کودتا علیه مادورو؟!
اگرچه تظاهرات‌ها علیه دولت نیکلاس مادورو، رییس‌جمهوری ونزوئلا از ماه آوریل اوج گرفته و کشته و زخمی‌های بسیاری بر جا گذاشته است اما حمله سه‌شنبه یک فروند بالگرد نیروهای پلیس به ساختمان دیوان عالی این کشور، جدیدترین و جدی‌ترین تحول در بحران سیاسی این کشور محسوب می‌شود؛ چراکه نیروهای پلیس پیش‌تر از مداخله در اعتراض‌ها علیه دولت و حمایت از مردم خودداری کرده بودند. با این حال برخی از رهبران مخالف بر این عقیده‌اند که این حمله صحنه‌سازی بوده و با هدف توجیه اعمال فشارها علیه مخالفان صورت گرفته است.
رویترز به نقل از مقامات ونزوئلا گزارش داد، یک فروند بالگرد نیروهای پلیس ونزوئلا به دیوان عالی و یک وزارتخانه دولتی حمله کردند. مادورو اعلام کرده این حمله توسط«تروریست‌هایی» صورت گرفته که به دنبال کودتا علیه دولت بودند. این بالگرد 15گلوله به سمت وزارت کشور و در مکانی که چندین نفر تجمع کرده بودند، شلیک و چندین نارنجک هم به سمت دادگاه که قضات در آن جلسه داشتند، پرتاب کرد. با این حال طبق گزارش‌های منتشر شده، این حمله زخمی نداشته است. نیکلاس مادورو درباره این حمله گفت:«هر چه سریع‌تر این بالگرد را توقیف و افراد مسوول در این حمله مسلحانه تروریستی علیه نهاد دولتی کشور را دستگیر می‌کنیم.»
این درحالی است که رهبر 54 ساله سوسیالیست ونزوئلا از ماه آوریل و در پی اعلام برنامه خود برای تشکیل مجلسی با قدرت تغییر و تدوین قانون اساسی با انتقادها و مخالفت‌های گسترده مواجه شده و بسیاری او را «دیکتاتوری» می‌دانند که اقتصاد کشور را به نابودی کشانده است. در تظاهرات‌های 3ماه گذشته دست‌کم 75نفر کشته و صدها نفر زخمی شده‌اند و نیروهای دولتی صدها نفر دیگر را نیز دستگیر کرده‌اند. تظاهرکنندگان و مخالفان دولت برگزاری انتخابات سراسری، تدابیری برای رسیدگی به بحران فاجعه‌آمیز اقتصادی، آزادی صدها فعال مخالف زندانی شده و فعالیت مستقل مجمع ملی که در دست مخالفان مادورو است را خواستار هستند.
این حمله درحالی صورت گرفت که مادورو در یک برنامه زنده تلویزیونی برای خبرنگاران حامی دولت مشغول سخنرانی بود. رییس‌جمهوری ونزوئلا پس از این حمله گفت که آنها به دنبال کودتا علیه دولت بوده‌اند و این حمله با تشویق دولت امریکا صورت گرفته که کنترل بر ذخایر نفتی ونزوئلا، بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان را خواستار است.
دولت ونزوئلا با انتشار یک بیانیه رسمی اعلام کرد که این بالگرد توسط اسکار پرز، خلبان پلیس تجسس و شخصی که خود را یک شورشی علیه دولت مادورو معرفی کرده، ربوده شده است. در تصاویر منتشر شده در رسانه‌های محلی و شبکه‌های اجتماعی پرز را درحال تکان دادن پرچمی نشان می‌دهند که روی آن نوشته«آزادی، 350» دیده می‌شود. عدد 350 به ماده قانون اساسی اشاره دارد که به حق مردم برای مخالفت و اعتراض به یک دولت غیردموکراتیک مربوط می‌شود. در ویدیوی منتشر شده در صفحه شخصی پرز در اینستاگرام نیز او به همراه چندین فرد نقاب‌دار ایستاده است و از عملیاتی برای بازیابی دموکراسی خبر می‌دهد. پرز در این ویدیو می‌گوید که نماینده ائتلافی از مقامات نظامی، نیروهای پلیس و مردم عادی است که مخالف دولتی«مجرم» هستند و مادورو را به کناره‌گیری از قدرت ترغیب می‌کنند و برگزاری انتخابات سراسری را خواستار هستند. مخالفان مادورو وزارت کشور را پایگاه و سنگری برای سرکوب می‌دانند و از دادگاه عالی نیز به دلیل نقش داشتن در افزایش قدرت رییس‌جمهوری و زیر سوال بردن مجمع ملی قانون‌گذاری متنفر هستند.
تئوری توطئه
رهبران مخالف دولت مادورو از مدت‌ها پیش از نیروهای امنیتی به دلیل پیروی از مادورو انتقاد می‌کردند. با این حال در میان حامیان مخالفان شک و تردیدهایی وجود دارد که این حمله صحنه‌سازی و هدف از آن توجیه سرکوب‌ها و پوششی برای شدت عمل دولت علیه مجمع ملی بوده و این درحالی است که ده‌ها قانون‌گذار مخالف دولت در مجمع ملی توسط گروه‌های حامی دولت محاصره شده‌اند.
مادورو صبح سه‌شنبه هشدار داده بود که اگر دولت سوسیالیست به صورتی خشونت‌آمیز و از سوی مخالفان سقوط کند، او و طرفدارانش سلاح در دست خواهند گرفت. رییس‌جمهوری ونزوئلا تصریح کرد: «اگر ونزوئلا دچار آشوب و خشونت شود و انقلاب بولیواری فور بپاشد ما دست به مبارزه خواهیم زد. هرگز تسلیم نمی‌شویم و کاری را که نشد با رای انجام دهیم با سلاح به انجام می‌رسانیم؛ سرزمین پدری خود را با سلاح آزاد می‌کنیم.»
مادورو که در سال 2013 جانشین هوگو چاوز شد، به دنبال رای‌گیری برای نهادی ویژه و قدرتمند تحت عنوان«مجمع قانون اساسی» در تاریخ 30جولای است؛ این مجمع قدرت بازنویسی منشور ملی و تغییر مصوبات دیگر نهادها همچون کنگره یا همان مجمع ملی که در دست مخالفان است را خواهد داشت. رییس‌جمهوری ونزوئلا مجمع قانون اساسی را تنها راه برای بازگرداندن صلح و آرامش به کشور می‌داند اما مخالفان بر این باورند که این رای‌گیری ساختگی با هدف حفظ قدرت برای سوسیالیست‌ها طراحی شده است و از این رو این انتخابات را تحریم کرده‌اند و روزانه به طور گسترده در خیابان‌های سراسر کشور تظاهرات برگزار می‌کنند. مخالفان همچنین برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست‌جمهوری را خواستار هستند و این درحالی است که طبق برنامه‌ریزی‌های قبلی این انتخابات قرار است اواخر سال 2018 برگزار شود.
نگرانی در امریکای لاتین
اما بحران در ونزوئلا تنها یک مشکل داخلی نیست و به بحرانی جدی در کل منطقه امریکای لاتین تبدیل شده است. چند روز پیش لوئیس آلماگرو، رییس سازمان کشورهای امریکایی در پیامی توییتری اعلام کرد که حاضر است از سمت خود در برابر برگزاری انتخاباتی آزاد و عادلانه در ونزوئلا بگذرد. وی که از منتقدان صریح و سرسخت دولت مادورو محسوب می‌شود همچنین آزادی زندانی‌های سیاسی و عملکرد مستقل دیوان عالی ونزوئلا را خواستار شد. با این حال مادورو در واکنش به این اظهارات تنها اعلام کرد که در صورت کناره‌گیری آلماگرو در مورد تصمیم خود برای خارج کردن ونزوئلا از این سازمان تجدیدنظر می‌کند. این درحالی است که سازمان کشورهای امریکایی در نشست سالانه خود موفق نشد بر سر قطعنامه‌یی در مورد ونزوئلا به اجماع برسد.
رهبران شیلی و آرژانتین نیز که روز سه‌شنبه با هدف همسوسازی بیشتر اقتصادی دیدار کردند در کنفرانس خبری مشترک در مورد ناآرامی‌ها در ونزوئلا ابراز نگرانی کردند. مائوریسیو ماکری، رییس‌جمهوری آرژانتین و میشل باچلت، همتای وی از شیلی روز سه‌شنبه درباره ناآرامی‌های سیاسی و اجتماعی در ونزوئلا که با کمبود کالاهای اساسی و مواد غذایی همراه شده است، ابراز نگرانی و همدردی و اعلام کردند که به تلاش‌ها برای یافتن راه‌حل ادامه می‌دهند؛ راه‌حلی که با برگزاری انتخابات، آزادی زندانی‌های سیاسی و احترام به نهاد اجرایی همراه باشد.
