مدیریت بازار خودرو
تجربه نشان داده هنگامی که صحبت از تنظیم و مدیریت بازار کالایی میشود، کنترل بازار آن کالا در حال خارج شدن از دست فعالان سنتی آن بازار است. از آنجا که کاهش قدرت بازار این گروه با کاهش سود انحصاری آنها همراه است و این گروه توان رقابت اقتصادی با تازه واردان را هم ندارند، چارهیی جز اینکه باتوجه به نفوذ خود در بدنه تصمیمگیری کشور علم تنظیم بازار را برافرازند و به وسیله آن بازار را مجددا تحت کنترل خود دربیاورند، ندارند. طرح مدیریت بازار واردات خودرو نیز که خبر آن اخیرا منتشر شده، از این منظر قابل بررسی است. یکی از روشهای کاهش رقابت و ممانعت از ورود دیگر بنگاهها به بازار افزایش هزینههای بنگاه تازهوارد است. محدود کردن واردات به چند شرکت خاص به بهانه ارایه گارانتی درحالی که خودروسازان داخلی هیچیک گارانتی به مفهوم بینالمللی آن ندارند، تنها ابزاری است برای کنترل بازار واردات خودرو و هدف نهایی آن تثبیت انحصار و حفظ قدرت بازار خودروسازان داخلی است. بخشش انحصار واردات خودرو به چند شرکت شناخته شده و تضمین سود آنها با تقسیم بازار همراه خواهد بود و عملا رقابت را از بین خواهد برد. خودروسازان کشور این روزها مشغول تولید خودروهای نسبتا ارزانقیمت و بسیار قدیمی مانند پراید و پژو هستند که خود میدانند دیر یا زود باید از تولید آنها دست بکشند و به تولید خودروهای جدیدتری بپردازند. خودروهایی که بهطور حتم از قیمتهای بالاتری نیز برخوردارند. اما سوالی که پیشروی آنهاست این است که آیا میتوانند از خودروهای جدید نیز به همان نسبت پراید و پژو سود ببرند؟ طبیعی است که جواب منفی است چراکه خودروهایی شبیه پراید و پژو در بازار خود انحصار داشتند و خودروسازان سالها در این شکارگاه اختصاصی و با فراغ بال به شکار جیب مصرفکنندگان مشغول بودند. بهطور حتم خودروهای جدید که از نظر قیمتی به خودروهای وارداتی نزدیک هستند دیگر چنین آرامش خاطری را برای خودروسازان فراهم نمیآورند. نگرانی خودروسازان از واردات بنز، بیام و، پورشه و مازراتی نیست، نگرانی آنها از محصولات کیا، هیوندای، رنو و خودروهای چینی است که با کیفیت و قیمت خود سدی برای افزایش قیمت و کاهش کیفیت محصولات آتی خودروسازان داخلی فراهم آوردهاند. تجربه پژو 407، سوزوکی و نیسان به خودروسازان ما نشان داد که در دامنه قیمتی یکسان توان رقابت و سودآوری ندارند، بنابراین مادامی که واردات خودرو حتی با تعرفه سنگین ممکن باشد، خودروسازان خواب آسودهیی نخواهند داشت. سایپا هنگامی میتواند کیا سراتو مدل2009 تقلیل یافته را در سال2015 بهراحتی بفروشد و سود ببرد که مدل2015 آن در بازار نباشد، خودروسازی مانند سایپا، کیا سراتو مدل2009 را نه برای امسال که برای یک دهه انتخاب کرده است و میخواهد در سایه آن زندگی آرامی داشته باشد نه اینکه هر ساله کیا با مدلی جدید از سراتو موی دماغش شود. خودروسازان انحصار واردات خودرو را نه برای واردات بلکه برای عدم واردات میخواهند. آنها قصد دارند پهنه شکارگاه اختصاصی خود را که هماکنون در دامنه قیمتی زیر 80میلیون تومان گسترده است به زیر 200میلیون تومان انتقال دهند و راه آن نیز این است که شکارچیان (واردکنندگان) خارجی را از این منطقه بیرون کنند و صد البته کم خرجترین، سادهترین و موثرترین راه نیز وضع قانون و بخشیدن سود تضمینی به اندک واردکنندگان موجود است. حال زمانی است که شورای رقابت باید مانع از تصویب چنین قانونی شود و اجازه ندهد که انحصار بازار خودرو حیات نامیمون خود را تجدید کند. اگر مسوولیت شورای رقابت در تعیین قیمت خودرو زیر سوال است، ممانعت از انحصار جزو وظایف ذاتی اوست و اینک باید به وظیفه خود عمل کند. اگر نمایندگان مجلس هنگام دادن رای اعتماد به کابینه دولت، سن و توان فیزیکی وزیر صنعت و معدن را مورد سوال قرار میدادند اینک باید طرز تفکر حاکم بر وزارت صنعت و معدن و صنعت خودرو را زیرنظر بگیرند که متعلق به قرن حاضر نیست.