راهکارهای افزایش کار مفید در ایران

سرانه کار مفید در ایران بالا نیست، این عبارتی است که به کرات در رسانه‌ها، جراید، نشست‌ها، سمینارها و جلسات و محافل خصوصی و عمومی مطرح شده اما همچنان راهکار موثری برای برون‌رفت از آن اندیشیده نشده است.

بدون تردید، دستیابی به اهداف و برنامه‌های از پیش تعیین شده در بخش‌های متعدد صنعتی، تولیدی و اقتصادی بدون کار، تلاش و همت فزاینده و مضاعف امکان پذیر نیست.

این اصل و قاعده در ارتباط با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز مصداق دارد و در صورت عدم بهره‌وری کافی نیروی انسانی، قطعا روند دستیابی به آنچه که هدف اصلی از تبیین و ابلاغ این سیاست‌ها خواهد بود با کندی و فرسایش بسیاری همراه خواهد شد.

فرهاد پایدار، دانش‌آموخته رشته اقتصاد با اشاره به ضرورت ارتقای سطح کار مفید در ایران، اظهار داشت: متاسفانه سرانه کار مفید در ایران رضایت بخش و کافی به نظر نمی‌رسد، امری که می‌طلبد برای رفع آن، مُجِدانه تلاش شود و تدابیر و تمهیدات لازم در این خصوص تعریف و عملیاتی گردد.

وی افزود: امروزه در بسیاری از کشورهای اروپایی، میزان ساعت کاری بصورت عام و مرسوم قریب به 5ساعت است و جالب اینجاست از این میزان، بالای 95درصد از آن، مشمول کار مفید می‌شود.

پایدار عنوان کرد: در نقطه مقابل در کشوری همچون ایران، با وجود ساعات کار بالا (حداقل 8 ساعت و بعضا 12 ساعت)، میزان حصول کار مفید (در مقایسه با کشورهایی همچون ژاپن، کره، چین، نروژ، سویس، آلمان و...) بسیار ناچیز به نظر می‌رسد. وی افزود: بدون تردید، برای فراهم و مهیا شدن بستر کار و فعالیت، سرمایه و هزینه‌های بسیاری مصروف می‌شود و به تبع باید خروجی این سرمایه‌گذاری‌ها از تناسب منطقی برخوردار باشد. دانش‌آموخته رشته اقتصاد گفت: به عنوان نمونه، برای تولید هر محصول و کالایی اعم از غذایی، مصرفی و... ادوات، تجهیزات و دستگاه‌های مربوطه خریداری می‌شود و هر دقیقه از فعالیت در مراکز اداری، خدماتی، تولیدی و...، مستلزم تامین انرژی و هزینه‌های خاص به خود است.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، وی افزود: در صورت حاصل شدن خروجی مثبت و سازنده از این سرمایه‌گذاری‌ها، بهره‌وری نیروی انسانی و اقتصادی روبه رشد و افزایش خواهد بود و در غیر اینصورت استهلاک، فرسایش و اُفت ضریب دستاورد‌ها نتیجه مُبرهن و اجتناب ناپذیر بهره‌وری حداقلی و ناکافی است.

 پایدار عنوان کرد: براساس تحقیقات انجام شده، عوامل و دلایل متعددی در کاهش بهره‌وری نیروی کار موثر است که ضعف‌های مدیریتی، نیروهای مازاد، خلل و نارسایی در سیستم‌های تنبیهی و تشویقی کارکنان، کارمندان و کارگران، حقوق و مزایای ناکافی، عدم وجود شایسته سالاری منطقی، فرسوده بودن تجهیزات و ادوات مرتبط با واحدها و مراکز اقتصادی، خدماتی، صنعتی و... از نمونه‌های آن به شمار می‌رود.

دانش‌آموخته رشته اقتصاد گفت: به واقع، برای ارتقای میزان کار مفید و بهره‌وری حداکثری، باید تمامی عوامل و مولفه‌های مذکور مورد نظر قرارگیرد و در فقدان یک یا چند مورد از الزامات فوق، قطعا روند ارتقای کار مفید با خلل و نارسایی‌های جدی مواجه خواهد شد.  سعید حسین‌زاده، کارشناس بازارکار با اشاره به نقش حائز اهمیت حقوق و دستمزد در کیفیت ارائه کار از سوی نیروی انسانی عنوان کرد: بدون تردید، اصلی‌ترین انگیزه برای فعالیت در هر عرصه و حوزه کاری مشمول دریافت حقوق و دستمزد می‌شود و در صورت برخورداری نیروی کار از حقوق و دستمزد کافی، تمامی تمرکز نیروی انسانی به کار و اشتغال و تعهدات خود معطوف می‌شود. وی افزود: به واقع، با تامین نیازهای اقتصادی و معیشتی نیروی انسانی، دغدغه‌های اقتصادی او نیز به حداقل ممکن کاهش می‌یابد و در چنین شرایطی، ضریب تمرکز و توجه او به مسوولیت‌های تعریف شده که عهده‌دار آن است، به شکل فزاینده‌یی تقویت خواهد شد.

حسین‌زاده عنوان کرد: بالطبع در شرایطی که نیروی انسانی از حقوق و دستمزد کافی برخوردار نیست، مجبور به فعالیت در مشاغل دوم و سوم خواهد بود و در چنین شرایطی، توان و انرژی کافی برای انجام وظایف برای او باقی نمی‌ماند.

حسین‌زاده گفت: در چنین شرایطی، دوری و منفک شدن از محیط کاری برای چنین نیرویی، سخت و دشوار و غیر قابل تحمل است و نهایت تلاش خود را برای نقش‌آفرینی مثبت در آن مجموعه به کار می‌بندد تا پایه‌ها و ثبات شغلی خود را تضمین و مستحکم نماید.

کارشناس بازار کارگفت: احساس مسوولیت و وجدان و اخلاق کاری از دیگر مولفه‌های حائز اهمیت در ارتقای بهره‌وری مفید و افزایش کار مفید محسوب می‌شود که تحقق آن در فقدان علاقه و دلبستگی نیروی انسانی به شغل و محیط کاری خویش امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی افزود: متاسفانه در کشور ایران از حیث فرهنگی، برنامه‌ریزی دقیق و موثری، تعریف، طراحی و اجرایی نشده و قطعا در صورت آموزش صحیح و اصولی ضریب کار مفید در ادارات، نهادها، دستگاه‌ها، بخش‌های تولیدی و خدماتی اعم از دولتی و خصوصی با تقویت هر چه بیشتری همراه می‌شود.

حسین‌زاده عنوان کرد: براساس برخی آمار و گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها، میزان کار مفید در ایران در طول روز به 2 ساعت نیز نمی‌رسد و این در شرایطی است که در کشورهای توسعه یافته، از 24 ساعت، 20 ساعت کار مفید حاصل می‌شود.

وی افزود: البته این به معنای کار مفید یک فرد در 20 ساعت از شبانه‌روز نیست، بلکه برنامه‌ریزی در برخی واحدها و مراکز اقتصادی، صنعتی، تولیدی و خدماتی چنین کشورهایی به‌گونه‌یی است که از یک فعالیت سه شیفتی 21 ساعته، حدود 20 ساعت کار مفید حاصل می‌شود. کارشناس بازار کار در خاتمه یادآور شد: بدون تردید، کاهش نرخ سود بانکی، توجه به تولید، کاهش واردات، افزایش صادرات، تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و توانمندی‌های بومی، همگی از الزامات توسعه اقتصادی خواهد بود اما تمامی این موارد با تلاش و کار فزاینده و البته توام با بهره‌وری حداکثری، محقق خواهد شد در غیر اینصورت تمامی مولفه‌های فوق یا بصورت نارس، ناقص و ابتر انجام می‌شود یا در حد تئوری بر روی صفحات کاغذ و سخنرانی‌های مجالس و محافل رسمی و غیر رسمی، باقی خواهد ماند.