تنظیم بازار محصولات کشاورزی با استفاده از ابزارهای بورس کالا
مدیرعامل بورس کالا درباره ورود محصولات کشاورزی به بورس کالای ایران گفت: در ماده ۳۲ قانون برنامه ششم توسعه مقرر شده است که تنظیم بازار محصولات کشاورزی اساسی با استفاده از ابزارهای موجود در بازار سرمایه و بورس کالا صورت بگیرد.
به گزارش «تعادل» به نقل از خانه ملت، حامد سلطانی‌نژاد با بیان اینکه هدف قانون‌گذار از وضع این قانون استفاده از قراردادهای بلندمدت و مکانیسم‌های بازاری به جای روش‌های سنتی مثل نگهداری انبار برای کنترل بازار است، تصریح کرد: مشخصا در قانون از محصولات کشاورزی نامبرده شده و این اجازه به نهادهای تنظیم‌گر بازار داده شده تا از ابزارهای بورسی برای مدیریت بازار استفاده کنند. وی با اشاره به اینکه گندم، مرغ، جوجه یک‌روزه و محصولات مشابه، کالاهایی هستند که درخصوص مدیریت بازار و کنترل التهاب آنها بحث‌هایی مطرح بوده است، اضافه کرد: بخشی از مدیریت التهابات و کنترل بازار، مدیریت‌های حمایتی از کشت و به عمل آوردن محصول است که در قالب ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی و منابع طبیعی قابل انجام است که در ماده ۳۲ قانون برنامه ششم توسعه به این ماده اشاره شده است. او ادامه داد: بخشی هم مربوط به مدیریت بازار به واسطه کنترل قیمت‌ها، استفاده از ابزارهای مالی و سپردن مدیریت بازار به نهادهای مستقر در خود بازار است.
مدیرعامل بورس کالای ایران بیان کرد: اگر مداخله‌یی قرار است صورت بگیرد باید به وسیله ابزارهایی باشد که در خود بازار وجود دارد که این ابزارها نیز طیف وسیعی را شامل می‌شوند. وی با بیان اینکه ابزارهای مدنظر قانون‌گذار ابزارهای فروش بلندمدت محصولات و اطمینان‌بخش به بازار است از نظر اینکه کالا در بازار وجود دارد و برای آینده قیمت ثابتی دارند، افزود: از جمله ابزارهای کمک‌کننده به این فرآیند قراردادهای پیمان آتی و قراردادهای فیوچر است و برای حمایت‌های قیمتی هم ابزار اختیار معامله می‌تواند ابزار مناسبی باشد.
سلطانی‌نژاد ادامه داد: راه‌اندازی این ابزارها کار چندان راحتی نیست و نیازمند یک‌سری مقدمات ازجمله فرهنگ‌سازی، آموزش و نهادسازی است علاوه بر اینکه باید یک‌سری نهاد مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی به وجود آید که همواره در بازار حضور داشته باشند و عملیات خرید و فروش را انجام دهند. این عمل مانند این است که شما به یک بازار وارد می‌شوید که یک‌سری تجار در آن حضور دارند و کالای تخصصی خود را از شما خریداری می‌کنند و کالای موردنیاز شما را می‌فروشند، به این صورت بازار شکل می‌گیرد.
سلطانی‌نژاد اضافه کرد: باید این اشخاص که در این شکل مدرن بازار می‌خواهند شرکت کنند را به وجود بیاوریم که یکی از این اشخاص مهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی هستند که در حال شکل گرفتن و آستانه شروع فعالیت خود قرار دارند. مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص میزان تاثیرگذاری ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا روی کاهش نوسانات قیمتی این اقلام، اظهار کرد: تمام این ابزارها، ابزار پوشش و کنترل ریسک قیمتی هستند و با استفاده از این ابزارها می‌شود قیمت آینده را پیش‌بینی کرد و به آن رسید. وی گفت: در بسیاری از کشورها با ثبت قیمت روی بسته‌بندی محصولات این نکته نیز ذکر شده که قیمت ثبت شده تا دو سال آینده ثابت است، این کار با خرید نهاده‌های تولید محصول در بازارهای کالایی و پوشش ریسک با استفاده از قراردادهای خرید بلندمدت امکان‌پذیر است و از این جهت خیال تولیدکننده راحت است که در نهاده‌های موردنیاز تولید خود افزایش قیمت ندارد و مجبور به افزایش قیمت محصول نمی‌شود. سلطانی‌نژاد درخصوص اینکه آیا کالاهای کشاورزی تاکنون در بورس کالا عرضه شده‌اند یا خیر، اظهار کرد: کالاهای کشاورزی در حال حاضر در بورس کالا معامله می‌شوند، اما برخی آنها مستمر معامله می‌شوند و برخی دیگر غیرمستمر؛ لازمه تشکیل یک بازار بلندمدت ابتدا نیازمند تشکیل یک بازار نقد قوی است. مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران با تاکید بر اینکه بازار بلندمدت بازاری است که سیگنال‌های قیمتی را از بازار نقد می‌گیرد و برای آینده پیش‌بینی می‌کند، بیان کرد: باید یک بازار نقد قوی تشکیل شود تا برمبنای آن در آینده یک بازار بلندمدت قوی نیز تشکیل شود و باید حرکت به سمت ابزارهای مالی یک حرکت ادامه‌دار باشد. وی با اشاره به اینکه ابتدا باید بازار نقدی به وجود آید تا افراد به آن عادت کنند و به صورت بلندمدت کالاهای خود را بفروشند، افزود: در فروش بلندمدت به‌جای اینکه کل پول مربوط به قرارداد بلندمدت ابتدا پرداخت شود بخشی از پول پرداخت می‌شود تا خریدار نقدینگی زیادی را هزینه نکند، به این نوع قراردادها فوروارد گفته می‌شود، سلفی که به‌جای پرداخت کل پول بخشی از آن پرداخت می‌شود.
