گروه بورس علی رمضانیان
دولت یازدهم بعد از روی کارآمدن اقدام به ساماندهی سهام عدالت در قالب یک طرح سه مرحله‌یی کرده که تاکنون دو مرحله از این مراحل سه‌گانه را پشت‌سر گذاشته است. بر این اساس مرحله اول شامل اطلاع‌رسانی به جامعه هدف از نیمه اسفند سال گذشته آغاز شده و تا پایان شهریور ادامه دارد و مشمولان می‌توانند در صورت داشتن مانده بدهی آن را تسویه کنند و صاحب یک‌میلیون تومان ارزش اسمی سهام عدالت شوند. در مرحله دوم مشمولان سهام عدالت باید شماره شبای بانکی خود را اعلام کنند که تاکنون 28 میلیون نفر در این خصوص اقدام کرده‌اند. اما مرحله سوم طرح ساماندهی سهام عدالت پس از تکمیل این دو مرحله آغاز خواهد شد و شامل آزادسازی سهام عدالت و امکان معاملات آن در بورس است. در این میان آنچه چندی پیش حاشیه‌ساز شد تغییر شرکت‌های تشکیل‌دهنده سهام عدالت بود که بر این اساس و طبق مصوبه هیات‌وزیران 7 شرکت پالایشی از پرتفوی این سهام خارج شده و قرار شد شرکت‌های دیگری جایگزین آنها شوند اما این اقدام از همان ابتدا با واکنش نمایندگان مجلس روبه‌رو شد و به این ترتیب دولت در انتظار آن است که دستور لغو این مصوبه به‌زودی از سوی رییس مجلس به ریاست‌جمهوری ابلاغ شود.
به گزارش «تعادل»، پرداخت سود سهام عدالت در راستای خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی و اختصاص بخشی از سرمایه آنها به سهام عدالت تحقق می‌یابد. در این میان مصوبه هیات‌وزیران که به آن اشاره شد با دست بردن در ترکیب سهام عدالت امکان سوددهی آن را ضعیف می‌کرد و بر همین مبنا نمایندگان مردم درصدد جلوگیری از این زیاده‌خواهی دولت برآمدند. به این ترتیب خبرها حکایت از لغو مصوبه هیات‌وزیران درخصوص خروج سهام ۷شرکت پالایشی از سبد سهام عدالت دارد.
مخالفت رییس مجلس با مصوبه هیات‌وزیران
براساس این گزارش، «هیات تطبیق، مصوبه هیات‌وزیران در مورد سهام عدالت را لغو کرد»؛ این خبر را تازگی‌ها رییس کمیسیون اقتصادی مجلس داده و گفته خروج 7 شرکت پالایشگاهی از سبد سهام عدالت ابهامات جدی دارد؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود به‌زودی لغو مصوبه هیات‌وزیران توسط رییس مجلس به رییس‌جمهور ابلاغ شود.
در همین رابطه مشاور سازمان خصوصی‌سازی به «تعادل» گفت: کمیسیون تطبیق تاکنون دو مرتبه از سازمان خصوصی‌سازی به‌عنوان مطلع دعوت کرد تا توضیحاتی ارائه کند اما قانع نشده و نهایتا تصمیم به لغو مصوبه گرفته‌اند. جعفر سبحانی در ادامه افزود: شنیده‌ها حاکی از آن است که رییس مجلس نیز با مصوبه مجلس مخالفت کرده و ظرف روزهای آینده کتبا این مساله به رییس‌جمهور اعلام می‌شود.
جابه‌جایی پرحاشیه 7 شرکت پالایشی
براساس این گزارش، در جلسه 27 بهمن پارسال بود که هیات‌وزیران به پیشنهاد وزارت اقتصاد و به استناد ماده 34 قانون اجرای سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی تصویب کرد تا 20درصد سهام 7شرکت پالایشگاهی از سبد سهام عدالت خارج شود و در پی این مصوبه 20درصد سهام شرکت‌های پالایش نفت اصفهان، تبریز، لاوان، تهران، شیراز، کرمانشاه و بندرعباس از فهرست شرکت‌های واگذار شده به طرح توزیع سهام عدالت خارج شد و 36درصد سهام پالایش نفت امام‌خمینی و 9درصد سهام شرکت پالایش آبادان جایگزین آنها شد.
این تصمیم در آن روزها با حواشی همراه بود، به‌طوری که برخی نمایندگان مجلس گفتند خروج
7 شرکت از سهام عدالت، کورسوی سود سهام را به تاریکی تبدیل می‌کند و دولت باید دندان طمع خود را از سهام عدالت بکشد. به علاوه هرگونه نقل و انتقال در شرکت‌هایی که در سبد سهام عدالت هستند باید طی فرآیند قانونی صورت گیرد و دولت مجاز نیست با دور زدن قانون برخی شرکت‌های بزرگ را به دولت بازگرداند. در ضمن این بازگشت شرکت‌های در اختیار سهام عدالت به دولت، مغایر با قانون است و سازمان خصوصی‌سازی براساس قانون اجازه بازگشت آن به دولت را ندارد.
البته این اظهارنظر نمایندگان مجلس بدون پاسخ نماند و رییس کل سازمان خصوصی‌سازی ضمن قانونی دانستن خروج 20درصد سهام 7 پالایشگاه اصفهان، تبریز، لاوان، تهران، شیراز، کرمانشاه و بندرعباس از سبد سهام عدالت اعلام کرد جابه‌جایی 20درصد سهام 7 پالایشگاه بورسی و فرابورسی با 36درصد پالایشگاه امام خمینی شازند اراک تا قبل از پایان سال اجرایی می‌شود.
با این حال، این موضوع پایان ابهامات سهام عدالت در این رابطه نبود و چندی پیش نایب‌رییس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت ابهامات زیادی در سهام عدالت مانند انتخاب مشمولان، شرکت‌های تعاونی استان و خروج 7 شرکت پالایشگاهی از پرتفوی سهام وجود دارد که باید شفاف‌سازی شود. بر این اساس تازگی‌ها نیز رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده بررسی مصوبه هیات‌وزیران درخصوص خروج شرکت‌های سودده از سهام عدالت و جایگزینی شرکت‌های زیان‌ده در دستور کار هیات تطبیق مصوبات دولت با قوانین قرار گرفت و رای اولیه هیات تطبیق پذیرش نظر کمیسیون مبنی بر لغو مصوبه هیات‌وزیران درخصوص دخل و تصرف در سهام عدالت است. به علاوه با پیگیری این کمیسیون و اصرار اعضا بر غیرقانونی بودن مصوبه دولت در خروج شرکت‌های سودده از سهام عدالت، در نامه‌یی به آقای لاریجانی رییس مجلس اعتراض کمیسیون اقتصادی و لغو مصوبه هیات‌وزیران را اعلام کردیم.
به گفته پورابراهیمی، چند روز پیش نیز هیات تطبیق مصوبات تشکیل جلسه داد و مجددا نظر کمیسیون اقتصادی مبنی بر ابطال مصوبه هیات‌وزیران درخصوص خروج شرکت‌های پربازده از سهام عدالت را تایید کرد. بنابراین پیش‌بینی می‌شود به‌زودی لغو مصوبه هیات‌وزیران توسط رییس مجلس به رییس‌جمهور ابلاغ شود. همچنین پس از لغو مصوبه هیات‌وزیران کلیه مصوباتی که در راستای دخل و تصرف در دارایی‌های سهام عدالت به تصویب دولت رسیده غیرقانونی است و ابطال خواهد شد.
رعایت نکات لازم برای ورود شماره شبای بانکی
اما جدای از این بحث‌ها و پیگیری‌هایی که باید از سوی مسوولان منتخب مردم برای بازپس‌گیری حق ملت انجام شود، مشمولان سهام عدالت نیز باید برای دریافت سود سهام خود که طبق برآوردها برای سال 95 حدود 70 هزار تومان می‌شود شماره شبای خود را در سامانه اینترنتی سهام عدالت ثبت کنند تا پروسه ساماندهی سهام عدالت دچار مشکل نشود. به این ترتیب مشمولان سهام عدالت برای ورود شماره شبای حساب بانکی خود به سامانه سهام عدالت جهت دریافت سود این سهام باید مواردی را مدنظر قرار دهند. طرح توزیع سهام عدالت از سال 85 تاکنون در کشور اجرایی شده و براساس قانون قرار است پس از 10 سال که اقساط سهام مشمولان از محل سود سالانه این سهام تسویه شد، از یک طرف سود نقدی سهام عدالت به حساب سهامداران واریز شود و از طرف دیگر فرآیند آزادسازی این سهام صورت گیرد.
از این رو از نیمه اسفند پارسال سامانه سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir آغاز به کار کرد که در گام نخست به ارائه صورت‌حساب مشمولان پرداخته است و در مرحله دوم نیز که از اواخر فروردین امسال آغاز شده، شرایطی را فراهم آورده است تا دارندگان سهام عدالت برای دریافت سود سال مالی 95 شرکت‌های سرمایه‌پذیر اقدام به ورود شماره شبای حساب بانکی خود در این سامانه کنند. بر این اساس مشمولان سهام عدالت برای ورود شماره شبای حساب بانکی خود به سامانه سهام عدالت جهت دریافت سود این سهام باید موارد زیر را مدنظر قرار دهند:
*برای دریافت شماره شبا بانکی ضرورتی به افتتاح حساب جدید در بانک‌ها توسط مشمولان نیست و حساب‌های بانکی قبلی و موجود نیز امکان دریافت شماره شبا دارند.
شبا بانکی متعلق به یک حساب بانکی مسدود مورد قبول واقع نخواهد شد. بنابراین چنانچه مدت زیادی است که مشمولان از وضعیت مسدودی یا فعال بودن حساب خود بی‌اطلاع هستند، لازم است پیش از ورود اطلاعات به سامانه سهام عدالت، وضعیت حساب خود را از بانک سوال کنند.
شماره شبا متعلق به حساب مشترک اشخاص مورد تایید سامانه قرار نخواهد گرفت.
شماره شبا حساب بانکی اشخاص حقوقی در سامانه سهام عدالت با تایید مواجه نخواهد شد.
سود سهام عدالت به صورت انفرادی به حساب شخص سهامدار واریز می‌شود، بنابراین برای هر نفر از اعضای خانوار باید یک شماره شبا که به نام شخص مشمول باشد، در سامانه ثبت شود.
برای کودکان و افراد تحت تکفل زیر سن قانونی باید شماره شبا به نام خود آنها در سامانه ثبت شود و سود سهام عدالت به حساب سرپرست خانوار یا قیم و وکیل واریز نمی‌شود.
تنها پیامکی که از سوی سامانه سهام عدالت و سازمان خصوصی‌سازی برای افراد ارسال می‌شود این است که شماره شبا وارد شده با نام مشمول مطابقت ندارد یا شبا ثبت شده متعلق به یک حساب بانکی مسدود است، به همین دلیل به پیامک‌های دیگر که تحت عنوان سهام عدالت از شماره‌های ناشناس ارسال می‌شود، نباید توجه شود.
دوره بررسی و تطبیق منجر به تایید یا عدم تایید شماره شبا در حدود 15 روز است. بر این اساس سازمان خصوصی‌سازی از طریق سیستم بانکی طی این مدت شبا بانکی مشمولان را بررسی کرده و در صورت تایید، پیام تایید نهایی شبا از طریق سامانه قابل مشاهده است.
آمار ثبت شماره شبای بانکی از سوی مشمولان
براساس این گزارش از 5.6میلیون نفر مشمول در قید حیات استان تهران که اجازه ثبت شبا بانکی خود در سامانه سهام عدالت برای دریافت سود این سهام را دارند، تا به امروز ۴۱درصد شبا بانکی ثبت کرده‌اند. براساس اطلاعات حاصل از آمار ورودی شبا بانکی در سامانه سهام عدالت نشان می‌دهد تاکنون بیش از 28میلیون نفر از سهامداران سهام عدالت، شبا بانکی خود را در سامانه ثبت کرده‌اند که نشان از استقبال 60درصدی مشمولان جهت دریافت سود این سهام دارد.
همچنین نگاهی به آمارها نشان می‌دهد از تعداد 5میلیون و 643 هزار و 243 نفر مشمول در قید حیات استان تهران که اجازه ثبت شبا بانکی خود در سامانه سهام عدالت برای دریافت سود این سهام را دارند، تا به امروز 41درصد شبا بانکی ثبت کرده‌اند و 59درصد مشمولان این استان شامل 3 میلیون و 300هزار نفر شبا بانکی خود را به ثبت نرسانده‌اند که آین آمار نشان می‌دهد تهرانی‌ها آمار کمترین ثبت شماره شبا بانکی در این سامانه را در اختیار دارند. در بانک اطلاعات سهام عدالت که از سال 1385 تا سال 1394 تشکیل شده است، مشمولان استان البرز نیز در آمار استان تهران منظور شده‌اند.
