سیگنال‌های تضعیف رشد صنعتی

گروه اقتصادکلان|

گزارش بانک مرکزی از تورم تولیدکننده حاکی از آن است که میانگین این شاخص در خرداد ماه 6.5 درصد بوده است. این درحالی است که رقم این شاخص در اردیبهشت ماه 5.9 درصد اعلام شده بود. تورم تولیدکننده در فروردین ماه هم 5.4 درصد اعلام شده بود که این ارقام نشان می‌دهد روند تورم تولیدکننده در 3ماه نخست امسال افزایشی بوده است.

بررسی روند تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده نشان می‌دهد که به طور کلی کاهش یا افزایش در شاخص تورم تولیدکننده با 2تا 3ماه تاخیر اثر خود را در تورم مصرف‌کننده نشان می‌دهد. بنابراین با بررسی روند تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در 3ماه نخست سال جاری که به نظر می‌رسد دوباره روند افزایشی در پیش گرفته است، این پیش‌بینی که افزایش تورم مصرف‌کننده در ماه‌های آتی نمود بیشتری پیدا کند، دور از انتظار نخواهد بود. در عین حال روند تورم تولیدکننده حاکی از کاهش چشمگیر تورم نقطه به نقطه تولیدکننده بخش صنعت است که می‌تواند به عنوان سیگنالی برای کاهش رشد صنعتی کشور قلمداد شود.

 احتمال سرعت یافتن افزایش تورم

در ماه‌های آتی

براساس جدیدترین آمارهای بانک مرکزی، تورم میانگین مصرف‌کننده در خرداد ماه به 10.2درصد رسید که باعث شد تورم تک‌رقمی کمتر از یک سال دوام داشته باشد. در این زمینه مسوولان دولتی هم با اظهاراتی درخصوص مهار تورم اعلام کردند که افزایش تورم چندان چشمگیر نخواهد بود و مردم نگران افزایش تورم نباشند. اما در این بین آمارهای تورم تولیدکننده حاکی از روند افزایشی این شاخص در 3ماهه نخست امسال است که نشان می‌دهد در2 تا 3ماه آینده باید در انتظار همین شیب افزایشی در تورم مصرف‌کننده باشیم.

در همین زمینه اتاق تهران با انتشار گزارشی به تحلیل روند تورم تولید‌کننده و مصرف‌کننده پرداخته و با مطرح کردن همگرایی تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده، علت این کاهش شکاف تورمی را کاهش تورم مصرف‌کننده و نه افزایش تورم تولیدکننده عنوان کرده است. این موضوع می‌تواند حامل دو نکته مهم از وضعیت تولید در کشور همچنین تورم مصرف‌کننده باشد. نخست اینکه اگر شیب افزایشی تورم تولیدکننده استمرار داشته باشد باید منتظر افزایش بیشتر تورم مصرف‌کننده در ماه‌های آتی باشیم چراکه تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در خرداد ماه به رقم 8.7 درصد رسیده که در مقایسه با ماه قبل از آن افزایش 0.2واحد درصدی را نشان می‌دهد. اما نکته دیگری که می‌توان استخراج کرد، این است که همگرایی تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده در 3ماهه نخست امسال علامتی برای بهبود وضعیت تولید در بهار امسال نیست چراکه این همگرایی در بستر کاهش تورم نقطه به نقطه مصرف‌‍‌کننده رخ داده است. در عین حال تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در بخش صنعت با شیب قابل‌ توجهی رو به کاهش است که می‌تواند نشان‌دهنده کاهش رشد این بخش در ماه‌های آتی باشد.

 پیش ‌بینی کاهش رشد بخش صنعت

همچنین اتاق تهران در تحلیل خود از وضعیت تورم تولیدکننده آورده است که با وجود نوسانات تورم نقطه به نقطه تولیدکننده از اسفند 1395تا پایان خرداد 1396 این شاخص تغییرات قابل ملاحظه‌یی نداشته است؛ هر چند ارقام تورم نقطه به نقطه اردیبهشت و خرداد 1396 تا حدودی پایین‌تر از فروردین 1396 است.

براساس این گزارش، تورم میانگین تولیدکننده در ماه‌های نخست سال 1396 همچنان به روند صعودی خود ادامه داده و در خرداد ماه با سرعت بیشتری افزایش یافته است. رشد نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده بخش صنعت (ساخت) که در اسفند 1395 به بالاترین رقم خود یعنی 12.4درصد رسیده بود از فروردین سال 1396 روند نزولی را آغاز و تا پایان خرداد این روند ادامه یافته است.

در این میان اگرچه تورم تولیدکننده صنعت در 3ماه نخست امسال روند افزایشی را نشان می‌دهد اما تورم نقطه به نقطه در این بخش نشانگر کاهش آن هم با شیبی تند است که می‌تواند سیگنالی برای برآورد اوضاع کلی حاکم بر حوزه صنعت کشور باشد. با توجه به روند مشابه کاهش شاخص بهای تولیدکننده صنعت در فصل اول 1395و رشد حقیقی 1.4درصدی ارزش‌افزوده این بخش در فصل یاد شده، انتظار می‌رود با توجه به روند نزولی شاخص بهای تولیدکننده در این فصل و کاهش تقاضا برای کالاهای صنعتی، رشد اقتصادی این بخش در فصل نخست سال 1396 در مقایسه با فصل پایانی 1395 به مراتب کمتر باشد.

در 3ماهه نخست سال 1396 افزایش سرعت تغییرات شاخص بهای تولیدکننده در بخش‌های حمل و نقل و انبارداری و کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری نسبت به مدت ماه مشابه سال قبل باعث شده تا با وجود کاهش شیب تورم تولیدکننده بخش صنعت، تورم تولیدکننده کل تغییرات قابل ملاحظه‌یی نداشته باشد.

 روند صعودی تورم مصرف‌کننده

تورم میانگین مصرف‌کننده نیز همچنان به روند صعودی خود در 3ماه ابتدای سال 1396 ادامه داده اما تغییرات نرخ تورم مصرف‌کننده خرداد نسبت به اردیبهشت ماه(0.4واحد درصد) کمتر از تغییرات نرخ تورم تولیدکننده در مدت یاد شده(0.6واحد درصد) بوده است.

در ماه‌های نخست سال 1396 اگرچه شاخص بهای مصرف‌کننده نسبت به ماه‌های مشابه سال 1395 همچنان درحال افزایش اما سرعت افزایش آن روند نزولی داشته است.

 شکاف تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده

شکاف میان تورم نقطه به نقطه تولیدکننده و مصرف‌کننده که در ماه‌های پایانی سال 1395 افزایش یافته بود در 3ماه نخست سال 1396 مجددا کاهش یافته و به نظر می‌رسد این دو شاخص درحال همگرا شدن هستند.

در پایان خرداد 1396 نیز شکاف میان تورم نقطه به نقطه تولیدکننده و مصرف‌کننده کاهش یافته و به 2.3واحد درصد رسیده که عمدتا به دلیل کاهش نرخ تورم مصرف‌کننده نقطه به نقطه این ماه در مقایسه با نرخ تورم نقطه به نقطه ماه قبل بوده است.

بررسی بخش خدمات به عنوان یکی از اثرگذارترین بخش‌ها بر تورم مصرف‌کننده با ضریب اهمیت 47.32 نشان می‌دهد، شکاف میان تورم مصرف‌کننده بخش خدمات و تورم تولیدکننده این بخش در خرداد 1396 نسبت به اردیبهشت این سال کاهش یافته که می‌تواند یکی از عوامل موثر بر کاهش شکاف میان تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده باشد.