سیاسیکاری با آمار قاچاق
در جریان مناظرات انتخاباتی ارقامی برای قاچاق اعلام شد که دور از واقعیت است. براساس جدیدترین آماری که در کارگروه آمار قاچاق اعلام شد حدود 12میلیارد و 100میلیون دلار در سال 1395 قاچاق به کشور صورت گرفت. جزییات این آمار منتشر میشود و در اختیار تمام کاندیداها هم قرار گرفته است. اینکه کاندیداها نخواستند این گزارش را مطالعه کنند به نگاه سیاسی آنها بازمیگردد اما قاچاق موضوعی سیاسی نیست بلکه یک مقوله اقتصادی است. سال 1392 طبق آمار رسمی 25میلیارد دلار قاچاق صورت گرفته بود که طی سالهای 1384تا 1392 رقم قاچاق از حدود 2تا 3میلیارد دلار شروع شده و به سقف تاریخ کشور رسیده است. دولت یازدهم کار میدانی روی قاچاق انجام داد. با بررسی عوامل قاچاق، مسدود کردن راههای گریز قوانین و مقررات و... طی برنامه حدود 4ساله رقم قاچاق به حدود نصف تقلیل یافت. در سال 1391 همه فرآیندهای گمرک کاغذی بود. در هر پروسهیی که کالایی به ظن قاچاق متوقف میشد امکان کنترل برخط آن وجود نداشت اما امروز در هر نقطه از کشور بخواهیم کالایی را بررسی کنیم، میتوانیم استعلامها را به صورت الکترونیک در گمرک انجام دهیم. نمیتوان گفت سیستمی که به طور کامل
الکترونیک و مکانیزه شده هیچ تاثیری نداشته است. باید بپذیریم اقداماتی انجام شده که مطابق با آنها نتایجی حاصل شده است. کاهش نرخ قاچاق هم منطقی بوده اما اینکه این 12میلیارد دلار به چه بخشهایی تقسیم میشود جای بحث دارد.
بخشی از این میزان قاچاق شامل حوزههایی است که دولت و حاکمیت تمایل ندارد با آن به صورت جدی برخورد کند. به دلیل اینکه برخورد با آن مستلزم از بین رفتن بسیاری از اشتغالهاست. به عنوان نمونه میتوان به تهلنجی و رویههای کولبری اشاره کرد. به اشتباه استنباط میشود که کالای تهلنجی و کولبری آمار بالایی در قاچاق ندارد. آمار کالای تهلنجی کم نیست چون وقتی تجمیع میشود به 4 تا 5 میلیارد دلار در سال میرسد. هر لنج بین 100تا 400تن کالا را بارگیری میکند و این رقم کمی نیست. درخصوص کولبری هم اینگونه نیست که کولهبر 50 کیلوگرم کالا را تحویل میگیرد و لب مرز تحویل میدهد. این کولبرها، کالاها را در ابتدای جاده مرزی تجمیع میکنند و بعد هزاران وانت آنها را بارگیری میکنند.
نکته مهمی که در مورد آخرین مناظره انتخاباتی قابل تامل است، این است که هیچ کدام از کاندیداها در مورد مدیریت واردات صحبت نکردند. مدیریت واردات از مهمترین سیاستگذاریهای دولتهاست. اینکه برخی کاندیداها واردکنندهها را به عنوان «وارداتچی» خطاب کردند، شایسته نبود. بازرگانان دومین منبع درآمد دولت هستند. دولت از محل نفت و دریافت مالیات و عوارض کسب درآمد میکند. دومین درآمد بزرگ دولت را بازرگانان محقق میکنند که بخشی از هزینههای جاری دولت از این محل تامین میشود. تقبیح واردات یک رفتار پوپولیستی است. هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد که بدون واردات و صادرات توسعه یافته باشد.