طرحهای وزارت نیرو برای تحول در صنعت آب کشور
اعتبارات سال آینده وزارت نیرو از اجرای طرح به خرید تضمینی چرخش خواهد داشت
روز گذشته و در حالی که هوا بر تمام پیشبینیها برای بارش برف و باران خط بطلان کشید، دهمین نمایشگاه بینالمللی آب و تاسیسات با حضور وزیر نیرو و قائم مقامها و معاونانش و فعالان این صنعت در کشور آغاز به کار کرد. حمید چیتچیان وزیر نیرو در آیین افتتاح این نمایشگاه سخنان بسیار مهمی را مطرح کرد که آغازگر تحولی در صنعت آب کشور تلقی میشوند. او از چرخش اعتبارات وزارت نیرو در سال آینده از «اجرای طرح» به «خرید تضمینی» از بخشخصوصی خبر داد. در وضعیتی که بدهیهای هنگفت وزارت نیرو هر روز سنگینتر میشود چنین طرحی فصلی نوین در همکاریهای دولت و بخش خصوصی در حوزه آب رقم خواهد زد. وزیر نیرو در سخنانش از «سه پروژه شیرینسازی و انتقال آب» به مناطق مرکزی با کمک بخش خصوصی خبر داد و تاکید کرد: «توسعه صادرات در صنعت برق مهمترین راهکار خروج از رکود است»
حمید چیتچیان، وزیر نیرو در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه با اشاره به گذشته نهچندان دور صنعت آب در 30 سال گذشته، این صنعت را یک صنعت پرافتخار در کشور قلمداد کرد و آفرینندگان این افتخار را نه فقط مدیران دولتی بلکه شرکتهای خصوصی، پژوهشگران، بازرگانان و مدیران صنایع دانست.
چیتچیان گفت: «30سال قبل ما برای غالب تاسیساتی که مجبور بودیم در کشور ایجاد کنیم، نیازمند مشاوران، پیمانکاران سازندگان تجهیزات خارج از کشور بودیم. اما امروز تقریبا تمام نیازهای کشور در خصوص صنعت آب توسط صنعتگران و فعالان بخش آب در داخل کشور تامین میشود.». وی اظهار داشت این پیشرفت محدود به ایران نیست و افزود: «تاکنون 41 کشور جهان از دستاورد کار و فعالیت و تلاش صنعتگران آب کشور ما بهره بردهاند. به علاوه در 20 کشور دنیا نیز بازارهای صادراتی فعال داریم».
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بیش از یکمیلیارد و 600 میلیون دلار پروژه فعال در عراق داریم گفت: از این میزان یک میلیارد و 200 میلیون دلار مربوط به بخش آب است و از سوی دیگر نیروگاههای بزرگی در تاجیکستان، سریلانکا، کنیا و دیگر کشورها ساخته شده یا در حال اجراست.
وزیر نیرو با اشاره به اینکه بهزودی در ارمنستان توسط صنعتگران ایرانی نیروگاه آبی ساخته میشود گفت: در این زمینه توافقات نهایی برای ساخت این نیروگاه آبی با کشور ارمنستان صورت گرفته است.
وزیر نیرو توسعه صادرات را نخستین مساله در چشمانداز صنعت آب قلمداد کرد و گفت: «دولت به صورت قوی و جدی از فعالیت صادرکنندگان حمایتهای ویژه انجام داده و خواهد داد.» وی با اشاره به لایحه خروج از رکود که هماکنون در مجلس در حال بررسی است گفت: «یکی از مهمترین راههای خروج از رکود در اقتصاد ایران، توسعه صادرات است.» و در همین راستا اظهار امیدواری کرد که در سالهای آتی بازار صادراتی کشور را مواجه با یک جهش ببینیم.
سیاستهای جدید وزارت نیرو در آب
دومین مسالهیی که چیتچیان به آن اشاره کرد سیاستهای جدید وزارت نیرو در بخش آّب بود. وی با اشاره به پشت سر گذاشتن مراحل گوناگون در مدیریت منابع آبی در کشور، مدیریت عرضه را مرحلهیی طی شده دانست و مدیریت مصرف و مدیریت تقاضا را حائز اهمیت تلقی کرد و از شرکتها خواست که در این بخش نقش خودشان را ایفا کنند.
رها شدن فاضلابها تهدیدی جدی برای کشور
حفاظت کیفی منابع آب سومین مسالهیی بود که وزیر نیرو به آن اشاره کرد. وی اظهار کرد: «فاضلابی که در شهرها، در صنایع و در کشاورزی تولید میشود، اگر به همین صورت رها شده و وارد منابع آبی کشور شوند مشکلات بسیار جدی در زمینه کیفیت منابع آب برای ما ایجاد خواهند کرد.» وی در همین راستا، صنعت تصفیه فاضلاب و توسعه شبکههای فاضلاب را یکی از مهمترین زمینههای فعالیت در آینده کشور دانست.
سه پروژه انتقال آب از دریا
وزیر نیرو در مورد صنعت شیرینسازی یا نمکزدایی آب دریاها و چشمانداز آن در کشور گفت: «توسعه شبکههای فاضلاب و به علاوه صنعت شیرینسازی آب دریاها و انتقال آب شیرین از دریاها به مناطق مرکزی ایران از موارد مورد نیاز است و اکنون بالغ بر یک میلیارد مترمکعب تولید آب شیرین و انتقال به نقاط مرکزی ایران در دستور کار شرکتهای خصوصی است.» چیتچیان ادامه داد: «یکی از این پروژهها هماکنون در حال اجراست و سه پروژه دیگر در دست مطالعه است که به زودی اجرایی خواهد شد.» وی در همین راستا از شرکتها خواست که با جذب فناوریهای جدید و با تجهیز منابع داخلی خود در مورد این موضوع اقدام کنند.
آزمایشگاهها نیاز به ارتقا دارند
چیتچیان توجه به توسعه آزمایشگاهها را برای حفاظت کیفی منابع آبی کشور حایز اهمیت دانست و گفت: «شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور بیش از 300 آزمایشگاه در سراسر کشور دارد که این آزمایشگاهها نیاز به ارتقا و تجهیزات جدید دارند. وی با اشاره به اینکه در هر استان یک آزمایشگاه مرجع ایجاد خواهد شد گفت: «همه اینها نشان میدهد که ما در آستانه یک تحول در زمینه تجهیزات آزمایشگاهی مرتبط با آب هستیم و شرکتها باید برای این فعالیت آماده شوند».
اختصاص 10 میلیارد دلار برای شبکه
توسعه شبکههای آبیاری و زهکشی چهارمین موردی بود که وزیر نیرو به آن اشاره کرد و اظهار داشت: «باید بیش از چند میلیون هکتار شبکههای نوین آبیاری و زهکشی در کشور را توسعه دهیم.»
چیتچیان با اشاره به مجوزی که با تلاش اخیر دولت حاصل شده، گفت: «10 میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی برای توسعه فعالیتهای آب اختصاص پیدا کرده که این رقم بیسابقه است و بناست که در عرض چهارسال این هزینه صورت بگیرد.» او در این مورد اشاره کرد که 46هزار هکتار اراضی در نقطه استراتژیک سیستان و بلوچستان از طریق شبکه لوله آبیاری خواهند شد.
بخش خصوصی با راندمان بالا
وزیر نیرو موضوع مشارکت بخش دولت و شرکتهای خصوصی را به عنوان آخرین مطلب مطرح کرد. وی اظهار داشت: «توسعه شبکههای فاضلاب در شهرها، ساخت تصفیههای فاضلاب، ساخت تصفیهخانههای آب، تاسیسات نمکزدایی از آبهای دریا، مجتمعهای آبرسانی روستایی و فاضلابهای روستاها از جمله کارهایی هستند که طبق قانون از وظایف دولت است اما بهترین راه برای انجام این وظایف، مشارکت دولت و بخش خصوصی برای اجرای اینهاست.» کاهش هزینهها، افزایش راندمان و بهرهوری، توسعه کارها و عدمِ محدود شدن به پروژههای عمرانی که در اختیار دولت قرار میگیرد از جمله مزیتهایی بود که چیتچیان در این مورد به آن اشاره کرد. وی معتقد است این مشارکت باعث میشود اتکای وزارت نیرو به اعتبارهای عمرانی که بودجه در اختیار آن میگذارد کاهش یابد. وی از انعقاد در مجموع 100قرارداد میان بخشخصوصی و دولت به ارزش 3200میلیارد تومان صحبت کرد. چیتچیان در ادامه از پروژه «7000 میلیارد تومانی» میان بخش خصوصی و دولت که در راه است خبر داد و گفت امید داریم که این اعتبارات در اختیار بخشخصوصی قرار گیرد.
چرخش اعتبارات از اجرای طرحها بهخرید تضمینی
وزیر نیرو در ادامه صحبتهای مهم خود درباره مشارکت بخشخصوصی و دولت چنین گفت: «ما برای بودجه سال 1394 اعتبارات خود را در حوزه خرید تضمینی چند برابر کردهایم، چرا که این امر در نهایت ما را از انجام مستقیم این فعالیتهای عمرانی بینیاز میکند. در نهایت ما در ازای خرید آب یا خدمات فاضلاب باید به صورت تضمین شده هزینه فعالیت را پرداخت کنیم. به همین خاطر ما ثقل اعتبارات در سال آینده را از اجرای طرحها به سمت خرید تضمینی خدمات بخشخصوصی منتقل کردهایم.» وزیر نیرو در پایان از شرکتهای داخلی خواست که در این نمایشگاه با شرکتهای خارجی آشنا شده و با جوینت شدن و بستن قرارداد با این شرکتها مسیری را برای انتقال تکنولوژی و ارتقای سطح فناوری در صنعت آب کشور فراهم کنند. در پایان سخنرانی وزیر نیز حرکتی جالب توجه از سمت عدهیی از کودکان و نوجوانان صورت گرفت. این گروه لوح سوگندی درباره درست مصرف کردن آب و بهینهسازی مصرف تهیه کرده و بعد از قرائت آن را به وزیر نیرو اهدا کردند.
غرفهداران چه میگویند؟
اما بعد از سخنرانی وزیر به سراغ غرفهداران رفتیم تا از چند و چون و اوضاع فعلی آنها جویا شویم.
یکی از مسوولان غرفه تجهیز یاران در پاسخ به این پرسش خبرنگار «تعادل» که چه میزان تولیدات داخلی دارند گفت به استثنای سکوبندی آزمایشگاه، همه کالاهایشان وارداتی از اروپاست. این در حالی است که بشارتی، مدیر فنی شرکت سالم آب ادعا میکرد به جز چند مورد از مواد اولیه، 100در صد محصولات این شرکت در داخل تولید میشود. رضایی، نماینده مدیریت شرکت آبانصنعتگران نیز اظهار داشت که 90درصد از پروسه تولیدی آنها داخلی است. وی با اشاره به قطعه شمارهانداز کنتور که سایر تولیدکنندهها نیز ناگزیر به وارد کردن آن هستند گفت: «ما این قطعه را از مرجعی وارد میکنیم که تاییدیه اتحادیه اروپا را داشته باشد.» غرفهداران در مورد تاثیر تحریمها بر روند کاریشان نیز نظرات مختلفی داشتند. از یک طرف مسوول غرفه تجهیزیاران از این مشکل سخن میگفت که پیشتر نیازی به پرداخت کامل وجه پیش از دریافت کالا نبود اما اکنون باید وجه کامل را برای انجام سفارش پرداخت کنند. از سوی دیگر بشارتی ادعا میکرد که تحریمها و نوسانات ارزی هیچ اثری بر روند کاری آنها و همینطور قیمتگذاری محصولات آنها نداشته است چرا که محصولات آنها تولید داخلی است. رضایی نیز مدعی است که
شرکت آنها در این مدت قادر بوده ثبات خود را حفظ کند هر چند آنها شاهد خروج برخی شرکتهای کوچک از بازار در این صنعت بودهاند که این به آنها کمک کرده بازار آنها را کسب کنند.
دهمین نمایشگاه بینالمللی آب و تاسیسات آب و فاضلاب با حضور 310 کشور داخلی و خارجی از 16کشور جهان از کشورهای چین، اتریش، آلمان، ایتالیا، ژاپن، سوییس، فرانسه، انگلیس، بلژیک، ترکیه، امریکا، هند، تایوان، اسپانیا، استرالیا و دانمارک به مدت چهار روز شروع به کار کرد.