کوربین؛ پیروز بزرگ انتخابات بریتانیا
گروه جهان| طلا تسلیمی|
ترزا می نخستوزیر بریتانیا، برگزاری انتخابات زودهنگام را با هدف بهدست آوردن اکثریت کرسیهای پارلمانی برای تقویت موضع دولت در مذاکرات برگزیت خواستار شد؛ اما اکنون با توجه به شکست حزب محافظهکار در کسب اکثریت، به نظر میرسد که محتملترین نتیجه انتخابات تشکیل «دولت در اقلیت» از طریق ائتلاف محافظهکاران با حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی (دی یو پی) باشد؛ ائتلافی که فروپاشی آن ممکن است مدتی طول بکشد، اما قطعی است! از سوی دیگر، بسیاری از معترضان در لندن همانند شمار زیادی از چهرههای سیاسی، کنارهگیری ترزا می از نخستوزیری را خواستار شدهاند. با چنین شرایطی میتوان گفت که جرمی کوربین رهبر حزب کارگر و بزرگترین رقیب ترزا می، اگرچه نتوانسته اکثریت پارلمانی را به دست آورد، اما بزرگترین پیروز انتخابات بوده است.
ائتلاف شکننده
به گزارش اکونومیست، دولت در اقلیت زمانی تشکیل میشود که حزبی که بیشترین کرسیها را در پارلمان کسب کرده از سوی حزبی کوچکتر (با کرسیهای کمتر) مورد حمایت قرار میگیرد و بدینترتیب اکثریت را در مجلس عوام به دست میآورد. اکنون حزب محافظهکار که برای تشکیل دولت مستقل به دستکم 324 کرسی از مجموع 650 کرسی نیاز داشت، در انتخابات تنها 318 کرسی به دست آورد و با ائتلاف با حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی که 10 کرسی پارلمانی را کسب کرده، میتواند دولت تشکیل دهد، اما سوال این است که چنین اتحادی چه مدتی دوام میآورد؟
در حقیقت، حمایت یک حزب کوچکتر از حزب برتر پارلمان به دو صورت امکانپذیر است: حالت اول، اتحادی نسبتا غیررسمی است که اغلب «توافق اعتماد و تامین» نامیده میشود و به این صورت است که قانونگذاران حزب کوچکتر در جلسات پارلمانی به نفع حزب بزرگتر رای میدهند و در مقابل حزب حاکم برخی سیاستگذاریهای آنها را به صورت قانون در میآورد. حالت دوم توافقنامه رسمی بین احزاب به مثابه بسته مورد توافق دو حزب کارگر و لیبرال در سالهای 1977 و 1978 است. اما تاریخ بریتانیا نشان داده که هیچ یک از این ائتلافها شرایط لازم را برای تشکیل دولتی قدرتمند فراهم نمیآورند و احتمال فروپاشی آنها زیاد است. در واقع روند متداول اینگونه است که دولت در اقلیت برای مدت کوتاهی دوام میآورد و سپس فروپاشی ائتلاف، بار دیگر مردم را پای صندوقهای رای میکشاند.
در شرایط خاص کنونی ترزا می مجبور است برای تشکیل دولت با حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی ائتلاف کند که برخلاف محافظهکارها، موضع نرمتری درخصوص برگزیت دارد. اگرچه توافق اعتماد و تامین با این حزب میتواند به حفظ سمت ترزا می منجر شود، اما قطعا این توافق برای مدت زیادی دوام نمیآورد.
بازی قدرت
حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی پیش از انتخابات تاکید کرده بود که دولتی محافظهکار در لندن را به دولت چپگرای حزب کارگر ترجیح میدهد. اکنون با مشخص شدن نتیجه انتخاباتی که به جای ایجاد ثبات به پارلمانی معلق انجامیده، به نظر میرسد که این حزب عزم خود را برای پیشبرد معامله قدرت جزم کرده است. به گزارش بیبیسی، ترزا می اعلام کرد که با حمایت حزب اتحادگرای دموکراتیک تشکیل کابینه خواهد داد، اما هنوز مشخص نیست که این حمایت برای حزب محافظهکار به چه قیمتی تمام میشود. آرلین فاستر رهبر حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی، از همان ابتدای امر درخصوص همکاری به ترزا می هشدار داده است و باید دید که مذاکرات پشت پرده چه نتیجهیی برای بریتانیا خواهد داشت.
حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی طرفدار اتحاد پادشاهی بریتانیای کبیر و ماندن ایرلند شمالی در این اتحاد است و باورهایی محافظهکارانه دارد و طرفدار خروج از اتحادیه اروپاست که از این نظر مواضع مشترکی با حزب محافظهکار دارد. اما از سوی دیگر، این حزب به داشتن مواضع جنجالی از جمله مخالفت با ازدواج همجنسگرایان و سقط جنین مشهور است و سمی ویلسون یکی از نمایندگان این حزب که مدتی وزیر محیطزیست ایرلند شمالی بود، سرسختانه نقش انسان را در تغییرات اقلیمی منکر میشود. مروین استوری سخنگوی پیشین آموزش و پرورش این حزب هم از مخالفان تدریس نظریه تکامل در مدارس است و از طرف دیگر موضوع رابطه حزب با گروههای شبه نظامی وفادار به بریتانیا مطرح است.
پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا مرز میان ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند تبدیل به مرز بریتانیا با اتحادیه اروپا میشود و حزب اتحادگرای دموکراتیک از مرزی به اصطلاح «سخت» حمایت نمیکند؛ یعنی این حزب نمیخواهد که هیچ ایست بازرسی یا اقدام امنیتی سختگیرانهیی در مرز با ایرلند شمالی وجود داشته باشد. با این حال این حزب دیدگاه سرسختانهیی درباره برگزیت دارد، همواره از منتقدان سرسخت اتحادیه اروپا بوده، خروج از اتحادیه گمرکی اروپا را خواستار است و بهدنبال توسعه تجارت آزاد با بقیه جهان (غیر از اتحادیه اروپا) است. همچنین طرفداران این حزب بر این باورند که دادگاههای اروپایی نباید حق لغو احکام دادگاههای بریتانیایی را داشته باشند. با این حال مواضع این حزب در زمینههایی همچون حذف مالیات بر ارزش افزوده برای مشاغل توریستی و مدیریت مستمری بازنشستگان با حزب محافظهکار متفاوت است.
بزرگترین پیروز انتخابات
اگرچه جرمی کوربین رهبر حزب مخالف کارگر، موفق نشد اکثریت را در پارلمان به دست آورد، اما در عمل میتوان او را بزرگترین پیروز انتخابات دانست. نیویورکتایمز مینویسد، ترزا می پیشتر درخصوص کوربین گفته بود: «او میتواند رهبر اعتراض باشد، اما من رهبر کشور هستم.» با این حال، باید گفت که کوربین در 7 هفته گذشته بزرگترین اعتراض در همه عمرش را رهبری کرده است. در حالی که ترزا می کمپین برای انتخاباتی خود خوانده را شروع میکرد، کوربین حزب مخالف و جناح چپ کارگر را به یک جنبش تبدیل کرد و در شرایطی که حتی اعضای حزب خودش او را رهبری مأیوسکننده و ناتوان میپنداشتند، وی موفق شد جانی تازه به حزب ببخشد. چوکا اومونا یکی از اعضای پیشین حزب کارگر و از منتقدان آشکار کوربین، درباره او گفت: «او کمپین هوشمندانهیی داشت. جرمی کارزار انتخاباتی را با اشتیاق و انرژی پیش برد. او بهطور قطع از بودن در میان مردم و یکی شدن با آنها لذت میبرد. سیاست همین است.» این در حالی است که در طرف مقابل، بسیاری از تحلیلگران و حتی اعضای حزب محافظهکار کمپین نامناسب، بیروح و خشن ترزا می و عدم تمایل او به دیدارهای مردمی را عامل اصلی شکست نخستوزیر در انتخابات پارلمانی میدانند.
برخی بر این باورند که رد علوم اقتصادی بازار آزاد از سوی کوربین و همچنین رویکرد وی به خروج مصالحهآمیزتر بریتانیا از اتحادیه اروپا، نه تنها حزب کارگر، بلکه سیاستهای بریتانیا را تغییر داده است. اکنون انتظار میرود که ترزا می دولتی در اقلیت تشکیل دهد و باتوجه به اختلافنظرهای قابل پیشبینی میان محافظهکاران و حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی، تعداد کرسیهایی که حزب کارگر کسب کرده نیز بهطور قطع به فشار موجود بر ترزا می و دولت او میافزاید و این انتخابات از هر نظر شکستی تمامعیار برای نخستوزیر است.