توقف «وپسا» پشت درهای فرابورس
گروه بورس|
چهارشنبه هفته گذشته بود که اطلاعیه‌یی مبنی بر نخستین عرضه اولیه بازار سهام در سال 96 منتشر شد. بر این اساس قرار بود که برای نخستین‌بار سهام شرکت سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس روز شنبه سوم تیر در فرابورس ایران منتشر شود. تعداد 250 میلیون سهم نیز برای این شرکت که در گروه پیمانکاری صنعتی در زیرگروه سایر فعالیت‌های پیمانکاری قرار دارد، درنظر گرفته و دامنه قیمتی ثبت سفارش آن هم 100 تا 103 تومان اعلام شده بود. همچنین سقف دامنه قیمتی ثبت سفارش این شرکت در روز عرضه اولیه 1030 ریال بوده و به قیمت اسمی سهام آن نزدیک است. براساس اعلام قبلی 250 میلیون سهم منتشر شده معادل 10 درصد سهام این شرکت را پوشش می‌داد و قرار بود با نماد «وپسا» به حلقه شرکت‌های فرابورس اضافه شود. «وپسا» حتی سود هر سهم خود را برای سال مالی 96 رقم 14.1 تومان را اعلام کرده بود اما با مطرح شدن و محرز شدن ابهاماتی درخصوص دارایی‌های اعلام شده از سوی این شرکت عرضه آن به تعویق افتاد. به عبارتی کاملا به‌موقع جلو عرضه این سهام در فرابورس گرفته شد، چراکه اگر این قضیه پس از عرضه در بورس معلوم می‌شد، قیمت سهام آن به واسطه بالاتر اعلام شدن ارزش دارایی‌های این شرکت، پایین‌تر از قیمت معامله شده آن می‌رسید و بازنده اصلی این جریان خریداران سهام این شرکت بودند.
به گزارش «تعادل»، موج انتقادها از روز جمعه در شبکه‌های اجتماعی آغاز شد. نقد‌هایی نسبت به زمان عرضه اولیه سهام «وپسا» و همچنین ابهام در صورتهای مالی ارسالی این شرکت در سامانه کدال مطرح شد که واکنش مدیران و کارشناسان بازار سرمایه را به‌دنبال داشت. از طرفی صحبت‌هایی مبنی بر فرسوده بودن برخی دستگاه‌های این شرکت عیان شد؛ ادعاهایی که براساس آن از هشت جرثقیل اعلام شده در فهرست دارایی‌های این شرکت، تعدادی فرسوده بوده‌اند.
ورود بورس به جریان تصمیم‌گیری
تشکیک در اطلاعات مندرج در صورتهای مالی این شرکت سبب شد که مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس دست به کار شود. پس در نخستین اقدام از انتشار این سهام در فرابورس جلوگیری شد تا بررسی‌های لازم در مورد آن انجام شود. بر این اساس، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اعلام کرد که به‌دنبال مطرح شدن ابهاماتی درمورد «وپسا»، صبح روز شنبه جلسه‌یی برگزار شد. محسن خدابخش به طرح ابهاماتی که از سوی برخی فعالان بازار در مورد وضعیت مالی و عملیاتی سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس و درخواست تاخیر در عرضه اولیه 10درصدی آن اشاره و اظهار کرد: باتوجه به اینکه اطلاعات این شرکت پنج‌شنبه گذشته در کدال منتشر شد و برخی فعالان نکاتی را مطرح کردند، صبح روز شنبه جلسه‌یی در این مورد برگزار شد تا در مورد عرضه اولیه «وپسا» یا تاخیر در این برنامه، تصمیم‌گیری شود. او تاکید کرد: برخورداری از حداکثر شفافیت شرکت‌ها و نبود ابهام و نکته نامعلوم، از موارد مهمی است که سازمان بورس خواهان رعایت آن از سوی ناشران است. بنابراین در صورت وجود ابهامی در مورد این شرکت یا هر شرکت دیگر، تصمیم لازم اتخاذ خواهد شد.
خدابخش گفت: بر این اساس اداره نظارت بر ناشران فرابورسی با حضور مدیران این شرکت و مسوولان سازمان بورس جلسه‌یی برای بررسی ابهام‌های احتمالی برگزار کرد. وی با بیان اینکه براساس مقررات موجود، شرکت سرمایه‌گذاری پتروشیمی خلیج‌فارس از سوی هیات پذیرش فرابورس پذیرفته شده است، تصریح کرد: احتمالا کمیته پذیرش در زمان ارسال درخواست ناشر مستندات و مدارک شرکت را بررسی کرده‌اند که درنهایت منجر به پذیرش ناشر در فرابورس شده است.
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس عنوان کرد: اما در عین حال مدارک و گزارش‌هایی طی روز پنج‌شنبه از سوی ناشر «وپسا» در سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران (کدال) منتشر شده که چنانچه مشابه شرایط حاکم بر سایر نمادهای معاملاتی مستلزم توقف نماد معاملاتی باشد به‌طور قطع تا اطلاع ثانونی خبری از عرضه اولیه سهام این شرکت تا زمان روشن شدن ابهام‌ها نخواهد بود. خدابخش تصریح کرد: سازمان بورس بنا ندارد نخستین عرضه اولیه سهام در سال جاری همراه با ابهام و شبهه برای عموم ذی‌نفعان بازار سهام باشد.
تصویب تعویق زمان عرضه اولیه
پس از بررسی‌ها، مدیریت عملیات بازار و اعضای فرابورس ایران اعلام کرد که زمان عرضه اولیه سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است. در اطلاعیه منتشر شده از سوی مدیریت عملیات بازار و اعضای فرابورس ایران آمده است: «در پی بروز برخی ابهام‌ها در صورتهای مالی و گزارش‌های ارسالی ناشر شرکت سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس به سامانه کدال، صبح روز شنبه و در آستانه عرضه اولیه سهام «وپسا» مدیر اداره نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و مدیریت فرابورس در نشستی مشترک ضمن بررسی مدارک و مستندات این ناشر با تعویق زمان عرضه اولیه سهام سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس تا اطلاع ثانوی موافقت کردند.» مدیر عملیات بازار و اعضای فرابورس ایران در اطلاعیه‌یی خطاب به کارگزاران بازار سهام اعلام کرده است: «پیرو اطلاعیه شماره 1137/الف/96 مورخ 30.03.1396 این شرکت زمان عرضه اولیه سهام شرکت سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس (وپسا1) تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاد.» این مدیریت زمان عرضه اولیه مجدد سهام «وپسا» را اعلام نکرده اما در عین حال عنوان کرده که «متعاقبا» زمان این عرضه «اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
واکنش مدیرعامل فرابورس
مدیرعامل فرابورس ایران نیز با اشاره به تاخیر در عرضه ۱۰درصد از سهام شرکت سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس در فرابورس ایران، گفت: تحلیل‌های کارشناسانه باید مختص تمام شرکت‌ها باشد نه فقط یک شرکت خاص.
امیر هامونی با بیان اینکه تمام بحث‌های مطرح‌شده توسط تحلیلگران طی چند روز گذشته دنبال شده و از فضای به وجود آمده شدیدا استقبال می‌کنیم، ابراز امیدواری کرد که این بحث‌ها فقط مختص این شرکت نباشد و برای تمام عرضه‌های اولیه شاهد تحلیل‌های کارشناسانه باشیم. وی با اعلام این خبر و در تشریح دلایل این تعویق، گفت: با احترام به درخواست تحلیلگران و نیاز آنها به زمان بیشتر برای بررسی‌های کارشناسانه در جلسه‌یی که شنبه صبح و در تکمیل جلسه روز پنج‌شنبه برگزار کردیم تصمیم بر این شد تا عرضه به تعویق بیفتد.
مدیرعامل فرابورس ایران با بیان اینکه تمام بحث‌های مطرح‌شده توسط تحلیلگران طی چند روز گذشته دنبال شده و از فضای به وجود آمده شدیدا استقبال می‌کنیم، ابراز امیدواری کرد که این بحث‌ها فقط مختص این شرکت نباشد و برای تمام عرضه‌های اولیه شاهد تحلیل‌های کارشناسانه باشیم. به گفته هامونی با توجه به اینکه به موجب قانون تایید مزایا، تضمین سودآوری یا توصیه و سفارشی در مورد شرکت‌ها یا طرح‌های مرتبط با اوراق بهادار بر عهده سازمان و بورس‌ها نیست، یادآور شد: این موارد در همه بورس‌ها توسط نهادهایی مثل مشاوران پذیرش، مشاوران سرمایه‌گذاری و تحلیلگران بررسی شده و به اطلاع اهالی بازار می‌رسد، ضمن آنکه مواجهه معامله‌گران با عرضه‌های اولیه تا پیش از این به این شکل نبود و به نظر می‌رسد شاهد بلوغ فضای تحلیل و مشاوره برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه هستیم.
شرایط امکان تبرئه
در همین ارتباط عضو اسبق هیات‌مدیره کانون کارگزاران بورس نخستین اصل در بورس را شفافیت در صورتهای مالی دانست و گفت: متاسفانه سهامدار عمده «وپسا» به علت پرداخت هزینه کمتر در انتقال دارایی از ارزش به مراتب کمتر در قرارداد واگذاری استفاده کرده است. شاهین چراغی در گفت‌وگو با فارس با اشاره به واکنش‌های دو روز اخیر کارشناسان و معامله‌گران بازار سهام به اطلاعات مالی «وپسا» به‌ویژه در شبکه‌های مجازی گفت: بازار سرمایه ایران فراز و نشیب‌هایی را طی دهه‌های اخیر تا به امروز تجربه کرده تا اینکه امروز در نقطه مهمی از تاریخ بازار سهام قرار گرفته است؛ به‌طوری که کارشناسان و فعالان عموم بازار سهام در تقابل کارشناسی با مدیران و ناشران ناظر بر بازار سرمایه قرار می‌گیرند که باید از این تحول استقبال کرد.
رییس هیات‌مدیره کارگزاری مهرآفرین افزود: این تقابل صرفا کارشناسی و بدون حب و بغض نسبت به ابهامات اشاره شده در صورتهای مالی بوده و تقابلی حرفه‌یی با نهاد ناظر و فرابورس است که نشان از بلوغ فکری و تحلیلی بازار سرمایه دارد که این مهم، همه ذی‌نفعان بازار سرمایه را به سمت بازار سهام شفاف سوق خواهد داد. وی با بیان اینکه به نقطه‌یی از تاریخ بورس کشور رسیده‌ایم که باید مسوولیت تصمیم‌گیری‌ها را به عهده گرفت، عنوان کرد: کارشناسان و فعالان بازار سهام ابهام‌های اساسی نسبت به گزارش‌ها و مدارک ارسالی شرکت سرمایه‌گذاری پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس دارند که در آستانه عرضه اولیه سهام این ناشر در فرابورس به وجود آمده و حاکی از این است که امروز دیگر صرفا به استناد گزارش حسابرس یا بازرس قانونی یا کارشناس رسمی دادگستری نمی‌توان از راستی‌آزمایی این اطلاعات شانه خالی کرد. وی در ادامه به برخی ابهام‌های موجود در این زمینه اشاره کرد و افزود: باید گزارش کارشناسی ماشین‌آلات و دارایی‌های شرکت‌های تابعه «وپسا» افشا و در صورت نیاز مورد راستی‌آزمایی مجدد قرار گیرد. در عین حال باید گزارش کاملی در خصوص درآمد غیرعملیاتی شرکت سرمایه‌گذاری پتروشیمی ساختمان خلیج‌فارس در خصوص فروش سهام شرکت فروش رفته و همچنین بازیافت منابع حاصل آن تا تاریخ عرضه اولیه در اختیار سهامداران قرار گیرد.
چراغی نخستین اصل در بورس را شفافیت در صورتهای مالی دانست و گفت: متاسفانه سهامدار عمده «وپسا» به جهت پرداخت هزینه کمتر در انتقال دارایی از ارزش به مراتب کمتر در قرارداد واگذاری دارایی استفاده کرده که حسابرس و بازرس قانونی نیز به موضوع فوق اشاره کرده است، جدای از صرف و صلاح مالی برای سهامدار عمده این عمل جرم محسوب شده و باعث گمراه شدن دولت در خصوص ارزش واقعی دارایی انتقال یافته، شده است که آثار مالی ادعای آینده دولت در جهت فریب می‌تواند منجر به خسارت سهامداران جدید شود و این حق برای سهامداران وجود دارد که از صورتهای مالی بدهی‌های آتی در این خصوص اطلاع داشته باشند.
به گفته وی، استفاده از پوسته شرکت‌ها نباید به نحوی برای دور زدن قوانین پذیرش سنوات تاسیس شرکت برای پذیرش باشد و حتما شرکت‌های اینچنینی نیازمند هستند چندین سال از صورتهای مالی آنان گذشته یا شرکت‌های زیرمجموعه ابتدا بورسی شوند و مورد قضاوت کارشناسی قرار گیرند. چراغی تصریح کرد: تمام کارشناسان در خصوص عدم تطابق واقعیت با صورتهای مالی شرکت به اندازه کافی تذکرات لازم را ارائه کرده‌اند که محرز شدن ظاهرآرایی صورتهای مالی در سنوات آتی نمی‌تواند نهادهای ناظر را از مسوولیت در زمان عرضه این سهام تبرئه کند.
