تدبیری که امیدواری آفرید

اصغر نورالله‌زاده

مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید

 در مورد میراثی که سال 1392 به دولت تدبیر و امید رسید و بحران‌هایی که در آن زمان، گریبان مردم را رها نمی‌کرد، بسیار سخن گفته شده، اما اینکه چه عواملی موجب شد از آن دریای توفان زده بگذریم و به وضعیتی برسیم که منتقد و مخالف هم توان انکار تفاوت‌هایش با سال‌های پیش از 1392 را ندارند، مطلبی است که حتما باید مورد توجه قرار گیرد.

باید فارغ از هیاهوهای سیاسی از خود بپرسیم، رشد منفی 6.8 درصد سال 91 چگونه، با تلاش چه کسانی و تدبیر چه سازمان‌هایی در پاییز سال 1395 به مثبت 12.5 درصد رسید؟

هر چند مخالفان دولت تا به امروز از پاسخ دادن به سوال‌های اساسی شانه خالی کرده‌اند و نگفته‌اند با درآمد نفتی که بالاترین درآمد نفتی کل ادوار دولت‌ها در تاریخ جمهوری اسلامی بوده، چه کرده‌اند؛ سر سفره‌های مردم که نبردند اما با چه ساز و کاری آن همه درآمد، موجب کوچک‌تر شدن سفره مردم هم شد؟ قطعا این سوال تا زمانی که پاسخی صحیح نیابد در تاریخ ایران تکرار خواهد شد و مشمول مرور زمان نمی‌شود.

اما آنچه در این مطلب به آن می‌پردازیم، تدبیری است که دولت با تکیه بر امید مردم اندیشید تا آب‌های رفته را به جوی بازگرداند و دوباره قطار پیشرفت و توسعه را در مسیر اصلی خودش قرار دهد.

رییس سازمان برنامه و بودجه فعلی با شرایطی کشور را تحویل گرفت که خزانه کشور خالی و تولید و صادرات نفت به‌دلیل تحریم‌ها به یک‌سوم کاهش یافته بود که درآمد آن هم به‌دلیل تحریم‌های بانکی، قابل وصول نبود.

سال 1393 با شروع بحران جهانی نفت و به‌تبع آن کاهش قیمت نفت، مشکلی بر مشکلات دیگر سازمان برنامه و بودجه کشور افزود؛ به نحوی که علاوه بر تولید محدود نفت و عدم دسترسی به منابع درآمدی آن، کاهش چشمگیر قیمت جهانی نفت، مشکلات عدیده‏ای برای دولت روحانی پدید آورد.

با انتقال اثر تاخیری بحران اقتصادی سال 92 به 93 و باتوجه به اینکه بیش از 60درصد اقتصاد ایران وابسته به درآمدهای نفتی بوده و کلیه پروژه‌های ملی و هزینه‌های جاری دولت عمدتا از این محل تامین می‌شود، امکان روبه‌رو شدن با اعتصاب‏ها و اعتراض‏های گسترده مردم، پیمانکاران و صاحبان صنایع، امکانی دور از ذهن نبود؛ چنانچه خیلی از کشور‏های نفتی دیگر مانند روسیه، آرژانتین و عربستان به‌دلیل کاهش قیمت نفت در آن سال‌ها، علاوه بر بحران اقتصادی، با اعتصاب‏ها و اعتراض‏های گوناگون مواجه شدند. اما در ایران به‌دلیل برنامه‌ریزی صحیح و بودجه‌بندی مناسب سازمان برنامه و بودجه، نه تنها شاهد واریز به‌موقع حقوق کارکنان دولت بوده‏ایم، بلکه مطالبات بسیاری از نهادهای دولتی و خصوصی ازجمله فرهنگیان، بازنشستگان و پیمانکاران پرداخت شده، یارانه‌ها به‌موقع واریز و هزینه قابل‌توجه طرح سلامت، تامین اعتبار شده است. همچنین در همین زمان شاهد اختصاص 14هزار میلیارد تومان توسط سازمان برنامه و بودجه، جهت خرید تضمینی گندم و فراگیر شدن بیمه درمانی برای 11 میلیون حاشیه‌نشین بوده‏ایم.

لازم به ذکر است تهیه، تنظیم و ارائه لایحه بودجه سنواتی که در دولت نهم و دهم همواره با مشکل و تاخیر ارائه می‎‏شد در طول 4 سال گذشته به بهترین شکل ممکن تنظیم و در موعد مقرر تقدیم مجلس شورای اسلامی شده است.

در پایان یادآور می‌شود، مدیریت صحیح سازمان برنامه و بودجه، توانست در این سال‌های پر از بحران که وارث بی‏نظمی مالی دولت‌های نهم و دهم بوده است، مسیر ترقی و رشد اقتصادی را تحقق بخشیده و کشور را از گزند بحران‏هایی که هر کدام به تنهایی می‌توانست پایه‌های اقتصاد ایران را ویران نماید، حفظ کند.