مشارکت با شرکت‌های خارجی تنها یک نمایش نیست
جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت خودرو یکی از اهداف و راهبردهای مهم سند چشم‌انداز 1404 است. حال آنکه نوع مشارکت با خارجی‌ها همواره محل چالش آرا و دیدگاه‌های مختلف دستاندرکاران این حوزه بوده است. به اعتقاد بسیاری از فعالان صنعت خودرو مشارکت در تولید موجب افزایش قدرت و توان خودروسازی کشور در تولید محصول رقابتی خواهد شد. به نظر می‌رسد، مشارکت خارجی‌ها در توسعه صنعت خودرو برای حرکت همگام با صنعت خودرو جهان امری گریزناپذیر است. اخیرا قرارداد همکاری ایران با رنو به امضا رسیده است.
عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان خودرو در این باره گفت: ورود شرکت‌های خارجی در صورت هم راستا بودن با برنامه‌های توسعه‌یی به عرصه تولید و سرمایه‌گذاری نه تنها در تولید خودرو بلکه در سایر صنایع کشور مفید و ضروری است. هم راستایی با برنامه‌های توسعه صنعتی به این معنا که ممکن است هر توسعه‌یی برای ما مناسب نباشد و قبل از اجرایی شدن هر تصمیمی در این زمینه باید بررسی کرد که آیا ورود به صنعت مزبور برای ما مناسب است یا نه. در واقع اگر بدانیم که اولویت‌های ما در صنعت کدامند، نتیجه بهتری از سیاست‌های توسعه‌یی به دست خواهیم آورد.
بهرام شهریاری در ادامه گفت: البته مشارکت شرکت‌های خارجی به نحوی که سهم ما تنها واردات باشد مد نظر نیست. مشارکت واقعی یک نمایش نیست بلکه فرآیندی است که نرخ تولید ناخالص ملی و اشتغال را بالا ببرد. اعتقاد به تجارت آزاد، اجازه سرمایه‌گذاری 100درصد برای سرمایه‌گذاری برای طرف خارجی، بدون اجبار برای داشتن شریک را فراهم می‌کند. حاصل این سرمایه‌گذاری چه در صورت داشتن شریک داخلی و چه به صورت مستقل بومی شدن صنایع روز دنیاست. وی افزود: ورود صنایع نو به کشور، صنایع بالادستی و پایین دستی را نیز متحول کرده و بخشی از بازار خارج را به داخل کشور وارد می‌کند؛ چراکه به دلیل امتیازاتی چون مواد اولیه و نیروی کار ارزان تیراژ تولید بالا می‌رود و به اصطلاح تولید به صرفه خواهد بود. مزایای تولید مشارکتی به اندازه‌یی است که نباید برای آن محدودیت قائل شد و تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران خارجی را فراری داد. شهریاری به منافع سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو در کشور اشاره کرد و گفت: سرمایه‌گذار خارجی در بدو ورود به حوزه تولید صنایع قطعه‌سازی را برای کاهش هزینه‌های حمل و نقل و تولید به کشور وارد می‌کند. ترکیه در سال 1994 با اعلام اقتصاد باز با 10تا 12شرکت خودرو ساز همکاری را آغاز کرد و صنایع قطعه‌سازی آنقدر توسعه پیدا کرد که امروز شاهدیم که بخشی از واردات خودرو ما و کل دنیا از ترکیه انجام می‌شود. شهریاری این اعتقاد که رشد یک صنعت با بسته بودن خود به خود رخ می‌دهد را رد کرد و گفت: رشد خود به خودی اتفاق نمی‌افتد. ما باید به جای اعمال محدودیت برای سرمایه‌گذاری اقدام به بسترسازی برای تولید مشارکتی و جذب سرمایه‌گذاری کنیم.
وی در مورد تاثیر حضور قطعه‌سازان خارجی بر صنعت قطعه‌سازی داخل گفت: این حرکت نه تنها به ضرر قطعه سازهای داخلی نیست بلکه این مشارکت می‌تواند منجر به حفظ بازار قطعه‌سازی و نیز حفظ کیفیت و ارتقای قطعات شود. قطعه سازهای داخلی با توجه به نرخ تولید پایین‌تر می‌توانند با توسعه و به روز رسانی خود در این فرآیند مشارکت داشته باشند.
شهریاری اذعان کرد: پارامتر دیگری که تولید مشارکتی را به صرفه می‌کند حمل و نقل است. حمل و نقل ارزان و دسترسی به بازارهای منطقه در کنار نیروی ارزان برگ برنده ما برای ورود به صنعت خودروسازی در حد و اندازه‌های بین‌المللی است. عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان خودرو گفت: ظرفیت و کیفیت قطعه‌سازان ما نه تنها در منطقه بلکه در اروپا نیز قابل رقابت است. ما قبل از تحریم‌ها رشد قابل توجهی در این صنعت را شاهد بودیم و صادرات قطعه به اروپا داشتیم. پژو مستقیما قطعات خود را از ایران وارد می‌کرد. رنو و پژو فزانسه در ایران دفتر خرید دایر کرده بودند و با شناسایی قطعه سازها سفارش خرید می‌دادند. ما در زمینه طراحی برخی قطعات با فرانسه همکاری داشتیم و قطعه تولید شده را مستقیما به این کشور صادر می‌کردیم که پس از تحریم‌ها متوقف شد بنابراین، این پتانسیل در صنعت قطعه‌سازی داخلی وجود داشته و دارد. وی خاطرنشان کرد در یک مقطع زمانی پژو به دنبال شناسایی کشورهای مناسب برای سرمایه‌گذاری بود. چین، هند، بزریل و ایران ازجمله کشورهایی بودند که برای این منظور مد نظر قرار گرفتند. بهترین کشور به لحاظ زیرساخت، بعد مسافت و قابل اعتماد بودن ایران بود. آن زمان اگر این فرصت غنیمت شمرده می‌شد می‌توانست نقش پررنگی در تامین قطعات پژو داشته باشد که متاسفانه مسائل سیاسی و تحریم‌ها مانع شد.
شهریاری اظهار امیدواری کرد رفع تحریم‌ها بتواند منجر به گشایش در این امر شود. البته تاکنون نتوانسته‌ایم حرکت موثری در این حوزه داشته باشیم هنوز قوانین ما در جذب مشارکت‌های بین‌المللی مشکل دارند. تلاش‌هایی که تا امروز صورت گرفته بخشی به دلیل شیطنت‌های امریکا و بخشی به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های لازم به نتیجه نرسیده است. اگر این تلاش‌ها استمرار داشته باشد و تعامل سیاسی با کشورهای اروپایی و سایر کشورهای برخوردار از صنعت پیشرفته خودرو ادامه داشته باشد می‌توانیم به آینده همکاری‌های مشترک در صنعت خودرو امیدوار باشیم.
عضوهیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان خودرو در پایان با اشاره به خبر همکاری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با شرکت رنو داد و گفت: این نخستین قرارداد مشارکتی است که سازمان گسترش تا امروز با رنو انجام داده است. همچنین شرکت ماموت نیز قصد همکاری برای تولید قطعات و مونتاژ محصولات فولکس واگن و رنو در ایران را دارد و گفت‌وگو‌ها در این باره به زودی به نتیجه می‌رسد.
