بسط و توسعه صندوق کالاهای ارزشمند در دستور کار بورس کالا

نخستین تجربه صندوق کالایی که پذیره‌نویسی آن یک ماه گذشته تمام شد و این اواخر شروع به کار کرد، صندوق طلاست. حدود ۴۰درصد از یونیت‌های این صندوق کالایی از سوی خریداران حقیقی خریداری شد. این نشان می‌دهد که مردم هم دوست دارند و به جای اینکه خود را درگیر خرید و نگهداری کالا کنند، فرد دیگری این کالا را خریده و نگهداری می‌کند، اما افراد روی ارزش این کالا معامله می‌کنند و ممکن است حتی کالا را نبینند.

به گزارش «تعادل» و به نقل از بورس کالای ایران، حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان مطلب فوق اظهار کرد: محیطی را که در زندگی روزمره به عنوان بازار می‌شناسیم، جایی است که هر زمان که به آن مراجعه می‌کنید، کالایی برای خرید یا فروش وجود دارد؛ بنابراین بازار زمانی شکل می‌گیرد که متقاضی هر روز و به‌طور مستمر بتواند در این بازار معامله کند. حالا در بورس یا کالا خریداری می‌شود یا در موقعیت خرید کالا قرار می‌گیرد. یکی از اتفاق‌ها یا کارهایی که کمک به این روند می‌کند، گواهی سپرده کالایی است. در بازار نقد بورس کالا، فروشنده باید اطلاعیه عرضه منتشر کند، این اطلاعیه باید چند روز پیش از عرضه باشد و در آن مشخص کند که عرضه در چه تاریخی انجام می‌شود.  سلطانی‌نژاد در ادامه افزود: بعد از عرضه که همه‌چیز تمام شد تا عرضه بعدی اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. در واقع یک بازه زمانی (حتی کوتاه) فاصله وجود دارد. این موضوع نشان می‌دهد که هنوز یک بازار واقعی شکل نگرفته و هر روز این کالا معامله نمی‌شود. حال برای این کالا راه‌های دیگری هم وجود دارد. به این شیوه که دارنده کالا اعلام کند که فلان کالا را با مشخصات، ثبت شده و مشخص در انبار دارد. البته این کالای انبار شده توسط مراجع یا بازرسان سازمان بورس تایید شده که به این نوع کالا «کالای تحت کلید» می‌گویند. بنابراین به جای اینکه اطلاعیه عرضه منتشر شود، کالای ذخیره شده همیشه وجود دارد و این ذخیره کردن مورد تایید یک نهاد خاص هم قرار گرفته است. در سهام، چنین مرجعی به نام شرکت سپرده‌گذاری و تسویه وجوه وجود دارد. در بورس کالا در حال حاضر چنین مرجعی وجود ندارد، اما اگر چنین اتفاقی رخ بدهد، در گام نخست می‌توان تشریفات اطلاعیه فروش و... را حذف کرد و روند را یک روند مستمر کرد.

وی گفت: گام مهم دیگر این است که با این کار استانداردسازی کالا و تبدیل به اوراق بهادار کردن هم انجام می‌شود. به این ترتیب هر یک واحد (کیلو، تن، گرم و...) آن کالای خاص را معادل یک برگه اوراق بهادار قرار بدهیم که این سهم‌ها با هم برابر هستند. با این شیوه می‌توان بازار را شکل داد. اما هنوز یک بخشی از کار باقی مانده است که مرجعی وجود داشته باشد که در هر موقعیتی آماده خرید و فروش باشد. در واقع صندوق‌های کالایی نقش چنین مرجعی را بر عهده دارند. صندوق کالایی یک واسطه‌گر حرفه‌یی تحت نظارت است که کار اوراق مبتنی بر کالا را انجام می‌دهد. عرضه کالا را نیز بر اساس تقاضای بازار و تغییر قیمت‌ها تنظیم می‌کند. مدیرعامل بورس کالا در خصوص مزایای این روش گفت: یکی از مزیت‌های این شیوه، سامان دادن به فعالیت‌های واسطه‌گری است. چون این صندوق‌ها قابلیت ساماندهی دارند. واسطه‌گری می‌تواند در این بخش با نظارت کامل واسطه‌گری کند. این واسطه‌گران ثبت شده است و فعالان به‌طور کامل با مشخصات شناخته شده هستند. حامد سلطانی‌نژاد در پایان گفت: می‌توان برای هر نوع کالایی که قابلیت انبار شدن داشته باشد، صندوق کالایی تاسیس کرد؛ مانند جو، گندم، ذرت و... همین‌طور در مورد کالاهایی که ارزش بالایی دارند نیز مطالعاتی انجام شده که بتوان این صندوق‌ها را تاسیس کرد.