تیراندازی به کولبران وجاهت قانونی ندارد

در یک ماه گذشته حداقل سه کولبر در استان‌های غربی ایران با شلیک مستقیم کشته شده‌اند. مسوولان ایران کولبران را قاچاقچی می‌دانند هرچند در زمان حادثه برای آنان به یاد موضوع بیمه کولبران یا سختی روزگار آنها می‌کنند با این حال همچنان کولبران به دلیل عوامل طبیعی مانند سرما یا تیراندازی جان خود را از دست می‌دهند. براساس آخرین آمار در یک سال گذشته دست‌کم 16کولبر در مرزهای غربی ایران جان خود را از دست داده‌اند.  در این میان یک وکیل دادگستری می‌گوید تیراندازی به کولبران براساس قوانین موجود هم فاقد وجاهت قانونی است و بایستی نمایندگان مجلس تمهیداتی بیندیشند که امنیت جانی کولبران حفظ شود. افشین عبداللهی در گفت‌وگو با ایلنا گفته یکی از بندهایی که به نظر می‌رسد ماموران به استناد آن به سمت کولبران تیراندازی می‌کنند بند ۹ ماده ۳ قانون مذکور است که مقرر می‌دارد «برای جلوگیری و مقابله با اشخاصی که از مرزهای غیرمجاز قصد ورود یا خروج را داشته و به اخطار ماموران مرزبانی توجه نمی‌کنند، می‌توانند… تیراندازی کنند.»  به گفته او با توجه به سنگینی بار کولبران اگر ماموران قصد دستگیری آنها را داشته باشند به راحتی می‌توانند این کار را انجام دهند و «هیچ ضرورتی برای به‌کارگیری سلاح وجود ندارد.» عبداللهی همچنین گفته تیراندازی به سمت افراد با توجه به جرایم مورد اشاره در قانون «به کارگیری سلاح» به نظر می‌رسد بیشتر ناظر به جلوگیری از ورود تروریست‌ها و قاچاقچیان مواد مخدر به کشور باشد که معمولا مسلحند و نه کولبر.  این حقوقدان در ادامه به وظیفه قانونگذاران و نمایندگان مجلس در این رابطه اشاره کرده و گفته نمایندگان مجلس باید درصدد یک اقدام بنیادین و ریشه‌یی جهت حل این مشکل باشند. در چنین حالتی بنیادی‌ترین کار می‌تواند تلاش برای اصلاح قانون «به‌کارگیری سلاح» باشد؛ زیرا استدلال ماموران بعد از تیراندازی به سوی کولبران یا عبورکنندگان از مرز، مواد این قانون است. این در حالی است که مطابق قوانین و مقررات مربوطه ورود و خروج از مرز‌ها هیچگاه مجازات قتل را نداشته و در بسیاری از مواد این قانون هیچ تناسبی بین تیراندازی و جرم ارتکابی متهم وجود ندارد، ولی مامورین می‌توانند به سمت افراد تیراندازی نمایند و حتی آنها را به قتل برسانند.

به گفته عبداللهی اگر این قانون اصلاح شود مامور نمی‌تواند تیراندازی کند و در صورت هرگونه اقدام یا خطا مسوولیت سنگینی خواهد داشت. هر چند که با توجه به مواد فعلی قانون به کارگیری سلاح نیز امکان تیراندازی به سمت کولبران وجود ندارد.