آغاز عملیات تصرف نهایی موصل
گروه جهان
نیروی عراقی یکشنبه حمله به آخرین پایگاه تروریست‌های داعش در عراق را در منطقه «شهر قدیمی موصل» آغاز کردند و امیدوارند که با این حمله، نبرد 9ماهه برای بازپس گرفتن این شهر که روزی پایتخت خودخوانده دولت عراق و شام محسوب می‌شد به اتمام برسد. اما همواره این نگرانی وجود داشته که جمعیت زیاد در این منطقه، خانه‌های قدیمی و کوچه‌های باریک آخرین مرحله در نبرد علیه داعش را به‌شدت دشوار کند. نگرانی‌ها در مورد شرایط غیرنظامی‌ها نیز یکی دیگر از مسائل دردسرساز در این نبرد محسوب می‌شود و هماهنگ‌کننده کمک‌های انسانی برای عراق در سازمان ملل متحد نیز درخصوص استفاده داعش از غیرنظامی‌های گرفتار در منطقه به عنوان سپر انسانی هشدار داده است.
به گزارش ایرنا، بخش قدیمی شهر در قسمت غربی موصل، آخرین پایگاه جنگ نیروهای مسلح عراق با گروه تروریستی داعش است. سرلشکر عبدالامیر رشید یارالله، فرمانده عملیات استان نینوا در بیانیه‌یی کوتاه ورود نیروهای عراق به داخل بخش قدیمی شهر موصل را به عنوان آخرین پناهگاه تروریست‌های داعش اعلام کرد. وزارت کشور عراق نیز متعاقب این اظهارات اعلام کرد که جنگ در بخش قدیمی شهر آخرین ایستگاه جنگ با نیروهای باقی‌مانده گروه تروریستی داعش در موصل است.
نیروهای مشترک پلیس، ارتش و مبارزه با تروریسم از 3محور ورود به بخش قدیمی شهر را آغاز کردند و جنگنده‌های ارتش نیز از نیروهای عراقی در این منطقه پشتیبانی می‌کنند. وزارت کشور عراق روز یکشنبه در بیانیه‌یی اعلام کرد:«عراقی‌ها امروز شاهد آخرین پیکار ما علیه مناطق باقی‌مانده در دست داعش هستند. مرزهای منطقه قدیم موصل در عرض از کورنیش تا منطقه قضیب البان و در طول از پل پنجم تا جنوب منطقه قدیمی موصل است.»
مساحت این منطقه به گفته حسام العبار، عضو شورای استان نینوا از 3کیلومتر مربع تجاوز نمی‌کند و پیش‌بینی می‌شود که بین 200تا 300عنصر داعشی در این منطقه پنهان شده باشند. العبار در گفت‌وگو با رسانه‌های عراق تصریح کرد که آزادی کامل موصل پیش از شامگاه یکشنبه امکان‌پذیر است؛ اما صفاء الاعسم، کارشناس امنیتی عراق درباره عملیات جدید گفت:«احتمال دارد عملیات قبل از عید فطر پایان یابد.
محدودیت‌ها در نبرد
آزادسازی منطقه «شهر قدیمی موصل» دشوار است چراکه داعش از عاملان انتحاری استفاده می‌کند و اجازه نزدیک شدن نیروهای نظامی به این منطقه را نمی‌دهد. محمد ابراهیم، عضو کمیته امنیتی در شورای استان نینوا گفت که عناصر باقی‌مانده در بخش قدیمی شهر درحال حاضر 100غیرنظامی را به گروگان گرفته‌اند. همچنین نیروهای مسلح عراق درحال حاضر به دلیل کوچه‌های تنگ در بخش قدیمی شهر فقط از سلاح‌های سبک و متوسط بهره می‌برند و عملا استفاده از سلاح‌های سنگین همانند تانک در این بخش از شهر مقدور نیست.
بخش قدیمی شهر از حیث طولی از «پل پنجم» شروع می‌شود و تا جنوب بخش قدیمی امتداد می‌یابد و از حیث عرضی از پارک ساحلی شروع تا منطقه «البان» کشیده شده که مسجد تاریخی «نوری» و گلدسته تاریخی«حدباء» در این مکان واقع شده‌اند و نیروهای مسلح عراق علاوه بر نجات جان غیرنظامی‌ها و آزادسازی مناطق باقی‌مانده در بخش غربی موصل برای حفاظت از این دو اثر تاریخی تلاش می‌کنند. سرلشکر عبدالغنی الاسدی، فرمانده سازمان مبارزه با تروریسم روز یکشنبه در اظهاراتی به رسانه‌های عراق گفت که نیروهای این کشور نگران هستند که گروه تروریستی داعش در آخرین لحظه گلدسته الحدباء را منفجر کند. تروریست‌های داعش به دلیل اعتبار معنوی که مسجد نوری برای آنها دارد، آن را سمبل اعلام خلافت خودخوانده در ژوئن 2014 توسط ابوبکر البغدادی می‌دانند و در چند ماه اخیر بیشترین تلاش را برای دفاع از آن به کار بسته‌اند.
از سوی دیگر به دلیل باریکی کوچه‌ها و خیابان‌ها و بافت قدیمی این بخش از شهر موصل و وجود تراکم جمعیتی در آن، گروه تروریستی داعش به عمد در این بخش از شهر سنگرهای خود را تقویت کرده و از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی در برابر پیشروی نیروهای عراق بهره می‌برد.
غیرنظامی‌های قربانی
شرایط منطقه‌یی بخش قدیمی و شمار غیرنظامی‌های گرفتار همچنان یکی از نگرانی‌های اصلی در جریان عملیات نهایی برای بازپس‌گرفتن موصل است. نماینده کمیساریا عالی پناهندگان سازمان ملل در ژنو روز جمعه گفت، نیروهای داعش صدها غیرنظامی را در جریان درگیری‌ها به گروگان گرفته و آنها را با خود به موصل قدیم برده تا از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده کنند. به گزارش سازمان ملل در دو هفته گذشته حدود ۲۳۰غیرنظامی در غرب موصل کشته شدند. سازمان ملل پیش‌تر اعلام کرده بود که داعش حدود100هزار نفر را در مناطقی از موصل به عنوان سپر انسانی نگه داشته است.
طبق برآوردهای صورت گرفته بیش از ۸۰۰هزار نفر در جریان نبرد موصل آواره شدند که تاکنون حدود یک چهارم از آنها به خانه‌ها خود در محله‌های آزاد شده از تصرف داعش بازگشته‌اند. دیگر آوارگان موصل در ۱۳ اردوگاه سازمان ملل همچنین در خانه‌های دیگران زندگی می‌کنند.
از سوی دیگر یک مقام سازمان ملل در عراق از وجود بیش از 150هزار غیرنظامی در غرب موصل خبر داد که با قحطی شدید و عدم دسترسی به آب تمیز مواجه هستند. برونو گدو، نماینده کمیساریا عالی پناهندگان سازمان ملل در عراق گفت که شرایط در این مناطق از موصل وخیم و وخیم‌تر می‌شود و ساکنان آن به آب، غذا، برق و سوخت دسترسی اندکی دارند. جاسم الجاف، وزیر مهاجرت و امور مهاجران عراق نیز 14ماه ژوئن گفت که بیش از 690 هزار نفر به دنبال ادامه درگیری‌ها با اعضای گروه تروریستی داعش از قسمت غربی مرکز موصل گریخته‌اند.
پیشروی در مرز سوریه
عملیات آزادسازی شهر موصل مرکز استان نینوا در شمال عراق از 17 اکتبر 2017 با مشارکت ده‌ها هزار نفر از نیروهای ارتش و پلیس عراق و با همراهی نیروهای داوطلب مردمی و پیشمرگه کرد آغاز شد و نیروهای عراقی بعد از حدود 100روز شرق موصل را به طور کامل آزاد کردند. ارتش عراق می‌گوید که با کمک «عشایر سـُنی» موفق شده است مرز الولید را از گروه داعش پاکسازی کند. این نقطه مرزی در نزدیکی پایگاه نیروهای ویژه امریکا در سوریه از 3سال پیش در کنترل داعش قرار داشت. در بیانیه نیروهای مسلح عراق آمده است که نیروهای هوایی عراق و ارتش امریکا از نیروهای زمینی در پاکسازی منطقه «ولید» حمایت کردند. این منطقه در نزدیکی پایگاه تنف در سوریه قرار دارد؛ پایگاهی که نیروهای ویژه امریکایی از آن برای آموزش و تجهیز شماری از شورشیان سوری که هم علیه «داعش» و هم علیه ارتش سوریه می‌جنگند، استفاده می‌کند.
