گام آهسته دولت برای افزایش قیمت نان
گروه صنعت
نان ازجمله اقلام اساسی ضروری است که قیمتگذاری آن همواره تاثیر بسزایی در سبد خانوارها داشته است. اعطای یارانه به این کالا، در دولتهای نهم و دهم باعث شد که دهها هزار میلیارد تومان یارانه از سوی دولت به تولید گندم، آرد و نان ارائه شود که نه تنها، کشاورزان و آسیابانها بلکه حتی تصمیمسازان در بدنه دولت نیز از آن رضایت ندارند. در همین زمینه، برای اصلاح قیمتگذاری نان، دولت یازدهم افزایش تدریجی دوباره قیمت این کالای اساسی را در دستور کار دارد. در این راستا، مشاور معاون اجرایی رییسجمهور از بررسی طرح هدفمندسازی گندم، آرد و نان در بدنه وزارت صنعت، معدن و تجارت خبر داد که مسوولیت آن را قائممقام وزیر صنعت، معدن و تجارت برعهده گرفته و قرار است در این کارگروه، مشکلات موجود در زمینه هدفمندسازی یارانه برای کالاهای اساسی ازجمله نان مورد پیگیری قرار گیرد. در همین باره، محسن بهرامی ارضاقدس میگوید: «دولت بنا دارد در طرح ملی هدفمندسازی گندم، آرد و نان که بخشی از طرح سازمان مدیریت و برنامهریزی است، واحدهای تولیدی نانهای صنعتی را ساماندهی کند و به نوعی، حرکت به سمت آزادسازی تدریجی قیمتها انجام گیرد. این در شرایطی است
که امسال تقریبا سیستم چند نرخی آرد به دو نرخ کاهش یافته و بر این اساس، قیمت هر کیلو آرد صنف و صنعت ۹۰۰تومان و آرد خبازی ۶۷۰تومان خواهد شد.» وی افزود: در دولت قبل، متاسفانه، قیمت نان به یکباره چند برابر شد که جبران این افزایش قیمت، به صورت پرداخت یارانه مستقیم به هر نفر معادل ۴ تا ۵هزار تومان انجام شد تا مردم نان را آزاد بخرند اما بعد از عبور از این مرحله که با نارضایتیهایی همراه بود، سه سال اجازه افزایش قیمت این کالا داده نشد اما در حال حاضر، دولت چارهیی جز اصلاح دوباره و افزایش قیمت نان ندارد.
اصلاح چرخه قیمتگذاری نان و آرد
در همین راستا، مشاور معاون اجرایی رییسجمهور گفت: قیمت نان با حساسیت و احتیاط از سوی دولت افزایش مییابد. محسن بهرامی ارضاقدس در گفتوگو با «مهر» بااشاره به طرح ملی دولت برای هدفمندسازی یارانه گندم، آرد و نان گفت: راهحل نهایی برای جلوگیری از ضایعات نان و حمایت هدفمند از چرخه گندم، آرد و نان، حتما آزادسازی قیمتها خواهد بود. مادامی که از یک سمت، به دلیل حمایت از کشاورزان و تولید داخلی، هر کیلو گندم با نرخ تضمینی که برای امسال، ۱۳۵۰تومان تعیین شده، خریداری شود و همان زمان، هر کیلو گندم در بازارهای جهانی قیمتی حدود ۷۵۰تومان داشته باشد، اصلاح این چرخه انجام نخواهد پذیرفت. وی در ادامه عنوان کرد: گندم برای تبدیل شدن به آرد، به آسیابانها ارائه میشود؛ در حالی که ظرفیت آسیابانی کشور سه برابر میزان گندم موجود و البته مورد نیاز است، به این معنا که ۳۰میلیون تن ظرفیت آسیابانی در مقابل 10میلیون تن ظرفیت گندم در کشور وجود دارد؛ بنابراین دولت مجبور به مماشات است و باید قیمتهایی را برای تبدیل گندم به آرد ارائه دهد که مشکل آسیابانها نیز حل شود اما این تمام کار نیست، بلکه در این میان، کیفیت آرد، سبوس آن و رطوبت آرد
نیز مدنظر قرار میگیرد و مسائلی مطرح میشود که مشکلزا هستند. وی تصریح کرد: در گام سوم از این چرخه، این آرد یا به صنف و صنعت میرود یا در نانواییهای حجیم مورد استفاده قرار میگیرد یا در خبازیهای سنتی که هر کدام از آنها یک نوع آرد نیاز داشته و یک قیمت خاص خود را دارند، مورد مصرف قرار میگیرد؛ بنابراین وقتی این آرد در سطح خبازی میآید، نان با کیفیت و قیمتهای متفاوت عرضه میشود و در مجموع، باوجود اینکه دهها هزار میلیارد تومان یارانه ازسوی دولت به گندم، آرد و نان ارائه میشود، نه کشاورزان و نه آسیابانها و نه حتی دولت از آن رضایت دارند.
دولت به دنبال آزادسازی قیمت نان
به گفته بهرامی ارضاقدس، برای آزادسازی قیمتگذاری نان و هدفمندی کردن پرداخت یارانه به این کار، بهترین کار، آزادسازی کامل چرخه است اما به دلیل تاثیر جدی که نان در سبد هزینهیی و غذایی خانوار دارد، این تصمیمات در دولتها همواره با احتیاط اتخاذ شده است. وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با گرانی مجدد نان، کیفیت به چه سمت و سویی خواهد رفت؟ گفت: در دولت قبل، علاوه بر اینکه سه سال قیمت نان ثابت ماند، کیفیت بهشدت کاهش یافت و کمیت چانهها نیز بهشدت افت کرد؛ به نحوی که چانههای نان آنقدر کوچک شد که برای مردم قابل تحمل نبود. در عین حال، ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم، فشار زیادی از ناحیه دستاندرکاران چرخه گندم، آرد و نان وارد بود تا قیمتها اصلاح شود؛ بنابراین دولت تصمیم گرفت برای حمایت از کشاورزان گندمکار، عقبماندگی قیمت گندم جبران شود و امروز با جهش قیمت خرید تضمینی مواجه هستیم؛ به نحوی که در دو سال گذشته، دولت قیمت هر کیلو گندم داخلی را از ۶۰۰تومان به ۱۳۰۰تومان رساند که دو برابر افزایش را تجربه کرده است. وی افزود: بر این اساس تلاش شد که ۳۰درصد افزایش قیمت برای سه سال گذشتهیی که تورم ۴۰درصدی را تجربه کرده
بودند و قیمتها ثابت مانده بود، اعمال شود و تلاش شد تا بخش عمدهیی از خبازیها به سمت آزادسازی هدایت شوند؛ بر این اساس مقرر شده بود که تا پایان سال گذشته ۳۰درصد از تولید نان کشور به صورت آزادسازی پخته و در کنار آن، حجم عمدهیی از نان مصرفی کشور از طریق نان صنعتی واحدهای تولیدی بزرگ تامین شود.
تشکیل کارگروه ملی گندم، آرد و نان
بهرامی ارضاقدس اظهار کرد: امیدواریم در آینده نزدیک، در قالب طرح جامعی که سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور به عنوان طرح هدفمندسازی گندم، آرد و نان به ستاد هدفمندی یارانهها ارائه کند، این اصلاحات صورت گیرد، البته برای طرح ملی گندم، آرد و نان هم دبیرخانهیی به نام کارگروه ملی گندم، آرد و نان با مسوولیت قائممقام وزیر صنعت، معدن و تجارت شکل گرفته که در تدارک ارائه طرح جامع گندم، آرد و نان است و قرار است مشکلات مذکور در این طرح جامع دیده شده و برطرف شود. مشاور معاون اجرایی رییسجمهوردر پاسخ به این پرسش که آیا اجرایی شدن این طرح در سال جاری روی قیمت نان هم تاثیر خواهد داشت؟ گفت: قطعا این طرح روی قیمت نان میتواند تاثیر داشته باشد. البته یکی از مشکلات این است که قیمت نان اکنون بسیار با قیمت واقعی فاصله دارد و حتی در رستورانهای بسیار کوچک، اگر مشتری خواستار ماست، زیتون یا حتی خیارشور هم باشد باید پول زیادی بپردازد، درحالی که همین مشتری اگر بارها و بارها خواستار نان از رستوران باشد، بدون پرداخت هیچ پولی، نان برای او به دفعات آورده میشود و این نشان میدهد که به دلیل پایین بودن قیمت، ارزش نان که یک کالای با برکت
و مهم در سبد خانوار است، نادیده گرفته شده و بخشی از آن به ضایعات تبدیل شده یا خوراک دام میشود. وی معتقد است؛ درحالی که واقعی کردن قیمت گندم، آرد و نان بهدلیل حساسیتی که دارد، میتواند در نرخ تورم و انتظارات تورمی تاثیر جدی داشته باشد. اما به هر حال، با این ملاحظه سیاسی و اجتماعی است که دولت بسیار با احتیاط و مراقبت میخواهد در مورد قیمت نان در سال جاری تصمیم بگیرد که مردم که عموما مصرفکننده نان هستند، از قبل این تصمیم کمترین آسیب را ببینند.
آسیبشناسی طرح هدفمندی یارانهها
بهرامی ارضاقدس همچنین درباره طرح ملی هدفمندی یارانهها که ازسوی سازمان مدیریت و برنامهریزی در حال پیگیری است نیز گفت: این طرح یکی از دهها پروژه ملی است که درراستای پیادهسازی اقتصاد مقاومتی و رهنمودهای مقام معظم رهبری در حال انجام است و در چارچوب آن، چند پروژه فرعی دیگر تعریف شده که ازجمله میتوان به پروژه ملی بهرهوری با محوریت سازمان ملی بهرهوری و مشارکت سایر دستگاهها، افزایش کیفیت آرد و نان و کاهش ضایعات نان به عنوان یک پروژه ملی با محوریت وزارت صنعت، معدن و تجارت اشاره کرد. وی افزود: علاوه بر این، ۴پروژه ملی دیگر نیز تعریف شدهاند که بر مبنای آن، بازنگری در پرداخت یارانه نقدی، واقعی کردن نرخ حاملهای انرژی دیده شده است، در مجموع برای پروژههایی که در ذیل طرح ملی هدفمندی یارانهها تعریف شده است، برای هر یک دستگاه مسوول و همکار مشخص شدهاند که باید ظرف مدت کوتاهی کارهای مطالعاتی آن صورت گیرد و بعد از نهایی شدن و تصویب در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، برای اجرا به دستگاههای مربوطه ابلاغ شود.