خوابی که نیجریه و لیبی از چشمان اوپک ربوده‌اند
گروه انرژی| حمید مظفر|
اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت با همراهی شماری از تولیدکنندگان غیراوپکی تصمیم گرفته‌اند که تا پایان مارس 2018 حدود یک میلیون و 800هزار بشکه در روز از تولید خود بکاهند. اما از ماه مه روند قابل توجه افت قیمت نفت آغاز شده است. افتی که بخشی از علت آن متوجه افزایش تولید نیجریه و لیبی به عنوان دو عضو مستثنای اوپک است.
به گزارش«تعادل» واکنش اولیه وزرای نفت کلیدی اوپک به کاهش قیمت نفت پس از تمدید توافق اوپک با آسودگی همراه بود اما هر چه به جلوتر آمدیم، زمزمه‌ها در رابطه با لزوم برداشتن گام‌های جدید در رابطه با نحوه اجرای توافق جدی‌تر شد. اکنون نشست کمیته مشترک نظارت بر اجرای توافق نفتی که در 24جولای در روسیه برگزار خواهد شد مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته و بازار امیدوار است که گرد هم آمدن وزرای انرژی کشورهایی همچون الجزایر، ونزوئلا، کویت، روسیه، عمان و عربستان‌سعودی منجر به کلید خوردن اعمال تغییرات جدید در توافق نفتی شود. از زمان اجرای توافق نفتی در ماه ژانویه 2017 هیچگاه نشست‌های کمیته مشترک نظارت تا بدین حد اهمیت پیدا نکرده و از یک ماه پیش‌تر گمانه‌زنی‌ها در مورد آن آغاز نشده بود؛ اتفاقی که معمولا در رابطه با نشست‌های اصلی اوپک می‌افتد.
شباهت دیگر این روزهای منتهی به نشست کمیته مشترک نظارت با روزهای منتهی به برگزاری نشست‌های اصلی اوپک در تناقض‌گویی مقامات است. مثل همیشه روس‌ها سردمدار این تناقض‌گویی هستند. روز سه‌شنبه بلومبرگ به نقل از 4مقام رسمی دولت روسیه گزارش داد که این کشور با هر گونه پیشنهاد جدید در رابطه با اعمال تغییرات در توافق و تعمیق کاهش تولید مخالفت خواهد کرد و مسکو خواهان پایبند ماندن به اهمیت توافق فعلی است. اما روز جمعه خبر دیگری منتشر شد که به نوعی در تناقض با خبر پیشین قرار داشت. به گزارش «تعادل» به نقل از رویترز، الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه اعلام کرد که در صورت نیاز کشورش آماده بررسی هر گونه پیشنهاد جدید ازجمله بازنگری در توافق نفتی است.
در همین حال برخی نمایندگان اوپک نیز اعلام کردند که مذاکره آنها با نمایندگان روس و ابراز آمادگی این کشور برای گفت‌وگو در رابطه با اعمال تغییرات در توافق کاهش تولید اوپک مایه دلگرمی بوده و چنین مذاکراتی، درها را برای برداشتن گام‌های بیشتر در رابطه با کاهش مازاد عرضه جهانی نفت خام باز کرده است.
البته آنها اعلام کرده‌اند که فعلا در مقام عمل مذاکراتی در رابطه با برداشتن گام‌های بیشتر در این زمینه شکل نگرفته اما اظهارنظرهای طرف روس، زمینه مثبتی برای طرح ایده‌های جدید ازجمله کاهش بیشتر تولید ایجاد کرده است. یکی از این منابع اوپکی می‌گوید:«نشانه‌های حمایت روسیه از ایده‌هایی نظیر کاهش بیشتر تولید، توجیه بهتری را در رابطه با توسعه و پیگیری پیشنهاداتی که منجر به تعادل مجدد در بازار شود را به دنبال دارد. این مساله زمینه‌های خوبی فراهم می‌کند اما هنوز گفت‌وگویی در جریان نیست.»
به گزارش«تعادل» آن طور که به نظر می‌رسد، کاهش بیشتر تولید در صورت عملی شدن نه متوجه روسیه خواهد بود نه عربستان‌سعودی و نه هیچ یک از دیگر کشورهایی که از ماه ژانویه کاهش تولید را پیشه کرده‌اند بلکه به نظر می‌رسد که چشم‌ها روی بشکه‌های نفتی است که فوج فوج از طرابلس و آبوجا به فروش می‌رسد.
همانطور که وال‌استریت ژورنال با استفاده از داده‌های موسسه مشاوره انرژی JBC اتریش گزارش داده است، تولید نفت خام لیبی از روزانه 400هزار بشکه در ماه اکتبر 2016 اکنون به یک میلیون بشکه در روز رسیده است. نیجریه نیز در این بازه زمانی توانسته است، تولید خود را به یک میلیون و 600 هزار بشکه در روز برساند که رشدی 200هزار بشکه‌یی را در برمی‌گیرد. چنین افزایش تولیدی، خواب را از چشمان دیگر اعضای کارتل نفتی ربوده است. چراکه امتیاز معافیتی که به این دو کشور داده شده است اکنون به تهدیدی برای ثمربخشی توافق یک میلیون و 800هزار بشکه‌یی اوپک-غیراوپک تبدیل شده است. یکی از نمایندگان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در اوپک در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال به صراحت از این موضوع سخن می‌گوید:«به طور قطع نیجریه تبدیل به نگرانی‌ای برای ما شده است.» مشابه همین صحبت نیز از سوی نمایندگان دیگر کشورهای اوپک تکرار شده است. به گزارش«تعادل» با تمام این تفاصیل هنوز بعید به نظر می‌رسد که به زودی شاهد اقدام جدیدی در توافق کاهش تولید، چه در رابطه با نیجریه و لیبی یا در هر قالب دیگری باشیم. به خاطر داشته باشیم که تنها یک ماه و نیم از توافق اخیر اوپک در نشست 172 می‌گذرد. اگر امروز تمام اعضای اوپک نیز به این نتیجه رسیده باشند که باید توافق را اصلاح کرد شاید برای حفظ پرستیژ و اعتبار تصمیمات خود نیز فعلا از این کار سر باز بزنند. مسلما انتظار اتفاق خارق‌العاده‌یی از نشست 24جولای نیز نمی‌رود و بیشترین توقعی که از نشست کمیته مشترک نظارت بر اجرای توافق در مسکو می‌رود، زدن جرقه اعمال تغییرات است و شاید برای مشاهده رسمی اصلاحات در توافق باید تا نشست عادی بعدی اوپک در 30نوامبر امسال صبر کرد. در این رابطه یکی از نمایندگان اوپک در گفت‌وگو با رویترز عنوان کرده است:«گمان نمی‌کنم کشورهای عضو آماده اتخاذ اقدامات بیشتری در زمینه کاهش تولید باشند. بگذارید صبر کنیم و ببینیم که توافق چگونه به پیش می‌رود.»
