دلایل منفی شدن تراز تجاری ایران

گروه ایران   مهدی بیک   حدودا 2ماه از توقف انتشار آمار ماهانه تجارت خارجی کشور در گمرک ایران در مورد اعداد و ارقام تراز تجاری ایران می‌گذرد و هیچ مقام مسوولی هنوز نتوانسته دلیل منطقی برای این حبس اطلاعاتی ارائه کند. البته وزیر صنعت با انتقاد از این موضوع اعلام می‌کند که بر اساس دستور وزیر اقتصاد به زودی این آمار اعلام خواهد شد.  جدا از فقدان اطلاع‌رسانی، پرسشی که در این زمینه مطرح می‌شود، آن است که با وجود اینکه اقتصاد ایران در سال 95 تراز تجاری مثبت را تجربه کرده بود، چه دلایلی باعث شده تا این روند در سال 96تغییر کند؟ و چرا آمارهای کاهش تراز تجاری با گذشت 2ماه مسکوت مانده است؟  این موضوعات پرسش‌هایی است که خبرنگار تعادل در جریان نشست روز گذشته حیاط دولت تلاش کرد در گفت‌وگوهای خود با چهره‌های اقتصادی کابینه مطرح کند و استدلال دولتمردان را درباره این موضوع جویا شود.  پرسشی که ابتدا با محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت مطرح شد و در ادامه در جریان گفت‌وگوی خود با ولی‌الله سیف رییس بانک مرکزی در میان گذاشته شد تا در نهایت از دل این پرسش‌ها و پاسخ‌ها، راهکارهایی که از طریق آن می‌توان، تعادل منطقی در فرآیند وارداتی و صادراتی ایجاد کرد، بیرون بیاید.  نعمت‌زاده در جریان گفت‌وگو با «تعادل» مشکلات ساختار پولی و بانکی کشور که میل بیشتری به واردات دارد را دلیل اصلی منفی شدن تراز تجاری ایران می‌داند. زمانی که این اظهارات وزیر صنعت را با سیف رییس بانک مرکزی در میان گذاشتیم، اعلام کرد که از نظر وی مشکل اصلی صادرات ایران، بهره‌وری پایین، فناوری‌های فرسوده و کیفیت نامطلوب برخی محصولات ایرانی است که باید در چشم‌انداز 4ساله پیش‌رو این مشکل پوشش داده شود.  در کنار بحث تراز تجاری، موضوعاتی که برخی رسانه‌های اصولگرا درباره مشکلات سدسازی و مغایرت آن با منافع استراتژیک کشور مطرح می‌کنند، پرسشی بود که در جریان گفت‌وگوی «تعادل» با حمید چیت‌چیان مورد بررسی قرار گرفت.  در شرایطی که برخی رسانه‌های مخالف دولت تلاش می‌کنند تا پروژه‌های سدسازی دولت را بدون فایده و خلاف منافع کلان کشور معرفی کنند، اما چیت‌چیان به این نکته اشاره می‌کند که سدسازی هیچ مغایرتی با پروسه توسعه کشور ندارد و کسانی که این موضوعات را مطرح می‌کنند بیشتر به دنبال حاشیه‌سازی برای دولت‌اند.

 طرح دولت برای محدود کردن واردات خودرو

محمدرضا نعمت‌زاده در پاسخ به این پرسش «تعادل» که چرا آمارهای تراز تجاری اعلام نمی‌شود، به این نکته اشاره می‌کند: «ما معتقد هستیم که آمار هرچه هست باید اعلام شود و گمرک این تصمیم را گرفته که 2ماه آمارها اعلام نشود. البته بعد از پیگیری‌هایی که از وزیر اقتصاد داشتیم، قرار شد که با دستور آقای طیب‌نیا این آمار هرچه سریع‌تر اعلام شود.» وزیر صنعت دولت یازدهم در ادامه اظهاراتش درباره دلایلی که باعث شده تا تراز تجاری ایران از شکل متعادل قبلی خارج شود، می‌گوید: «توجه داشته باشید که هر چه اقتصاد رونق بیشتری پیدا می‌کند، یک‌سری تقاضاهای مصرفی و وارداتی نیز اضافه می‌شود. بررسی‌های ما طی 4ماه گذشته نشان می‌دهد که بخشی از این رشد واردات به دلیل واردات کالاهای اساسی است که یک دلیل آن به سخت‌گیری وزارت جهاد کشاورزی برای تولید این محصولات داخلی بر می‌گردد که برخی ذخایر را کم کرد که خوشبختانه برای امسال اجازه واردات در این زمینه داده شد تا جلو افزایش قیمت‌ها گرفته شود. برخی رشد آمارهای وارداتی نیز به دلیل رشد واردات خودروست که ما با آن مخالفیم. با توجه به اینکه در 4ماه گذشته افزایش تولید خودروهای داخلی داشتیم ولی به هر صورت نشان می‌دهد که اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم بهتر شده و مایل هستند تا خودروهای خارجی بخرند. البته ما در فروش خودروهای داخلی مشکلی نداریم، ولی به هر حال تقاضا برای خودروهای خارجی هم وجود دارد. ما در دولت یک طرحی را پیشنهاد دادیم که عنقریب تصویب می‌شود و این روند واردات خودروهای خارجی تعدیل می‌شود.» نعمت‌زاده در ادامه صحبت‌هایش و در بیان دلیل اصلی این رویکردهای وارداتی به مشکلاتی که ساختار پولی و بانکی ایران با آن دست به گریبان است، اشاره می‌کند و می‌گوید: «برخی کارشناسان هم معتقدند که شاید حرکت نرخ ارز با تورم داخلی و خارجی یا تفاوت آنها همپا نبوده، بنابراین با ارز ارزان‌تر بیشتر واردات تشویق می‌شود.

ادامه در صفحه 2