زمین، نفس نمیکشد
گروه گوناگون| در چند سال گذشته سازمان بهداشت جهانی در رابطه با بهداشت عمومی، بیماریها و عوامل خطرساز برای سلامت انسان، تحقیقات گستردهیی انجام داده است. یکی از مهمترین یافتههای این تحقیقات، آلودگی هواست که به میزان زیادی سلامت بشر را تهدید میکند. بالا رفتن غلظت آلایندهها بیش از حد تعیین شده در بعضی کشورها حوادث ناگواری را رقم زده است. این حوادث علت بسیاری از بیماریها و مرگ و میر در جهان است که این زنگ خطر، اقداماتی توسط جوامع بینالمللی در زمینه کنترل آلودگی هوا را باعث شده است. یکی از این اقدامات، اجلاس مقابله با تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد در پاریس بود. از مدتها پیش کشورهای جهان از برنامههای خود برای ارائه در این اجلاس خبر داده بودند.
در این اجلاس، توافقنامههایی بین کشورها به امضا رسیده است. این توافقنامهها در راستای کاهش تولید آلایندهها به خصوص گازهای گلخانهیی بود که تاثیر زیادی در افزایش دمای کره زمین داشته است. قبل از این اجلاس نیز در سال 1997 پروتکل کیوتو به امضای جمعی از کشورهای جهان رسیده بود. در این پروتکل نیز پیشبینی شده بود تا با کاهش تدریجی انتشار گازهای گلخانهیی به ویژه مصرف سوختهای فسیلی با تغییرات نامطلوب آب و هوایی مبارزه شود.
معضل آلودگی هوا بیشتر کلانشهرهای صنعتی را درگیر کرده است. در این شهرها دود ناشی از ماشینها و کارخانهها بیشتر از مناطق دیگر است. بر این اساس در این شهرها آلایندهها افزایش پیدا میکنند. تحقیقات حاکی از این است که تصمیماتی که کشورها برای جلوگیری از افزایش آلایندهها اتخاذ کردهاند، نتوانسته تاثیر زیادی بر کاهش آلودگی هوا داشته باشد چراکه آمارها خبر از افزایش چشمگیر آلایندهها در سالهای اخیر میدهد.
میزان آلایندهها در سال 2013 به بیش از 50 واحد رسیده بود. این افزایش غلظت آلایندهها در سال 2013 در حدی نبوده که بحران آلودگی هوا را ایجاد کند اما میتوانست زنگ خطری برای سالهای بعد باشد. در این سال طبق گزارشهای به دست آمده، افزایش چشمگیری در آمار مرگ و میر بوده است. این تلفات بیشتر در کشورهای درحال توسعهیی اتفاق افتاده که نسبت به راهکارهای جلوگیری از آلودگی هوا بیتفاوت بودهاند.
معیار اندازهگیری آلایندهها در این میان PSI است که استانداردی برای گزارش روزانه کیفیت هواست. این واحد معمولا از پنج آلاینده منواکسیدکربن، ازن، دیاکسید نیتروژن، دیاکسید گوگرد و ذرات معلق تشکیل شده و با توجه به غلظت آلایندهها بین صفر تا 500 PSI است که به صورت خلاصه از کلمه واحد برای آن استفاده میشود.
نگاهی به آمار تلفات آلودگی هوا نشان میدهد که افزایش این تلفات، جوامع جهانی را با دغدغههایی روبهرو کرده و به فکر راهکارهایی برای کاهش غلظت آلایندهها انداخته است چراکه آمار جهانی در سالهای 2014 و 2015 با کاهش آلایندهها روبهرو بوده است. در این سالها غلظت آلایندهها به زیر 50 واحد رسیده است. این رقم نشاندهنده کاهش خسارتها و تلفات ناشی از آلودگی هوا در این سالهاست.
در سالهای بعد طبق آماری که از افزایش مصرف انرژی در جهان به دست آمده، میزان غلظت آلایندهها نیز افزایش یافته است. این موضوع میتواند حاکی از این باشد که افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش مصرف انرژی از مهمترین موضوعاتی است که باید راهکار ویژهیی برای آن اندیشیده شود. این افزایش جمعیت و مصرف انرژی رابطه مستقیمی با کاهش کیفیت هوا دارد. در سال 2016 میزان غلظت آلایندهها در جهان دوباره به بیش از 50 واحد رسید.
پس از این افزایش، تاکنون آمار جهانی شاهد کاهش غلظت آلایندهها نبوده است. پیشبینی میشود در سال 2017 جهان در میزان غلظت آلایندهها، افزایشی بیسابقه و چشمگیر را تجربه کند. طبق پیشبینیهای به دست آمده در این سال غلظت آلایندهها به بیش از 200واحد میرسد که این نشاندهنده ناسالم بودن وضعیت هوا در کشورهاست. همانطور که گفته شد، راهکارهایی که کشورها در سالهای اخیر ارائه دادهاند، نمیتواند چارهیی برای افزایش آلایندهها باشد چراکه پیشبینیهایی که تا سال 2020 صورت گرفته، نشان از افزایش پلکانی غلظت آلایندهها در این سالها میدهد. در پیشبینیهای ارائه شده، سال 2020 غلظت آلایندهها به مرز 400واحد میرسد. طبق شاخص آلودگی هوا این میزان از غلظت آلایندهها، هوا را در وضعیتی بسیار خطرناک قرار خواهد داد. این پیشبینی درحالی است که کشورهای اروپایی و توسعه یافته آسیایی، اهمیت بالایی به رفع آلودگی هوا در کشورشان میدهند و برای آن سیاستها و قوانین خاصی اتخاذ کردهاند. لازم به ذکر است که چین و هند از کشورهایی هستند که درصد زیادی از آلودگی هوا را به خود اختصاص دادهاند. تا جایی که صندوق کودکان ملل متحد، افزایش آلودگی هوا در پایتخت هند را زنگ خطری برای جهان عنوان کرده است.