بنزین «فعلا» سهمیه‌بندی نمی‌شود

گروه انرژی   

آیا دوباره ایران مجبور به بازگشت به سیستم سهمیه‌بندی بنزین خواهد شد؟ ناصر سجادی، مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی پیش از این درباره نخستین دلایل شکل‌گیری سیستم سهمیه‌بندی بنزین در ایران گفته بود:«نخستین نیازها برای طرحی در زمینه کنترل مصرف سوخت در اوایل دهه 80 حس شد. دولت پس از جنگ یارانه هنگفتی را برای تامین بنزین پرداخت می‌کرد. ما از سال 1368و خاتمه جنگ تحمیلی تا سال 1382 به طور متوسط رشدی 10درصدی را در مصرف بنزین تجربه می‌کردیم. مردم اکثرا از خودروهای شخصی استفاده می‌کردند از طرفی دورنمای روشنی در رابطه با تولید بنزین در کشور وجود نداشت. اگر کاری برای مهار مصرف بنزین صورت نمی‌گرفت در آینده خیلی نزدیک مشکل بزرگ‌تری برای ما ایجاد می‌کرد. در کنار طرح سهمیه‌بندی این موضوع در نظر گرفته شده بود که دولت بتواند با استفاده از این ابزار به روشی پلکانی برای افزایش قیمت بنزین دست پیدا کند.» اکنون و پس از آنکه بیش از یک سال از حذف نظام سهمیه‌بندی و وداع مردم با استفاده دستوری از کارت سوخت گذشته است، برخی آمارها از رشد چشمگیر و فزاینده مصرف بنزین حکایت می‌کنند. آمارهایی که سبب شده است یک بار دیگر طرح «سهمیه‌بندی» سوخت بر سر زبان‌ها بیفتد. در چند روز اخیر اظهارنظرهای متناقضی از سوی برخی از مسوولان مربوط به حوزه سوخت‌رسانی در ایران مطرح می‌شد، دیروز اما بیژن زنگنه به عنوان عالی‌ترین مقام در این مورد در حاشیه هیات دولت به خبرنگاران گفت که «فعلا» طرحی برای سهمیه‌بندی بنزین نداریم.  استفاده آقای وزیر از کلمه «فعلا» می‌تواند این ذهنیت که ممکن است در آینده و با رشد بیشتر مصرف چنین شکلی از توزیع بنزین دوباره احیا شود را قوت ببخشد. زنگنه گفت:«فعلا طرحی برای سهمیه‌بندی بنزین نداریم و باید این میزان را تامین کنیم.» اما راهکار دیگری که به طور قطع به عنوان یکی از گزینه‌ها روی میز قرار دارد، افزایش قیمت این سوخت برای کنترل مصرف آن است. راهکاری که زنگنه امکان بررسی آن را نیز به دولت دوازدهم ارجاع داده اما در ایران به واسطه تبعاتی که روی گرانی دیگر کالاها و اساسا تورمی شدن اقتصاد دارد، مخالفان زیادی را در مقابل خود می‌بیند. پیش از این مرتضی بهروزی‌فرد، کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفت‌وگو با «تعادل» به عواقب تورمی افزایش قیمت بنزین بر اقتصاد‌ ایران اشاره و توصیه کرد‌ که د‌ولت هرگز فعلا به فکر چنین حرکت حساسیت‌برانگیزی نباشد. طبق قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، قیمت بنزین در ایران باید به فوب خلیج فارس این سوخت نزدیک باشد ‌تا امکان قاچاق را سلب کند اما بسیاری بر این باور هستند که حجم بالای قاچاق بنزین در ایران نشان می‌دهد این اقدام نه از طریق افراد عادی بلکه از سوی گروه‌های قدرتمندی صورت می‌گیرد که عملا افزایش قیمت روی کاستن از حجم آن اثر قابل توجهی نخواهد گذاشت. عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور پیش از این گفته بود:«روزانه 20میلیون لیتر سوخت د‌ر ایران قاچاق می‌شود‌ که عاید‌ی آن سالانه برابر حد‌ود‌ 8میلیارد‌ است».