توقف فروش و انتقال بمبهای خوشهای به عربستان
گروه جهان
پس از انتقادهای بینالمللی از به کارگیری بمبهای خوشهیی توسط عربستان در جنگ یمن منابع امریکایی میگویند واشنگتن سرانجام تصمیم گرفته تا فروش و ارسال بمبهای خوشهیی به عربستان را متوقف کند. نیویورک تایمز نیز در مقالهیی از عربستان بهدلیل اشاعه تفکرات تکفیری در کوزوو انتقاد کرده است.
به گزارش فارین پالیسی، مقامهای امریکایی گفتهاند کاخ سفید با ادامه افزایش تلفات غیرنظامیان در یمن به صورت محرمانه فروش و انتقال بمبهای خوشهیی به عربستان را به حالت تعلیق درآورده است. این نخستین اقدام قاطع ایالات متحده امریکا در ابراز نارضایتی از ائتلاف متجاوز سعودیها در بمباران یمن محسوب میشود. توقف فروش و انتقال بمبهای خوشهیی به عربستان به دنبال افزایش انتقاد قانونگذاران امریکایی از حمایت واشنگتن از سعودیها در جریان حملات یک ساله به یمن صورت گرفت. واشنگتن به ائتلاف تحت امر عربستان که در یمن میجنگند، سلاح فروخته و برنامههای آموزشی، دستیابی به اطلاعات و سوخترسانی هوایی برای آنها فراهم کرده است. بنا بر این گزارش، ممنوعیت فروش بمبهای خوشهیی شامل بمبهای سی بییو 105(CBU- 105) ساخت شرکت امریکایی تکسترون سیستمز میشود. به گفته عفو بینالملل و دیدبان حقوق بشر، نیروهای تحت امر ریاض این نوع بمب را در مناطق بسیاری در یمن مورد استفاده قرار دادهاند. افزایش تلفات و آسیبهای انسانی که استفاده از این بمبها در یمن ایجاد کرده و اعتراضات بیشمار سازمانهای فعال در زمینه حقوق بشر دلیل این تصمیم در امریکا
بوده است. سفارت عربستان در واشنگتن هنوز در این رابطه اظهارنظر نکرده است. مهمات خوشهیی به انواع بمبهای انفجاری گفته میشود که در اثر یک انفجار اولیه تعداد زیادی بمب کوچکتر را در منطقه انفجار پخش میکنند تا با فاصله زمانی پس از انفجار اول منفجر شوند. هدف اصلی از کاربرد مهمات خوشهیی که در طول جنگ جهانی دوم ساخته شدند افزودن به شعاع تاثیر بمب و جلوگیری از پیشروی نظامی است. در بمب معمولی فقط ناحیه نزدیک به محل انفجار تخریب میشود ولی مهمات خوشهیی با پراکندن تعداد زیادی از بمبهای کوچکتر بر منطقه وسیعتری تاثیر میگذارند.
اشاعه اندیشه تکفیری در سراسر جهان
تصمیم بر توقف فروش بمبهای خوشهیی به عربستان هر چند ناباورانه است اما با توجه به میزان انتقادی که این روزها در امریکا نسبت به عربستان میشود قابل درک است. این روزها انتقادها از سیاستهای افراطگرایانه عربستان در ایالات متحده به شدت بالا گرفته است. روزنامه نیویورک تایمز نیز در مقالهیی که دیروز منتشر کرده، آورده بود: عربستان سالهاست دست تمام تصمیمسازان امریکا را در حنا گذاشته است. این پادشاهی که در ظاهر متحد مهمی برای واشنگتن به حساب میآید؛ در لوای همین ویژگی توانسته به کمک سلاح و پولهای نقد امریکا از شر دشمنانش در امان بماند و در عین حال به موازات آن میلیونها دلار در راه گسترش وهابیت در سراسر جهان هزینه کند که البته دلاری از این پولها هم اعلام نشده است. همین وهابیت بود که سالها پیش الهام بخش وقوع واقعه 11سپتامبر شد و امروز آتش شرارتهای داعش را مشتعل میکند.
این تاریخچه طولانی راه و رسم سعودیها، امروز در تازهترین سرفصل خود در تاریخ غمبار«کوزوو کوچک» متبلور شده است. این جمهوری کوچک 1.8میلیون نفری بیشتر از هر کشور دیگری جوانان خود را برای جنگیدن و مرگ به دو کشور عراق و سوریه اعزام کرده است. از سال 2012 تعداد 314تبعه کوزوویی به داعش ملحق شدهاند که دو بمبگذار انتحاری 44 زن و 28 کودک از جمله آنهاست. حتی کشور بلژیک که پس از حوادث حملات پاریس و بروکسل به عنوان کانون سرچشمه افراطیگری در اروپا در نظر گرفته میشود از حیث جذب نیرو برای گروههای تکفیری به ویژه داعش بعد از کوزوو در مقام دوم میایستد. سیر این تحولات در عربستان و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس است. تمام این کشورها سالهاست که با صرف پولهایی گزاف، شبکههایی از افراد و انجمنهای سری را در سراسر جهان ایجاد و تامین مالی میکنند. البته مدرکی در دست نیست که ثابت کند گروهی به طور مستقیم و علنی به جوانان کوزوویی پول داده تا به سوریه بروند و بجگند. اما فاتوس ماکوللی، رییس پلیس مبارزه با تروریسم کوزوو گفته است که گروههای افراطی و سرکردههای آنان با صرف هزینههای گزاف، اندیشه افراطی را به نام «حفظ دین» در این
جمهوری تبلیغ میکنند و اشاعه میدهند. امریکا و ناتو سرمایهگذاری عظیمی کردند تا کوزوو استقلالش را در سال 2008 از صربستان به دست آورد و دموکراسی در آن برقرار شود. اما عربستان از کوزوو به عنوان مزرعه حاصلخیزی برای پرورش افراطگرایی استفاده میکند تا هر شهروند و نهاد عربستانی بتواند از این زمین حاصلخیز برای پرورش افراطگرایی استفاده کند. این حقیقت تلخ بازگوکننده تناقض و حتی رفتار دوگانه شرکای امریکا در خلیج فارس است و به خوبی توضیح میدهد چرا روابط امریکا با این کشورها رفته رفته مشکلدار میشود. کوزوو بعد از ماهها بمباران ناتو در سال 1999 سرانجام از زیر یوغ ظلم و استبداد رها شد و از آن هنگام به این سو به عنوان جامعهیی که در آن مدارا حاکم است در نظر گرفته میشود. اما با شروع جنگ در این جمهوری، این سنت توسط افرادی که در عربستان آموزش دیده بودند، تخریب شد. سازمانهای خیریهیی که عربستان هزینه آنها را تامین میکرد در مواعظ و خطابههایشان نوعی فرهنگ تکفیری را پرورش میدادند.
هنوز مشخص نیست چرا دولت کوزوو و نیز امریکا و سازمان ملل که اداره امور کوزوو را پس از جنگ برعهده داشتهاند زودتر از اینها به فکر نیفتادند و کاری برای پیشگیری از رخداد چنین وضعیتی انجام ندادند تا اینکه حملات 11سپتامبر به سرعت زنگ خطر را به صدا درآورد.
به دنبال وقوع این حملات چندین سازمان در کوزوو که زیر نظر عربستان اداره میشدند، تعطیل شدند و دولت سعودی که به نظر میرسد، سطح کمکهایش را به کوزوو کاهش داده است، اینک اصرار دارد کنترل فوقالعاده دقیقی روی سازمانهای خیریه و مراکز و آموزههای دینی در این جمهوری داشته باشد. وضع آنقدر وخیم است که حتی کشورهایی همچون کویت، قطر و امارات هم حجم کمکهای مالیشان به گروهها و نیروهای تندروی و افراطگرا را در کوزوو افزایش دادهاند و به نظر نمیرسد کشورهای عرب منطقه عمق خطر را درک کرده باشند که سرانجام آتش پرورش این قرائت افراطی در کوزوو دامن خود آنها را هم خواهد گرفت.
از سال 2014میلادی 20 فقره حمله تروریستی در این پادشاهی رخ داده که به احتمال قوی کار داعش بوده است.