بالگردها برای چه به پرواز در میآیند؟
آتشسوزی در جنگلهای پاسارگاد در اثر اشتباه در روشن کردن آتش یک چوپان شروع میشود و به خاطر صعبالعبور بودن منطقه خیلی زود به همه جای جنگل سرایت میکند. مردم به کمک نیروهای امدادی شتافتند اما برای دسترسی به آتش حداقل سه ساعت پیادهروی لازم بود. از شیراز به تهران درخواست میشود که وزارت دفاع هوایپما و بالگردهای اطفای حریق بفرستد اما جواب درستی داده نمیشود.
تنها بالگردی که در منطقه حضور داشت مربوط به هلال احمر خوزستان بود که آنهم وظیفه انتقال نیرو به بالای کوه را داشت. شب فرارسید و باد وزیدن گرفت، نیروهای امدادی و مردمی شب هم مشغول اطفای حریق شدند اما بالگرد بازهم نیامد، اصلا انگار برای تهران نشینها اتفاق مهمی نیست که حیوانات و گیاهان پاسارگاد دارند جزغاله میشوند، گویا هیچ تفاهم نامهیی منعقد نشده که در صورت نیاز باید سریعا تجهیزات بفرستند. نیروی مردمی و دولتی از حضور بالگرد و هواپیما نا امید شدند و تلاش خود را بیشتر کردند، نیروهای هوابرد و سپاه هم آمدند برای کمک تا حریق را خاموش کنند. پنجشنبه هم به شب رسید و بازهم آتش خاموش نشد. روزها آمدند و رفتند تا اینکه جمعه صبح نیروهای امدادی و مردمی بودند که بالاخره آتش را خاموش کردند اما بالگرد نرسید. این تمام اتفاقات سه شبانهروز آتشسوزی پاسارگاد بود، آتشسوزی که در ساعات اولیه وقوع با حضور بالگرد خاموش میشد اما بالگردی در کار نبود.
به گزارش تعادل در نشست خبری معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیطزیست که روز دوشنبه 17 خرداد برگزار شد، علی تیموری، مدیرکل دفتر حفاظت و شکار و صید سازمان محیطزیست از استقرار بالگرد در 7 استان کشور برای اطفای آتشسوزی جنگلها خبر داد. یکی از استانهایی که تیموری به عنوان استانی که بالگرد در آنها مستقر میشود نام برد استان فارس بود. اما نه تنها در استان فارس خبری از بالگرد نبود بلکه هیچ بالگردی برای اطفای حریق به محل آتشسوزی اعزام نشداستان فارس از نظر وسعت رویشگاههای جنگلی در بین کل استانهای کشور مقام اول را دارد. در بین ۱۱استان واقع در ناحیه رویشی زاگرس، استانهای فارس، لرستان و خوزستان مقامهای اول تا سوم را از نظر وسعت رویشگاههای جنگلی و درختی به خود اختصاص دادهاند.
آتشی که دست از سر بلوطهای فارس برنمیدارد
دبیر موسسه ۱۳فروردین با اشاره به آتش سوزیهای اخیر جنگلهای زاگرس در شهرستان پاسارگاد گفت: با توجه به اینکه کشور ایران روی کمربند خشک و نیمهخشک قرار دارد جنگلهای زاگرس نقش حیاتی و مهمی در کشور ایفا میکنند.
علیاکبر کاظمینی با تاکید بر اینکه ۴۰درصد از آب کشور از طریق جنگلهای زاگرس تامین میشود، افزود: مهمترین رودهای کشور از جمله رود کارون، قره غاج، کرخه و... از زاگرس تغذیه میکنند که این امر نشاندهنده اهمیت این جنگلهاست.
این فعال حوزه محیطزیست با اشاره به اینکه جنگلهای زاگرس از تنوع گیاهی و جانوری بسیار بالایی برخوردار است، اظهار داشت: تنوع گونهیی در این جنگلها به حدی زیاد است که از فرسایش خاک جلوگیری کرده و در بخشهای مختلف از جمله حیات وحش حلقههای مهمی از اکوسیستم مرتبط به زیستگاه گیاهان در کنار جانوران است را به وجود آورده است.
کاظمینی ادامه داد: وجود گونههای مختلف از جمله سنجاب در جنگلهای زاگرس تاثیر زیادی در رشد بلوط دارد که این امر درنهایت باعث تکمیل حلقههای جانوری و پیشگیری از بیماری میشود. وی با بیان اینکه گیاهان موجود در جنگلهای زاگرس تاثیر زیادی در منطقه دارند، اظهار داشت: بهطور حتم اگر این گونههای گیاهی از بین روند با توجه به موقعیت استان و غرب کشور منطقه به آب و هوای خلیجی - عمانی نزدیک شده و تمام کشور را فرا میگیرد.
دبیر موسسه ۱۳فروردین با تاکید بر اینکه مناطق مذکور مستعد تبدیل به پوشش گیاهی خلیجی - عمانی است، افزود: یکی دیگر از مزایای وجود جنگلهای زاگرس جلوگیری از فرسایش خاک است زیرا برای به وجود آمدن یک سانتیمتر خاک به ۴۰۰ تا ۶۰۰ سال زمان نیاز است.
وی با بیان اینکه جنگلهای زاگرس زیستگاه جانوران و گونههای مهم گیاهی است، بیان کرد: در جنگلهای زاگرس به ویژه منطقه پاسارگاد به دلیل بارشهای مناسب پاییزی علفها سریع رشد میکنند و در فصل تابستان این علفها خشک و شرایط برای وقوع اینگونه حوادث به وجود میآید.
این فعال حوزه محیطزیست با اشاره به اینکه فارس نیازمند بالگرد است، تاکید کرد: طی چند سال گذشته درخصوص اختصاص بالگرد برای اطفای حریق در عرصههای جنگلی استان فارس هشدارهایی داده شده بود اما تاکنون این امر محقق نشده است.
وی با اشاره به اینکه در آتشسوزی پاسارگاد دهها سال طول میکشد که گونههای از بین رفته جایگزین شود، افزود: اگر بارندگی در این منطقه طی سالهای آینده مناسب باشد اینگونههای گیاهی از بین رفته شاید تا ۱۰۰سال دیگر بهوجود آیند.
کاظمینی گفت: در وقوع اینگونه حوادث مدیریت کنترل بحران نقش مهم و اساسی ایفا میکند به همین دلیل باید همیشه آمادگی لازم وجود داشته باشد و در این راستا به اهالی محل آموزشهای لازم برای اینگونه حوادث داده شود.
وی به کمبود امکانات و نیرو نیز اشاره کرد و افزود: بر اساس استاندارد برای هر ۵۰۰هکتار عرصه جنگلی یک جنگلبان باید وجود داشته باشد اما در کشور ما برای هر ۷۰هزار هکتار عرصه جنگلی یک جنگلبان وجود دارد.
درخواست توضیح از وزرای مربوطه در آتشسوزی
اما در این میان نماینده مردم شهرستانهای مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان در مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری مهر گفت: بالاخره آتشسوزی جنگلها نهتنها در ایران، بلکه تمام دنیا وجود داشته و دارد اما انتظار میرود برای پیشگیری از آتشسوزی و مهار آن عزم بیشتری وجود داشته باشد. محمدمهدی برومندی ادامه داد: در کشوری مانند ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارد یک وزارتخانه به نام وزارتخانه آب و جنگلها وجود دارد به گونهیی که یک وزیر اداره جنگلها را بر عهده دارد اما در کشور ما این امر در حد یک معاونت به نام سازمان جنگلهاست.
نماینده مردم شهرستانهای مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان با اشاره به نگاه متفاوت به موضوع جنگل در ایران گفت: در وزارت آب و جنگلها در ترکیه یگانی با ۷۰فروند بالگرد وظیفه اطفای حریق را بر عهده دارند اما در کشور ما اینگونه نیست و باید برای اطفای حریق در جنگلها از ادارات دیگر بالگرد تهیه کرد.
وی افزود: جنگلهای فارس از نظر مساحت بیشتر از جنگلهای شمال است با این وجود امکانات محدودی در این استان وجود دارد. علاوه بر این باتوجه به نوع پوشش گیاهی در فارس که هم مرتعی است و هم درختی ظرفیت آتشسوزی بسیار بالاست. برومندی بیان کرد: در آتشسوزی جنگلهای پاسارگاد بالگرد هلال احمر جمهوری اسلامی ایران مانند همیشه نقش مهمی ایفا کرد اما متاسفانه با وجود تفاهمنامه بین سازمان جنگلها، وزارت دفاع و وزارت کشور برای همکاری، وزارت دفاع در اینگونه حوادث به تعهدات خود عمل نمیکند.
نماینده مردم شهرستانهای مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان گفت: در سال گذشته بین این مجموعهها قرارداد 8میلیارد تومانی مصوب شده که همان سال 4میلیارد تومان به وزارت دفاع برای اعزام بالگرد به مناطق پرداخت شد اما متاسفانه در آتشسوزی پاسارگاد این وزارتخانه به تعهد خود عمل نکرد. وی با اشاره به جلسه عصر پنجشنبه ستاد بحران در تهران افزود: در این جلسه مقرر شد وزارت دفاع 2بالگرد به منطقه اعزام کند اما در حالی که خبر از اعلام بالگرد به منطقه داده بودند اعلام شد این دو بالگرد زمین گیر هستند و اجازه پرواز ندارند. برومندی ادامه داد: وزارت دفاع متعهد شده که در ۱۴ نقطه کشور پایگاه هوایی برای اینگونه حوادث ایجاد کند که انتظار میرود این موضوع هرچه سریعتر پیگیری شود. وی گفت: متاسفانه در آتشسوزی جنگلهای پاسارگاد درختانی با قدمت بیش از ۵۰۰سال از بین رفتندو بنده بهعنوان نماینده مردم این شهرستان از وزرای مربوط به این موضوع در کمیسیونهای تخصصی توضیح میخواهم.