گعده معاملهگران در کاخ سفید
گاردین: تایید شد که روسیه پیروز انتخابات امریکاست
گروه جهان
دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب رسما رکس تیلرسون، مدیرعامل شرکت نفتی اکسون موبیل را به عنوان وزیر خارجه دولت خود معرفی کرد. این انتخاب با واکنشهای منفی کنگره روبهرو شده چراکه گزینه انتخابی ترامپ برای پست وزارت خارجه علاوه بر نداشتن پیشینه سیاسی مناسبات نزدیکی با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه دارد. گاردین نوشته در این باره، انتخاب تیلرسون تایید میکند که برنده نهایی انتخابات ریاستجمهوری در ایالات متحده، کسی جز پوتین نیست.
تیم انتقالی ترامپ با انتشار بیانیهیی اعلام کرده که «تیلرسون تجسم رویای مردم امریکاست.» همچنین ترامپ با تقدیر از تیلرسون به عنوان یکی از موفقترین سران تجاری جهان و معاملهگران بینالمللی گفته که وی مدارج رشد ترقی را از طریق کار سخت، فداکاری و معاملهگری هوشمندانه پیموده است.
خبر انتخابات تیلرسون برای تصدی وزارت خارجه امریکا در شرایطی منتشر شده که پیشتر میت رامنی، فرماندار ماساچوست و یکی از نامزدهای پست وزارت خارجه در توییت خود نوشته بود دیگر در رقابت انتخاب وزیر خارجه حضور ندارد. به گزارش سیانان، ترامپ تلفنی به رامنی اطلاع داده بوده که او را به عنوان وزیر خارجه انتخاب نخواهد کرد. پیش از آن نیز مشخص شده بود که رودی جولیانی از حامیان سرسخت ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری و شهردار پیشین نیویورک دیگر برای وزارت خارجه نام مطرحی نیست. یکی دیگر از نامزدهای پست وزارت خارجه دیوید پترائوس، رییس سابق سیا و فرمانده نیروهای امریکایی در عراق بود. سناتور باب کورکر نیز نام دیگری بود که برای این پست مطرح شده بود.
رکس تیلرسون مانند دونالد ترامپ فردی غیرسیاسی و خارج از تشکیلات سنتی سیاست در ایالات متحده به شمار میرود و همین مساله میتواند ضربهیی دیگر از طرف رییسجمهوری منتخب به تشکیلات سیاسی سنتی در این کشور ارزیابی شود.
گزینهای اشتباه؟
تیلرسون برای رسیدن به پست وزارت خارجه مخالفان سرسختی دارد. گذشته از دموکراتها، جمهوریخواهان تندرویی چون جان مک کین و مارکو روبیو نسبت به روابط نزدیک تیلرسون با ولادیمیر پوتین به شدت برآشفته هستند و این انتخاب شرایط را برای مجلس سنا پیچیدهتر میکند. نیویورک تایمز در سرمقاله خود با انتقاد از انتخاب مدیرعامل اکسون موبیل نوشته است:«روابطی که تیلرسون با پوتین دارد، پرسشهای بیشماری را ایجاد میکند ازجمله اینکه آیا او میتواند سیاست ایالات متحده را در قبال روسیه به شیوهیی مدیریت کند که منافع ملی امریکا تامین شود یا خیر. در این گزارش آمده است:«روابط امریکا ـ روسیه امروز در بدترین مقطع خود پس از جنگ سرد قرار دارد. همین چند روز پیش سازمان سیا اعلام کرد که روسیه در انتخابات ریاستجمهوری به ضرر هیلاری کلینتون دخالت کرده است. این موضوع تیرگی روابط دو کشور را بیشتر کرده است. حال در چنین شرایطی دولت ترامپ این ظرفیت را دارد، ناتو را به سمتی هدایت کند که جلو تهاجمهای آشکار پوتین را بگیرد.»
نمایندگان حزب دموکرات هم گفتهاند اگر تیلرسون وزیر خارجه شود، مخالفتهای او با سیاستهای مرتبط با تغییرات جوی و خط لوله نفتی«کی استون» مسالهساز خواهد شد. همچنین به واسطه ارتباط نزدیک با مسکو و مخالفت با تحریمهای روسیه در مسائلی مانند اوکراین فشار کافی بر روسیه وارد نخواهد کرد. با وجود انتقادهای گسترده، بیبیسی گزارش داده که شماری از اعضای متنفذ حزب جمهوریخواه انتخاب تیلرسون را توصیه کرده بودند. اما ارتباط نزدیک با روسیه تنها مشکل ترامپ و تیلرسون برای گذر از سد مخالفت نمایندگان سنا نیست. نشریه پولیتیکو مینویسد:«تیلرسون در دورانی که اختلافات نفتی بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان عراق بالا گرفته بود با دور زدن دولت مرکزی مستقلا با اربیل قراردادهای نفتی منعقد کرد که این کار باعث تضعیف بغداد شد.» اقدامی که به اعتقاد کارشناسان در تواناییهای او برای تصدی وزارت خارجه تردیدهای جدی ایجاد میکند.
فاکس نیوز نیز در گزارشی با عنوان«آنچه باید درباره تیلرسون بدانید» مینویسد:«بنگ! ترامپ بار دیگر این کار را کرد: یک انتخاب جنجالی دیگر این بار برای وزارت خارجه. هر آنچه باید گفته میشد درباره تیلرسون گفته شده با این حال بد نیست بدانید که انتخاب تیلرسون باز هم به نوعی شکستن مرزهای میان سیاست و تجارت است. او اهل معامله است و میتواند از پس این مسوولیت به خوبی برآید.» تیلرسون 64 ساله در رشته مهندسی از دانشگاه تگزاس فارغالتحصیل شده و حدود 40سال در شرکت اکسون موبیل کار کرده است. رکس تیلرسون در اواخر سالهای 90 قرن بیستم رهبر طرحهای این شرکت در روسیه بود. وی از سال 2006 رییس شرکت اکسون موبیل است. تیلرسون در سال 2001 قرارداد حفاری در قطب شمال را با شرکت روسی «روس نفت» امضا کرد. اکسون موبیل در سال 2014 به دلیل اعمال تحریمهای دولت اوباما علیه روسیه مجبور شد، شرکت خود را در این طرح متوقف کند.