش یا افزایش نرخ دلار یا نرخ و...نیست. گاهی مردم برای حفظ ارزش پول و سود خودرو می خرند و این روند سوداگرانه باعث می‌شود، هیچ کس نداند که نیاز واقعی بازار ایران به خودرو چه اندازه است. اگر قیمت دلار در همین محدوده زیر 70هزار تومان باشد، بازار خودرو با جهش حدود 20درصدی مواجه می‌شود. سپس وارد دوره‌ای از رکود می‌شود و بعد دوباره بازار به قیمت‌های جدید عادت می‌کند. اگر جهش ارزی بیشتر باشد، قوانین بازار تغییر می‌کند و نوسانات بیشتری ایجاد می‌شود.