نفتا از تیغ سیاست «اول امریکا» مصون می‌ماند؟
گروه جهان|
مذاکرات برای به‌روز رسانی بندهای توافق تجارت آزاد امریکای‌شمالی موسوم به «نفتا» که میان سه کشور مکزیک، امریکا و کانادا منعقد شده است از چهارشنبه به‌طور رسمی آغاز شد. رویترز با اشاره به آغاز این مذاکرات نوشته: مهم‌ترین پرسش اکنون این است که آیا این توافق می‌تواند از مانع بزرگ سیاست «اول امریکا» دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا جان به در برد؟
در این گزارش آمده، ترامپ بارها و بارها از نفتا به‌دلیل تعطیلی کارخانه‌های امریکایی و فرستادن مشاغل ایالات‌متحده به خارج از مرزهای این کشور به‌ویژه مکزیک، کشوری با دستمزدهای بسیار پایین، شکایت کرده است. حالا باید دید که آیا این پیمان می‌تواند از مذاکرات سخت و دشواری که در پیش است به سلامت گذر کند.
براساس آمارهای اعلام شده از سال ۱۹۹۴ میلادی که توافقنامه نفتا به اجرا درآمده، حجم مبادلات تجاری میان مکزیک، امریکا و کانادا چهار برابر شده است. مبادلات این کشورها در سال ۲۰۱۵ از
یک تریلیون دلار گذشت اما ترامپ بارها گفته که این پیمان یک فاجعه است. او همچنین تهدید کرده که اگر اصلاحات اساسی در آن صورت نگیرد، از این پیمان خارج خواهد شد. رییس‌جمهوری امریکا کاهش مشاغل در امریکا و کسری تجاری واشنگتن در مبادلات بازرگانی با مکزیک را از جمله دلایل خود برای خروج از نفتا عنوان کرده است.
به اعتقاد ناظران، شرکت‌های امریکایی به‌خصوص خودروسازان برندگان حقیقی این پیمان هستند زیرا از مزیت نیروی کار ارزان در مکزیک سود می‌برند. شرکت‌های «فورد» و «جی ام» فعالیت اصلی در مکزیک را به خود اختصاص داده‌اند. ترامپ انتقادات زیادی به فورد وارد کرده زیرا این شرکت قصد دارد برخی خطوط تولید خود را از ایالت میشیگان به مکزیک منتقل کند. براساس پیمان نفتا، تمام محدودیت‌های تجارت و سرمایه‌گذاری میان کانادا، مکزیک و امریکا در مدت ۱۵ سال به‌تدریج باید از بین می‌رفت. گفته شده، میزان صادرات به مکزیک پس از تصویب نفتا، 455درصد افزایش یافته است. رویترز نوشته، انجمن کسب و کار ایالات‌متحده در آستانه این مذاکرات با ابراز نگرانی نسبت به اصلاحات پیشنهادی خواسته که هیچ تغییری در پیمان فعلی صورت نگیرد، درخواستی که باتوجه به سابقه دونالد ترامپ تحقق آن بعید به نظر می‌رسد. رییس‌جمهوری امریکا همان‌طور که وعده داده بود در نخستین روزهای ورودش به کاخ سفید، امریکا را از پیمان ترانس پاسیفیک که یکی از دستاوردهای بزرگ دولت باراک اوباما به‌شمار می‌رفت، خارج کرد.
بریک بیورنی سفیر سابق کانادا در واشنگتن که در جریان مذاکرات نفتا نیز حضور داشته است، می‌گوید که در مذاکرات پیشین نفتا تمام طرفین یک تعهد سیاسی جدی برای رسیدن به توافق داشتند؛ چیزی که در این مذاکرات دیده نمی‌شود. بیورنی می‌گوید: «در اینجا پرسش این است که ترامپ چه چیزی را به‌عنوان پیروزی در این مذاکرات خواهد پذیرفت. من فکر می‌کنم امتیازی که ترامپ در این مذاکرات از دیگر طرفین درخواست خواهد کرد تعیین‌کننده خواهد بود.»رابرت کولیمن نماینده سابق جامعه تجاری ایالات‌متحده در دولت اوباما می‌گوید که سخت‌ترین مرحله در این مذاکرات این است که آیا اصلاحات موردنظر هدف ترامپ در کاهش کسری تجاری 64میلیارد دلاری امریکا با مکزیک را محقق خواهد کرد یا خیر. کولیمن می‌گوید: «همگی می‌دانیم که دونالد ترامپ دقیقا می‌خواهد کجای این پیمان را تغییر دهد. حالا اینکه این تغییرات درنهایت به کاهش کسری تجاری ایالات‌متحده با مکزیک منجر خواهد شد یا خیر، مشخص نیست.»
رویترز می‌نویسد، مذاکرات نفتا جدی‌ترین آزمون دونالد ترامپ برای نشان دادن توانایی‌اش در تحقق وعده انتخاباتی خود مبنی بر احیای مشاغل کارخانه‌یی ایالات‌متحده امریکاست. به‌ویژه اینکه تاکنون اغلب تلاش‌های او برای از دور خارج کردن لایحه خدمات درمانی یا اصلاح قوانین مالیاتی در این کشور با شکست روبه‌رو شده است.
تمرکز بر مذاکرات نفتا در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری مکزیک در 2018 میلادی است. مکزیک از تمام طرفین این پیمان خواسته پیش از آغاز رقابت‌های انتخاباتی در فوریه مذاکرات را تمام کنند یا رقبای سیاسی دولت از این مساله به‌عنوان یک ابزار تبلیغاتی استفاده نکنند.
همچنین مذاکرات در شرایطی آغاز شده که کانادا هشدار داده به طرح واشنگتن برای حذف بند ۱۹ که مربوط به سازوکار حل اختلافات است، اعتراض دارد و در صورت اصرار واشنگتن به حذف این بند، از این پیمان خارج خواهد شد. طبق این بند، هیات‌های دوملیتی برای رسیدگی به شکایاتی که در مورد دامپینگ و یارانه‌های غیرقانونی وصول می‌شود، تشکیل می‌شود. گرچه تصمیم این هیات‌ها الزام‌آور است اما امریکا بارها در جریان رسیدگی به پرونده‌های مختلف در این هیات‌ها محکوم شده است.
کریستیا فریلند وزیر خارجه کانادا، با اعلام اینکه کشورش اصولی را که برای منافع ملی اهمیت کلیدی دارد، در بخش‌های گوناگون نفتا حفظ خواهد کرد، گفته که سیاست‌های ضددامپینگ یکی از موارد اختلافی با امریکاست. از زمان روی کار آمدن ترامپ، روابط امریکا و کانادا ازجمله در بخش همکاری‌های تجاری چندان تعریفی ندارد. اوتاوا چند ماه پیش اعلام کرد که در واکنش به تعرفه‌های گمرگی دولت امریکا بر واردات الوار و چوب خام قصد دارد اقدامات مشابهی را علیه دولت جدید واشنگتن اتخاذ کند. جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا نیز گفته بود که در حال بررسی توقف واردات زغال‌سنگ از امریکاست تا به این ترتیب پاسخ بی‌عدالتی ایالات‌متحده را بدهد.
