دخالت وزارت صنعت در قیمتگذاری سنگآهن
هفته پیش محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در اظهاراتی از مداخلههای دولت در قیمتگذاری سنگآهن انتقاد کرده بود و قبل از رسانهیی شدن انتقادهای خود در نامههای متوالی وزیر صنعت، معدن و تجارت را از اوضاع نابسامان صنعت سنگآهن مطلع کرده بود. اما حالا نامهیی از محمدرضا نعمتزاده وزیر صنعت، معدن و تجارت خطاب به محمدرضا پورابراهیمی مربوط به آذر 95 رسانهیی شده که او با تایید مداخله در قیمتگذاری، اقدامات این وزارتخانه را توجیه کرده است.
در نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت به مداخله این وزارتخانه در فرآیند قیمتگذاری اعتراف شده و آمده است: این وزارتخانه در سنوات گذشته به دلیل نامتوازن بودن بخشهایی از زنجیره تامین مواد اولیه فولاد و شبهانحصاری بودن آن در جهت امکانپذیر کردن تولید در زنجیره فولاد به اجبار با رعایت موازین علمی و تاکید بر حفظ بقای کلیه واحدهای جدید در زنجیره سهمیهبندی و قیمتگذاری وارد شده بود که به تدریج با راهاندازی واحدهای جدید در زنجیره ارزش و برقراری تعادل نسبی در تولید و مصرف در سال 1394 صرفا درخصوص قیمت گندله و آهن اسفنجی دخالت کرده و از سال 95 تاکنون با بهبود شرایط به طور کلی از هر گونه دخالت در قیمت خودداری و درحال حاضر صرفا نقش نظارتی خود را جهت حمایت از حقوق تولیدکننده و مصرفکننده ایفا میکند.
نعمتزاده در این نامه درخصوص قیمتگذاری سنگآهن توضیح داده که چگونگی تعیین قیمت محصولات سنگآهن همواره تابع قیمتهای جهانی بوده و هست که این موضوع به متغیرهای متفاوتی بستگی دارد. همچنین در سنوات گذشته با توجه به شرایط حاکم بر صنعت فولاد(رکود، افت قیمتها، عدم تقاضای مناسب، کاهش رشد اقتصادی چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان و...) و نیز کاهش بهای نفت شاهد افت قیمتها در زنجیره فولاد بودیم و کشورهای صاحبنام در این صنعت جهت پایداری تولید و بقای چرخه حیات و حفظ رقابت، تمهیداتی را برای تولیدکنندگان خود در نظر گرفتند تا بتوانند مازاد تولید خود را به بازارهای مصرف هدایت کنند.
در این نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه ایران نیز در همین راستا تحت تاثیر تحولات جهانی صنعت فولاد قرار گرفته، عنوان کرده که این وزارتخانه به دلیل رسالت و عمل به وظایف خود همچنین به دلیل اعتراض صنایع پاییندستی زنجیره فولاد و با توجه به عدم توازن اشاره شده در زنجیره ارزش و شبهانحصاری بودن آن در بخشهایی از زنجیره فوق نسبت به قیمتگذاری و سهمیهبندی ورود کرده و برای این کار از حسابرس رسمی جهت تحلیل سودآوری محصولات در کل زنجیره فولاد کشور استفاده کرده است. بهعلاوه اینکه طبق نتایج به دست آمده توسط حسابرس که برگرفته شده از اطلاعات دقیق حسابرسی شده موجود در سایت کدال بوده، واحدهای معدنی زنجیره فولاد از سود بیشتری نسبت به واحدهای پاییندستی در زنجیره فولاد بهرهمند بوده همچنین در مقایسه با میزان سرمایهگذاریهای صورت گرفته و بهای تمام شده محصول به مراتب در واحدهای پاییندستی نسبت به بالادستی بیشتر است، حاشیه سود مناسب واحدهای معدنی مشهود و محرز شد.
از طرفی در همان شرایط که قیمتهای جهانی کاهش یافته بود هیچگاه واحدهای معدنی قیمت محصولات خود را زیر قیمت جهانی به فروش نرساندهاند و بعضا بالاتر از قیمت جهانی هم به مصرفکننده تحویل دادهاند. در این نامه آمده که قیمتهای محصولات سنگآهن شامل(کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی) از قیمتهای تعیین شده سالهای قبل پایینتر است و این موضوع با توازن در چرخه تامین مواد اولیه از انحصاری بودن خارج و قیمتها به سمت بازار معمولی و رقابتی سوق خواهد نمود که به عامل عرضه و تقاضا بستگی دارد.