سخنان معاون اول فقط پیشنهاد بود
نرخ رشد نقدینگی سال منتهی به شهریور93 معادل 29.1درصد و نرخ ارز در مهر امسال نسبت به سال گذشته 6.5درصد کاهش پیدا کرده است. برخی بانکها نرخ سود 22درصدی را رعایت نمیکنند. دوسوم ممنوعالخروجها آزاد شدهاند. پرونده برخی بانکهای متخلف در هیات انتظامی در دست پیگیری است. نرخ سود سپرده 22درصد باتوجه به نرخ سپرده قانونی به 25 تا 26درصد افزایش مییابد اما قرار است نرخ 22درصد سود سپردههای بانکی متناسب با کاهش تدریجی تورم کاهش یابد
ولیالله سیف رییس کل بانک مرکزی در در نشست صبحانه کاری با فعالان بخش خصوصی و اتاق بازرگانی ایران، نکات مهمی را در رابطه با سیاستهای پولی و بانکی کشور مطرح کرد و در رابطه با اثر کاهش سپرده قانونی بانکها برای کمک به توان تسهیلاتدهی بانکها گفت: هر یکدرصد کاهش سپرده قانونی یکدرصد به تورم اضافه میکند لذا این موضوع باید با دقت بررسی شود زیرا دستاوردهای کاهش تورم نباید در معرض خطر رشد نقدینگی قرار گیرد.
به گزارش «تعادل»، مهمترین محورهای سخنان آقای سیف شامل کاهش 6.5درصدی نرخ ارز در مهر امسال نسبت به سال گذشته، آزادسازی دوسوم ممنوعالخروجها، رعایت نکردن نرخ سود 22درصدی توسط برخی بانکها، بررسی پرونده برخی بانکهای متخلف در هیات انتظامی و افزایش نرخ سود سپرده 22درصد باتوجه به نرخ سپرده قانونی به 25 تا 26درصد بود. آقای سیف همچنین با اشاره به کاهش نرخ تورم، گفت: قرار است نرخ 22درصد سود سپردههای بانکی متناسب با کاهش تدریجی تورم کاهش یابد.
من و رییسجمهور آمارها را میبینیم
سیف با اشاره به اینکه من و رییسجمهور آمارها را در سایت بانک مرکزی میبینیم گفت: بانک مرکزی با صراحت و با سرعت آمار را اعلام میکند. دیگر نیاز نیست بخش آمار بانک مرکزی از من اجازه انتشار آمار را بگیرد چراکه من این اجازه را به آنها دادهام تا بهمحض بیرونآمدن آمار آن را روی سایت قرار دهند، البته قبل از آن این اجازه را از رییسجمهور گرفته بودم چراکه قبلا روال به اینگونه بود تا اجازه از سوی ما صادر نمیشد و بانک مرکزی اجازه انتشار آمار را نداشت، اما هماکنون من و آقای رییسجمهور هم شاخصهای اقتصادی را از روی بانک مرکزی میخوانیم.
وی همچنین در بخشی از سخنان خود با تاکید بر اینکه ما بیمحابا زیر بار ریسک ارز میرویم و با بیان اینکه گرفتن وام ارزی با سود 6درصد و وام ریالی با 27درصد این وسوسه را ایجاد میکند که از تسهیلات ارزی استفاده شود گفت: گرفتن اینگونه تسهیلات بهدلیل مابهالتفاوتی که ایجاد میکند ما را با بحران مواجه میکند ولی ما بههیچوجه نقش مالکانه نداریم که بر بخش تولید اجحاف کنیم و درنهایت به این نتیجه رسیدیم که نرخ مبادلهیی به نفع کسی است که وام ارزی گرفته و اکثریت رای به نرخ مبادلهیی دادند.
سیف ادامه داد: از وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز خواستیم تا در جلسه شورای پول و اعتبار که در این زمینه تشکیل شد حضور یابد ولی در دو جلسه حضور نداشتند و در جلسه سوم که ایشان با تاخیر حضور پیدا کردند با اکثریت آرای اعضای شورای پول و اعتبار به این نتیجه رسیدیم که نرخ مبادلهیی برای تسهیلات ارزی اجرایی شود ولی بهدلیل آمدن وزیر در پایان جلسه بنده دستور بررسی مجدد این موضوع را در شورای پول و اعتبار دادم تا در این رابطه همه نظر خود را ارایه کنند.
رشد نقدینگی در سهسال اخیر
سیف درباره رشد نقدینگی اینگونه گفت: در سال منتهی به شهریور1391، 26.4درصد در سال منتهی به شهریور1392، 25.9درصد و در همین مدتزمان در سال1393، 29.1درصد رشد نقدینگی داشتیم و رشد نقدینگی در 6 ماهه اول سال1391، 13.6درصد، در 6 ماهه سال1392، 9.9درصد و همین میزان در 6 ماهه اول سال جاری داشتیم. وی پیشبینیها برای اعطای تسهیلات نظام بانکی به بخشهای اقتصادی را 240هزارمیلیارد تومان و حتی 280هزارمیلیارد تومان اعلام کرد و افزود: در ششماهه نخست سال حجم تسهیلات پرداختی 146هزارمیلیارد تومان بود که از این میزان 59.7درصد از محل سرمایه در گردش تامین شد.
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه برای خروج از رکود مزمن که با آن مواجه بودیم هر حرکت مثبتی لزوما قابل احساس نیست گفت: همانطوری که کاهش دمای کوه یخ از منهای40درجه به منهای30درجه هم قابل مشاهده نیست حال آنکه آمارها نقش دماسنج را ایفا میکنند و اگر قرار بود با لمس کردن درجه حرارت مشخص شود، دیگر نیازی به دماسنج نبود.
نظام بانکی نیاز به اصلاحات عمیق دارد
سیف با تاکید بر اینکه نظام بانکی نیاز به اصلاحات عمیق دارد و اشکالات آن مانند سایر دستگاههاست و با بیان اینکه نظام بانکی در خدمت رشد اقتصاد کشور است که ما در اصول باهم تفاهم داریم ولی در مصادیق دچار اشکال میشویم بیان کرد: وظیفه بانک مرکزی شفافسازی در تمام موارد مطرح شده است و صورتهای مالی حسابرسیشده نیز برای نخستینبار در دوره فعلی مطرح شد و هماکنون بانکها برای پرداخت تسهیلات به این پیششرط توجه میکنند.
وی با تاکید بر اینکه جلوگیری از هدررفت منابع محدود تسهیلاتی از مهمترین برنامههای این بانک است گفت: نوع حرکت حسابرسیشده پیش روی بانک مرکزی قرار گرفته که همین حرکت موجب رشد اقتصادی مثبت شده است. سیف خطاب به حضار گفت: توقع دارم وقتی در این جمع حاضر میشوم به من این هشدار را بدهید که فکر نکنید هر کسی که از تولید میگوید واقعا تولیدکننده است. دوست دارم بشنوم که تولیدکنندگان از من بخواهند که منابع را بهسمت منابع واقعی ببرم، اما هیچوقت این را نشنیدم آنهم درحالیکه شرکتهای کاغذی با نام تولیدکننده تسهیلات کلانی را از بانکها بهوسیله رانت دریافت کردهاند. رییس کل بانک مرکزی به سیاستهای دستوری و انتقادات وارده به این موضوع اشاره کرد و گفت: شروع ناکارآمد و فشلشدن نظام بانکی از زمانی است که دخالت دستوری و غیرتخصصی انجام شود.
وظیفه بانک مرکزی توجه به حقوق بازار
رییس کل بانک مرکزی حجم تسهیلات پرداختی نظام بانکی در نیمه اول امسال را ۱۴۶هزارمیلیاردتومان عنوان کرد و گفت: 31.7درصد این تسهیلات به بخش صنعت پرداخت شده است. وی در پاسخ به این مساله که برخی بانکها نرخ سود 22درصدی را رعایت نمیکنند، اظهار داشت: در ماههای اخیر نرخ سود بانکی را کمی اصلاح کردیم، اما هنوز کامل نشده است.وی ادامه داد: حداقل نرخ سود برای عقود مشارکتی 22درصد در نظر گرفته شده تا به این وسیله منابع سپردهگذاری به سمتی برود که حقوق آن تامین شود، چون بانک مرکزی نمیتواند به ضرر سپردهگذار حاتمبخشی کند.
رییس کل بانک مرکزی افزود: میتوان به عملکرد برخی از بانکها در نحوه اجرای بانکداری اسلامی و رعایت کامل عقود بانکی و نرخهای سود ایراد گرفت.
سیف ادامه داد: با توجه به اینکه نرخ تورم درحال طی کردن روند نزولی است، رشد 4.5درصدی در اقتصاد غلط نیست و امکان دارد، چون ما هیچگاه آمار غلط به مردم نمیدهیم. وی افزود: نرخ ارز در مهر امسال نسبت به سال گذشته 6.5درصد کاهش پیدا کرده است. رییس کل بانک مرکزی به شاخص منفی 2/0درصد بهای تولید در 7ماهه نخست امسال اشاره کرد و گفت: این آمار نشاندهنده عملکرد فاز دوم هدفمندی یارانهها در بخش تولید است، البته تورم نقطه به نقطه تولید هم 15.4درصد شده است. وی حجم تسهیلات پرداختی نظام بانکی در نیمه اول امسال را 146هزارمیلیارد تومان عنوان کرد و افزود: 31.7درصد این تسهیلات به بخش صنعت پرداخت شده است.
وی درباره ممنوعالخروجهای بانکی نیز گفت: بعد از اینکه بانک مرکزی بخشنامه ممنوعالخروجها را صادر کرد، دوسوم این افراد طبق همان بخشنامه آزاد شدهاند. وی اضافه کرد: بانک مرکزی جلسات زیادی با بانکها در این باره گذاشته اما ما مرجع قضایی نیستیم و اینطور نیست که یک فردی از فرد دیگر شکایت کند و بانک مرکزی به این مساله ورود کند که چرا شکایت شده است. سیف بیان داشت: در این مدت نامههای زیادی به دست من میرسد که در آن فرد بدهکاری اعلام میکند که من بدهکار هستم، ولی از طرف بانک ممنوعالخروج شدهام، وقتی وارد مساله شدهام دیدم که این فرد پرونده کلاهبرداری و جعل اسناد هم دارد. وی با تاکید براینکه بانک مرکزی مرجع سیاستگذاری و مسوول سیاستهای ابلاغی و اجرای آن بهوسیله بانکها است، ادامه داد: بیشترین عاملی که موثر واقع شده است، انضباطی است که در بانکها اتفاق افتاده است.
رییس کل بانک مرکزی با تاکید براینکه آمارهای رسمی کشور قابل تردید نیست، خاطرنشان کرد: شاخص بهای تولید در هفت ماهه ابتدای امسال نشانگر آن است که متوسط افزایش قیمت به 2/0درصد رسیده که نشاندهنده تخلیه آثار هدفمندی یارانهها است. سیف ادامه داد: بانک مرکزی بهشدت با نرخهای نامتعادل سود در سیستم بانکی برخورد میکند و قوه قضاییه و شورای عالی امنیت ملی وارد عمل شدهاند اما بدون التهابآفرینی در بازار اقدامات صورت گرفته و با فعالیتهای غیرقانونی برخورد میشود. وی از برگزاری جلسهیی برای تعادل در نرخهای سود بانکی خبر داد و گفت: هدف دولت آن است که نرخها بدون روشهای دستوری تعادل یابند، چرا که به مرور به این نتیجه میرسیم که نرخهای بالا نمیتواند استمرار یابد.
پرونده برخی بانکها در دست بررسی است
رییس کل بانک مرکزی گفت: شورای پول و اعتبار خود را مسوول حقوق سپردهگذاران میشناسد چراکه نمیشود فعالیت اقتصادی فعالان از جیب سپردهگذاران تامین شود، بنابراین مراعات حقوق ذینفعان و سپردهگذاران همواره در اولویت تصمیمهای شورای پول و اعتبار است.
رییس کل بانک مرکزی با تاکید براینکه این بانک به انضباط دقیق اعتقاد دارد، افزود: پرونده برخی بانکهای متخلف در هیات انتظامی در دست پیگیری است و امروزه دیگر بانک مرکزی به تنهایی عمل نمیکند چرا که منطقهایی که حضور همگان را ضروری میکند، جا افتاده است و ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی با فعالیت مفاسد در همه زمینهها ازجمله فعالیت موسسات غیرمجاز برخورد دارد.
وی اقدام نکردن برخی بانکها در اعمال نرخهای مصوب را ناشی از نبود تناسب نرخ عقود مختلف دانست و گفت: اعلام کردهایم عقود مبادلهیی 22درصد و حداقل سود قابل انتظار عقود مشارکتی نیز باید 22درصد باشد.
نسبت مطالبات غیرجاری 1/14درصد شد
رییس کل بانک مرکزی درخصوص معوقات بانکی گفت: بانک مرکزی کمیتهیی را با حمایت از قوه قضاییه درخصوص معوقات بانکی تشکیل داده که این کمیته هر هفته تشکیل جلسه میدهد.
ولیالله سیف در حاشیه نشست صبحانه کاری با فعالان بخش خصوصی در گفتوگو با خبرنگاران گفت: با همکاری بانکها پروندههای خاص به مراجع قضایی ارجاع شده و وضعیت مطالبات معوق سیستم بانکی درحال پیگیری است. به گفته وی، نسبت مطالبات غیرجاری در گذشته 15.7درصد و هماکنون 14.1درصد است، بنابراین روند مطلوبی در این زمینه در حال انجام است. سیف تاکید کرد: نرخ متعادل مطالبات غیرجاری کمتر از 5درصد است که امیدواریم به این رقم دست یابیم. وی درباره سیاستهای دستوری بانک مرکزی برای تسهیلات عقود مشارکتی، گفت: براساس تجربیات، استفاده از سیاستهای دستوری و خلاف روند مشکلاتی را برای این بخش ایجاد میکند.
سخنان معاون اول فقط پیشنهاد بود
وی اظهار داشت: نرخ سود سپرده 22درصد با توجه به نرخ سپرده قانونی به 25 تا 26درصد افزایش مییابد اما قرار است نرخ 22درصد سود سپردههای بانکی متناسب با کاهش تدریجی تورم کاهش یابد.
ولیالله سیف در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره کاهش نرخ سپرده قانونی گفت: طبق بررسیهایی که بانک مرکزی انجام داده، کاهش یکدرصدی در نرخ سپرده قانونی، تورم را یکدرصد افزایش خواهد داد و یکدرصد کاهش در نرخ سپرده قانونی موجب افزایش 4.5درصد نقدینگی میشود بنابراین نمیتوان بهراحتی آن را اجرایی کرد. چنانچه نقدینگی به این میزان افزایش یابد دستاوردهای کاهش نرخ تورم مخدوش خواهدشد. به همین دلیل این طرح هنوز در دست بررسی است.
سیف در پاسخ به پرسش خبرنگاران درخصوص اظهارات معاون اول رییسجمهور در این باره نیز گفت: ایشان از بررسی این طرح خبر دادند و این بهمعنای تصویب نهایی موضوع نیست. صحبتی که آقای جهانگیری معاوناول رییسجمهور داشتند این بود که احتمال دارد سپرده قانونی کاهش یابد و این طرح بررسی خواهد شد اما توجه داشته باشید که رشد 4.5درصد نقدینگی با این اقدام میتواند بهنوعی دستاوردهای کنترل تورم را مخدوش کند.