انرژی، پاشنه آشیل پوتین است
هافینگتونپست مینویسد: چنین تحریمهایی این قابلیت بالقوه را دارند تا به حکومت پوتین در میانمدت آسیب جدی وارد کنند اما باید برای بستن راههای گریز و پوشش قراردادهایی که قبلا منعقد شدهاند، تشدید شوند تا بهطور موثر پوتین را ضعیف کنند
کاروان کمکهای روسیه وارد اوکراین شده است. در شرایطی که امریکا و غرب شدیدا از این اقدام روسیه انتقاد کرده و نسبت به تشدید درگیریها در اوکراین ابراز نگرانی میکنند، منتقدان بسیاری معتقدند که تحریمهای غرب و امریکا علیه مسکو و نزدیکان ولادیمیر پوتین، نخستوزیر روسیه چندان موثر نبوده است. اما روزنامه مسکو تایمز مینویسد، اگرچه این تحریمها جامع نبوده و حمایت چین را ندارد اما تا همین امروز نیز تاثیرات بسیار زیادی بر اقتصاد روسیه داشته و این احتمال وجود دارد که در صورت ادامه این روند زمامداری ولادیمیر پوتین را نیز تحتالشعاع قرار دهد.
روزنامه امریکایی هافینگتونپست اخیرا در گزارشی با عنوان «انرژی روسیه، پاشنه آشیل پوتین» به تاثیر تحریمهای غرب بر بخش انرژی روسیه پرداخته و نوشته است، اتحادیه اروپا سرانجام در هماهنگی با امریکا تصمیم گرفت تحریمهای جدی علیه روسیه اعمال کند درحالی که این تحریمها با در برگرفتن بخش انرژی که پاشنه آشیل پوتین است میتوانند در میانمدت آسیب جدی به حکومت پوتین وارد کنند.
به گزارش ایسنا، این تحریمها علاوه بر مجازاتهایی که علیه بخش مالی اعمال شدهاند شامل تحریمهای بخش انرژی که صادرات فناوریهای بسیار پیچیده مورد نیاز در حفاری درعمق دریا، اکتشافات قطبی و پروژههای نفت خام شیل را ممنوع کردهاند نیز میشوند. چنین تحریمهایی این قابلیت بالقوه را دارند تا به حکومت ولادیمیر پوتین در میانمدت آسیب جدی وارد کنند اما باید برای بستن راههای گریز و پوشش قراردادهایی که قبلا منعقد شدهاند، تشدید شوند تا بهطور موثر پوتین را ضعیف کنند.
بنا بر این گزارش، روسیه همچنان یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت وگاز طبیعی جهان است اما با کاهش ذخایر متعارف و گرانتر شدن هزینههای تولید برای روسیه این کشور نیاز مبرمی به فناوریهای غربی دارد تا تولید نفت خود را حفظ کرده و با استفاده از فناوریهای حفاری مدرن و استفاده از منابع دریایی و غیرمتعارف هزینهها را کنترل کند. اگرچه مسکو با فرایند شکست هیدرولیکی در اروپا مخالفت کرده اما دومین بازار بزرگ در خارج از امریکای شمالی برای این فناوری است و چین بازار اول این فناوری محسوب میشود. این حوزه همان حوزهیی است که تحریمها به اجرا در میآیند. با جلوگیری از انتقال این فناوری و قطع همکاری غرب میتواند تولید نفت و گاز روسیه را در میانمدت به خطر بیندازد و به پوتین آسیبی جدی و حیاتی درحفظ نظام سیاسیاش وارد کند. درحال حاضر هیدروکربنها بیش از دو سوم صادرات روسیه و حدود نیمی از درآمدهای بودجهیی آن را تامین میکنند.
پوتین برای متعادل نگه داشتن بودجه و اجتناب از نارضایتی اجتماعی از طریق توزیع پول نیازمند به قیمت بالای نفت و تولید پایدار است. تحریمهای بخشی از سوی غرب نشان میدهد که تجارت عادی دیگر قابل ادامه نیست و نمیتوان نادیده گرفتن کامل هنجاری بینالمللی توسط روسیه را بدون مجازات گذاشت. هدف قراردادن انتقال فناوریهای انرژی یک رویکرد درست و اصولی است با این حال انتظار اینکه روسیه را تحت تحریم نفتی کامل به سبک ایران قرار دهیم غیرواقعبینانه است.
صادرات ایران قابل جایگزینی توسط دیگر تولیدکنندگان از جمله امریکا بود اما نمیتوان هفت میلیون بشکه نفت تولیدی روسیه در هر روز را جایگزین کرد.
با توجه به ناپایداری بازارهای نفت بینالملل در جریان بحرانهای عراق، لیبی و نیجریه و شکنندگی بازیابی اقتصادی اروپا و امریکا به سختی میتوان افزایش شدید قیمت نفت را تحمل کرد. همچنین اعمال تحریم علیه صادرات گاز روسیه به اوکراین نیز به همان میزان غیرعملی است. با وجود تلاشهای جدید اروپا برای خلاصی از وابستگی خطرناک خود به واردات گاز از روسیه بهویژه در مناطق شرقی اروپا با این حال این قاره نمیتواند در سالهای آینده جایگزینی برای گاز روسیه پیدا کند. با این وجود قابلیت روسیه برای اعمال فشارهای سیاسی و تجاری رو به تضعیف است.
شرکت گازپروم روسیه باید با دیگر تولیدکنندگان با بازار گاز یکپارچه اروپا رقابت کند. تلاشها برای مبارزه با انحصار گازپروم ضربه بزرگ دیگری به مواضع این شرکت در سراسر اروپا خواهد زد.
تمرکز فزاینده مسکو در آسیا نیز بعید است که برای امنیت تامین گاز اروپا طی آیندهیی نزدیک موجب نگرانی جدی شود با این حال تحریمهای بخش انرژی علیه روسیه درحال حاضر ضعیف است و ابعاد و زمان محدودی دارند. این تحریمها تنها قراردادهای جدید را ممنوع کرده و معاملههای بزرگی نظیر طرح مشترک شرکتهای رز نفت و اکسون در دریای کارا که همین چند روز پیش افتتاح شد را پوشش نمیدهند. عدم تمایل برای گسترده کردن تحریمها و در برگرفتن بخش گاز به این معنی خواهد بود که انتقال تکنولوژی و سرمایهگذاری در بخشهای دریایی و نفت خام شیل روسیه آسیب جدی نخواهند دید که علت آن استفاده دوگانه اکثر تکنولوژیها در هر دو بخش استخراج گاز و نفت است.
اتحادیه اروپا و امریکا باید با فوریت تحریمهای بخش انرژی جامعتر و گسترده با تعریفی بهتر وضع کنند بهویژه اینکه پوتین ممکن است تصمیمی بگیرد که به بهانه کمک انساندوستانه به شرق اوکراین حمله کند با این حال حتی افزایش تحریمهای بخش انرژی نیز ممکن است او را مجبور به فرونشاندن تنشها در اوکراین نکند اما در طول زمان این قابلیت را خواهند داشت تا پایگاه قدرت پوتین را تضعیف کنند. غرب باید عزم خود برای شروع یک بازی بلندمدت را نشان دهد.»