پایان ماه‌عسل پکن و واشنگتن
گروه جهان | طلا تسلیمی|
تغییر در دریای توفانی سیاست‌گذاری‌های خارجی دولت دونالد ترامپ این مرتبه خشم چین را برانگیخت. اگرچه به نظر می‌رسید که واشنگتن و پکن روابط خوشایندی را
در پیش گرفته‌اند و از دشمنی‌های چندین و چند ساله به دوستی رسیده‌اند، اما اقدامات جمعه کاخ سفید در آماده شدن برای اجرای تحریم‌های تادیبی بر واردات آهن از چین، موافقت با توافق تسلیحاتی با تایوان و تحریم یک بانک چینی، خشم پکن را به‌شدت برانگیخت. پس از دیدار روسای جمهور دو کشور در ایالت فلوریدا، ترامپ تصور کرد که سیگنال‌های مثبتی از شی جین‌پینگ دریافت کرده است، اما به نظر می‌رسد که کاخ سفید دیگر به این تصورات امیدی ندارد و به‌دنبال اقداماتی جدی برای پیشبرد خواسته‌های خود است.
به گزارش فایننشال تایمز، چوی تیانکای سفیر چین در واشنگتن، از توافق تسلیحاتی 1.4 میلیارد دلاری امریکا با تایوان و همچنین تحریم شرکت‌های چینی توسط امریکا، انتقاد کرد و گفت که اقدامات واشنگتن به اعتماد دوجانبه‌یی که دوطرف برای ایجاد آن تلاش کرده بودند، آسیب می‌رساند. این برهم خوردن روابط درحالی رخ می‌دهد که هنوز از دیدار دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ نگذشته است. از همان زمان، کاخ سفید در این وحشت به سر می‌برد که پکن برای تحت‌فشار گذاشتن پیونگ‌یانگ در خودداری از پیشبرد برنامه‌های هسته‌یی و آزمایش موشکی، به اندازه کافی تلاش نکرده است. اکنون نیز کاخ سفید با فروش تسلیحات به تایوان و تحریم نهادهای چینی که به کره‌شمالی کمک می‌کنند، موافقت کرده است به این امید که پکن فشارها بر پیونگ‌یانگ را تشدید کند. اگرچه مقامات امریکایی اعتراف کرده‌اند که در مقایسه با گذشته، چین اقدامات بسیاری انجام داده که ازجمله آنها می‌توان به توقف واردات زغال‌سنگ از کره‌شمالی اشاره کرد، اما آنها همچنین نگران هستند که چین در نتیجه این فشارها واکنش عکس نشان دهد و نخواهد که بیشتر پیش برود.
«دنیس ویلدر» یک مقام ارشد پیشین بخش آسیا در کاخ سفید، در این باره گفت: «خوش‌بینی‌های اولیه طرف امریکایی در نتیجه آنچه ترامپ فکر می‌کرد در دیدار با شی جین‌پینگ شنیده است، سرعت گرفت و تشدید شد. اما این تنها یک نمونه قدیمی و متداول از این اتفاق بود که ترامپ چیزی را می‌شنود که دوست دارد بشنود و در اصل پیامی نبود که شی جین‌پینگ قصد منتقل کردن آن را داشت.»
اقدام دولت امریکا در اعمال تعرفه‌های سنگین برای محدودسازی واردات آهن از چین را می‌توان شدیدترین تدابیر اجرا شده در تاریخ روابط دو کشور دانست. کاخ سفید برای تصمیم‌گیری درخصوص واردات آهن زمانبندی مشخصی برای خود تعیین کرده بود، اما مقامات بر این باورند که تصمیم‌گیری در این مهلت زمانی ممکن نخواهد بود. با این حال، ترامپ آمادگی خود را برای آغاز یک مناقشه تجاری با چین و دیگر تولیدکنندگان آهن همچون آلمان و کانادا اعلام کرده است. ویلبر راس وزیر بازرگانی دولت ترامپ، تصریح کرد که واردات خارجی آهن به امنیت ملی امریکا صدمه می‌زند. همین مساله این امکان را برای دولت فراهم می‌آورد تا تعرفه‌هایی را بر واردات آهن اعمال کند و به عقیده بسیاری، جرقه‌یی برای شروع یک جنگ تجاری خواهد بود.
«سیسیلیا مالمستروم» کمیسیونر تجاری اتحادیه اروپا، تهدید کرد که اگر امریکا به اعلام تعرفه‌یی عمومی برای واردات آهن اقدام کند، اروپا تلافی خواهد کرد و این درحالی است که رهبران اتحادیه اروپا تصمیم گرفته‌اند در دفاع از نظام تجاری بین‌المللی در آستانه نشست هفته آینده گروه 20 در آلمان، اتحاد و یکپارچگی خود را به نمایش بگذارند.
امریکا علاوه بر تایید بسته تسلیحاتی 1.4میلیارد دلاری برای تایوان که نخستین فروش تسلیحات به جزیره از سال 2015 تاکنون محسوب می‌شود، همچنین بانک داندونگ، بانکی در نزدیکی مرز با کره‌شمالی، را نیز به‌دلیل کمک‌های آن به پیونگ‌یانگ در پولشویی، از نظام مالی خود حذف کرد. واشنگتن همچنین تحریم‌هایی را بر شرکت چینی و دو نفر که با کره‌شمالی در ارتباط بودند، اعمال کرد. تحریم بانک داندونگ که نهاد مالی نسبتا کوچکی محسوب می‌شود، از نظر نمادین اهمیت زیادی داشت. آخرین مرتبه‌یی که دولت امریکا یک بانک چینی را به اتهام معاملات با کره‌شمالی تحریم کرد، سال 2005 بود؛ در آن زمان دولت بوش شرکت‌های امریکایی را از معامله با بانک دلتا آسیا در ماکائو باز داشت.
چنین اقداماتی همواره پکن را خشمگین می‌کرده است، اما این دوره تحریم‌های امریکا از این نظر اهمیت دارد که درست در زمانی اعلام شد که شی جین‌پینگ برای شرکت در مراسم بیستمین سالگرد بازگشت این مستعمره بریتانیا به چین، وارد هنگ‌کنگ شده بود. این تحریم‌ها همچنین درحالی صورت گرفتند که قرار است ترامپ و شی جین‌پینگ هفته آینده و در حاشیه اجلاس گروه 20 در هامبورگ دیدار کنند. یانمی شی مشاور اقتصادی در شرکتی در پکن در این باره گفت: «طرف چینی انتظار چنین اتفاقاتی را داشت، اما احتمالا زمانبندی وقوع آنها را پیش‌بینی نکرده بود. پکن می‌خواهد رسانه‌های بین‌المللی بر مراسم و سفر شی جین‌پینگ به هنگ‌کنگ تمرکز کنند و نه بر شکست او در افسار کردن کره‌شمالی.» برخلاف روسای جمهور پیشین امریکا، ترامپ گفت‌وگوهای مصالحه و امنیت امریکا و چین را به‌طور مستقیم با مناقشات اقتصادی و تجاری مرتبط می‌سازد. وی در ماه آوریل اعلام کرد که به شی جین‌پینگ وعده داده است اگر پکن فشار بیشتری بر پیونگ‌یانگ وارد آورد، توافق تجاری «خیلی بهتری» با واشنگتن نصیبش خواهد شد و این درحالی است که کره‌شمالی در مسیر ساخت موشک دور بُردی تلاش می‌کند که توانایی رسیدن به خاک امریکا را داشته باشد. تحلیلگران چینی بر این عقیده‌اند که این مرتبط ساختن تجارت و امنیت فرصت چین را برای واکنش به بی‌اعتنایی‌ها به مسائل امنیتی از طریق تلافی در زمینه‌های اقتصادی و بازرگانی فراهم می‌آورد. هی وِیوِن از اندیشکده مرکز چین و جهانی‌سازی گفت: «اقدامات یکجانبه اینچنینی تاثیری نخواهند داشت و احتمال اینکه نتیجه معکوس داشته باشند، زیاد است. چنین اقداماتی بر آینده همکاری‌ها میان چین و امریکا سایه می‌افکنند.» وی افزود: «چین تنها تحریم‌هایی را اعمال می‌کند که مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد باشند. چین نباید به‌دلیل خودداری از اعمال تحریم‌های بیشتر علیه کره‌شمالی مورد شماتت قرار بگیرد.»
پال هنلی مشاور امور منطقه آسیا در دولت‌های باراک اوباما و جورج دابلیو. بوش نیز گفت که انتظارات امریکا پس از نشست روسای جمهور دو کشور در ایالت فلوریدا به‌شدت بالا رفت. وی تصریح کرد: «چینی‌ها اطمینان داشتند که از پس ترامپ برمی‌آیند. راهبرد آنها این بود که اینجا و آنجا امتیازات کوچکی بگیرند، اما هیچ‌گاه رویکرد کلی خود را در مورد کره‌شمالی تغییر ندادند.» شی یینهونگ کارشناس و استاد روابط خارجی در دانشگاه رنمین در پکن، گفت: «چین همین الان هم اقدامات بسیاری انجام داده است، اما چین کره‌شمالی را کنترل نمی‌کند.»
