خروجی مسقط در وین به بار مینشیند
مذاکرات ایران و امریکا و نشست با 1+5 در پایتخت عمان درحالی به کار خود پایان داد که هیچ بیانیهیی از سوی طرفین منتشر نشد و همگان بدون کسب اطلاع رسمی و مشخص از محتوای مذاکرات به انتظار هفته بعد ماندهاند.
شاید بتوان به اظهارات برخی مقامات حاضر در مسقط بهعنوان تنها خروجی گفتوگوهای 3روزه مسقط اشاره کرد، هرچند محمدجواد ظریف در جمع خبرنگاران همگان را به صبر فراخوانده و وعده وین را داد که قرار است خروجی مسقط در وین به نتیجه برسد. اظهارات یوسف بنعلوی وزیرامورخارجه عمان در جمع خبرنگاران شاید پررنگترین و خوشبینانهترین نظر درخصوص مذاکرات 3روزه پشت درهای بسته بود. وی اظهارامیدواری کرد که این موضوع در وین به سرانجامی خوش برسد. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه روسیه نیز در جمع خبرنگاران تاکید کرد که امیدواری به حل مسایل بسیار افزایش یافته و طرح جایگزینی نیز برای شکست احتمالی گفتوگوها نیست و هیچ زمانی مثل امروز برای حل مسایل وجود نداشته است. همچنین وزیرخارجه آلمان عنوان کرد که اگر مذاکرات تا 24نوامبر (سوم آذر) به نتیجه نرسد به دوسال قبل بازگشت خواهیم کرد. با این حال مانند همیشه برخی فضاسازیها در راستای شکست مذاکرات و عقبگرد در موضوع بهخاطر عدم انعکاس اخبار از نشست مسقط از سوی برخی کارشناسان و رسانهها مطرح شد و اظهارنظرها از سوی برخی مقامات سیاسی به این مساله دامن زد که اختلافات اساسی و مهم حل نشده است. از
مهمترین آنها میتوان به اظهارات اوباما اشاره کرد که پیش از نشست مسقط ادعا کرده بود، اختلافات بزرگی هنوز باقی است و پیشبینی کرد که ممکن است مذاکرات با موانع عدیدهیی روبهرو شود هرچند عباس عراقچی عنوان کرد که چه بسا موضع رییسجمهور امریکا ابعاد داخلی داشته است. بهعلاوه وی درخصوص مذاکرات مسقط گفت که نمیتوان ادعای پیشرفت یا پسرفت در مذاکرات را داشت. بهعلاوه وی درخلال صحبتهای خود به محورهای اصلی مذاکرات ایران و امریکا (غنیسازی، سانتریفیوژها و رفع تحریمها) اشاره و بر جدیت طرف امریکایی نیز تاکید کرد. درست است که هنوز درخصوص نتایج گفت وگوهای مسقط خبر مستند و رسمی منتشر نشده اما این بهمعنای شکست گفتوگوها نیست. با وجود اینکه کسی بهطور دقیق از محتوای مذاکرات ایران و امریکا اطلاعی ندارد، با این حال نمیتوان گفت مذاکرات با شکست مواجه شده است. چه بسا برای فرار از جنجالهای سیاسی درداخل ایران و امریکا همچنین جوسازی برخی کشورهای مخالف با هرگونه توافق بین ایران و امریکا میتواند از دلایل سکوت طرفین باشد. نباید فراموش کرد برخی کشورهای عربی و اسراییل درکنار برخی نهادهای سیاسی درداخل امریکا از مخالفان سرسخت
توافق بر سر موضوع هستهیی ایران هستند. ازسوی دیگر رسیدن به توافق جامع در زمان کوتاه باقیمانده و حل جزییات فنی درچارچوب اختلافات باقیمانده کاری دور از ذهن است و این طور به نظر میرسد که تا 24نوامبر نباید انتظار داشت که توافقنامه جامع هستهیی به مرحله امضا برسد. به هر حال طرف امریکایی با وجود جدیت در مذاکرات همچنان مانع اصلی در رسیدن به توافق نهایی نیز بهشمار میرود. باراک اوباما، رییسجمهوری امریکا درشرایطی که جمهوریخواهان مجلس سنا را نیز از حزب دموکراتها گرفتند، نیاز دارد که کارت برنده حل موضوع هستهیی ایران را بهدست آورد چراکه در منطقه خاورمیانه پروندههای حل نشده زیادی را با خود یدک میکشد. در عرصه بینالمللی و داخل امریکا انتقادهای زیادی به سیاستهای اوباما در قبال منطقه خاورمیانه وجود دارد. بحرانهای عراق، سوریه، لبنان، فلسطین اشغالی و داعش از دغدغههای بزرگ امریکا و متحدان منطقهیی و بینالمللی است که هنوز نتواستهاند راهحلی برای آنها بیابند و همچنان بحران به سایر کشورهای منطقه درحال سرایت است.
از سوی دیگر اختلافات با روسیه بر سر اوکراین و رقابت با چین در عرصه جهانی و نگرانی از پیشرفت این قدرت بزرگ در حوزه نفوذی امریکا نیز از پروندههای اصلی و بزرگ دولت امریکاست. در این شرایط مطمئنا حل یکی از بزرگترین پروندهها برای این دولت میتواند برگ برندهیی به شمار آید. برای ایجاد موازنه قدرت درخاورمیانه، وجود ایران قدرتمند لازمه غیرقابل انکار است و این امری است که همگان بر آن اذعان دارند اما شاید مانع بزرگ در این مسیر تردید طرف امریکا در اعتماد به ایران درخصوص صلحآمیز بودن برنامه هستهییاش است. هرچند که ایران بارها و بارها بر این امر تاکید کرده به هرحال دیواربلند بیاعتمادی بین دو کشور برای از میان رفتن نیاز به زمان دارد.