زمان تصمیمات سخت نزدیک است
کارشناس اقتصادی| سیامک قاسمی|
امروز یک هفته پس از برگزارى انتخابات ریاست جمهورى دوازدهم و فروکش کردن هیجانات خاص روزهاى انتخابات، زمان برآمدن عقلانیت است تا بدون شور و شعار بهتر ببینیم که در کجا ایستادهایم و چه مسیر سختى در پیش روى دولت آینده دکتر روحانى خواهد بود.
شاید امروز وظیفه قشر کارشناس و نخبگان کشور آن است که با توجه به آگاهى از مناسبات سیاسی و فراسیاسی ساخت قدرت در کشور توصیهها و پیشنهاداتى را براى رییسجمهور داشته باشند تا بتواند در 4 سال آینده با عبور از نارساییهاى دولت یازدهم، گامهاى استوارى براى اصلاح ساختار بیمار اقتصاد ایران و مبارزه با مشکلات بزرگ اقتصاد ایران بردارد.
براى ارائه نخستین پیشنهاد به رییسجمهور ایشان را ارجاع مىدهم به یک جمله مهم در فیلم تبلیغاتىشان که از صداوسیمای ایران پخش شد و آنجا که ایشان نقل به مضمون گفتند: در 4 سال گذشته دستاوردهاى خوبی به دست آمده و نارساییهایی هم بوده است اما ما باید مسیر را ادامه دهیم و در ادامه مسیر «تصمیمات سختى» هم باید بگیریم.
واقعیت امروز اقتصاد ایران آن است که براى پاسخ مناسب به برخى بحران هاى کنونى اقتصاد ایران نیاز به تصمیمات سختى است که ممکن است، تبعات سختى براى بخشهایی از جامعه ایران داشته باشد. اقتصاد ایران همانند بیمارى است که داراى تومورهاى خطرناکى است و براى نجات از این تومورها یا باید تن به تیغ جراحى سپرد و تبعات خونریزى و درد زیاد آنها را پذیرفت یا به دنبال حفظ وضع موجود بود تا در ظاهر به کسی آسیب نرسد اما به مرور اقتصاد ایران را رو به زوال برد.
بررسىهاى ما در موسسه بامداد نشان مىدهد بحرانهایی در اقتصاد ایران همانند بحران شبکه بانکى، بحران ورشکستگى صندوقهاى بازنشستگى یا بحران بدهىهاى دولت به مرحلهیى رسیده است که دیگر نمىشود با استراتژى کلاسیک دولتهاى جمهورى اسلامى که همان حفظ وضع موجود است با آنان مدارا کرد و این بحرانها که همانند مینهاى در جلو مسیر تحقق وعدههاى داده شده رییسجمهور در انتخابات قرار دارد نیاز به جراحى و تصمیمات سخت دارد و همانطور که گفته شد، ممکن است تبعات دردآورى براى بخشهایی از جامعه داشته باشد.
اما سوال مهم در این میان آن است که چه زمانى براى گرفتن این تصمیمات سخت مناسب است؟ به نظر نگارنده همین سال ١٣٩٦ و ماههاى ابتدایی استقرار دولت آینده بهترین فرصت براى گرفتن تصمیمات سخت است. به نظر مى رسد، آقاى روحانى و دولت آینده او با پشتوانه ٢٤میلیون راى که عمدتا از طبقه شهرى و متوسط جامعه ایران هستند در شرایط کنونى از بهترین پتانسیل و سرمایه اجتماعى لازم براى گرفتن تصمیمات سخت برخوردار است. دولت و شخص آقاى روحانى باید در همین ماههاى آینده قدر این کاهش قابل توجه شکاف بین ملت و دولت خود را بداند و از این همراهى استفاده کند تا بتواند به سمت تصمیمات سخت برود.
سابقه تاریخى نشان مىدهد که هرچه از عمر دولتها مىگذرد، با ناامیدى بخشهایی از حامیان دولت از تحقق وعدههاى داده شده و کارشکنى سیستماتیک جریان رقیب، احتمال همراهى ملى با این تصمیمات کاهش خواهد یافت و از منظر دیگر اگر این تصمیمات موجب ضرر و خسران براى بخشهایی از جامعه شود، این فرصت وجود دارد تا همین دولت طى 3 سال آینده برخى آثار این مشکلات را در بخشهاى آسیب دیده جبران کند تا تجربه انتخابات ریاست جمهورى پس از دولت هشتساله آقاى خاتمى در سال ٨٤ و قهر مردم با انتخابات در سال ١٤٠٠ تکرار نشود.