افغانستان؛ سوریه و عراق نمی‌شود
گروه جهان|
ماهیت جنگ‌ها هیچ‌گاه یکی نبوده و جنگ در هر منطقه و هر زمان اقتضائات خود را دارد. نمی‌توان برای تمام جنگ‌ها حکم واحد و راه‌های مقابله با دشمن را از منبع واحد صادر کرد. در این روزها زیاد در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از ایزدی‌سازی افغانستان توسط گروه‌های تروریستی چون طالبان و داعش سخن به میان می‌آید. خیلی‌ها در حال تبلیغ درباره احتمال سوریه‌سازی و عراقیزه کردن افغانستان هستند. ایزدی‌سازی افغانستان درست به معنای جنگ فرقه‌یی و مذهبی است که خیلی‌ها این روزها به طمع شعله‌ور کردن آن افتاده‌اند. این موضوع ابعاد پیدا و پنهان بسیاری دارد:
1- متاسفانه باید اذعان کرد که همه ما به نحوی در دام بدفهمی و کژتابی ناشی از شباهت‌های جنگ در عراق و سوریه با جنگ افغانستان افتاده‌ایم. دشمن اصلی در هر سه کشور گروه‌های تروریستی و افراطی هستند که دست به کشتار وسیع مردم بی‌گناه و همچنین سربازان و افراد دولتی می‌زنند. به خصوص که این روزها گروه تروریستی داعش در هر سه کشور به جنایات وحشتناک و با سبک و شیوه خاص خود دست می‌زند. این گروه‌های تروریستی نیز منتسب به مذهب خاصی هستند و تحت عنوان داعیه برقراری امارت یا خلافت اسلامی دست به اعمال تروریستی می‌زنند. خیلی شباهت‌های دیگری نیز وجود دارد ولی این شباهت‌ها نمی‌تواند ماهیت جنگ‌ها را تبیین کند. در دو کشور عراق و سوریه اختلافات مذهبی و فرقه‌یی شدیدی وجود دارد و گروه‌های تروریستی از این اختلافات سود می‌برند. در حالی که در افغانستان هیچ‌گاه اختلافات مذهبی باعث جنگ و کشتار نشده است و مردم افغانستان به لحاظ مذهبی همواره در کنار همدیگر بوده‌اند و هیچ مشکلی هم نداشته‌اند.
2- نکته مهم‌تری که مردم افغانستان را در مواجهه با تبلیغات زهرآگین فرقه‌یی و نفرت‌پراکنی‌های مذهبی کمک می‌کند، این است که باید توجه کرد چه کسانی از اینگونه تبلیغات سود می‌برند و اساسا این تبلیغات بر اساس کدام استراتژی‌های کلان منطقه‌یی صورت می‌گیرد و مزدوران کدام دستگاه اطلاعاتی به این امر مبادرت می‌ورزند؟ با وجود اینکه در افغانستان همواره مدارای مذهبی حاکم بوده و اخوت اسلامی در آن به عنوان یک نمونه در میان تمام کشورهای اسلامی مطرح بوده است، اگر نتوانیم افکار عمومی را از ویروس جنگ اطلاعاتی کشورهای منطقه برهانیم، احتمالا در دام آن سقوط خواهیم کرد. این همان چیزی است که هم گروه‌های تکفیری و تروریستی می‌خواهند و هم برخی از دستگاه‌های اطلاعاتی منطقه.
3- در این روزها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی با تبلیغات به ظاهر ضد گروه‌های تروریستی و افراطی، راه‌حل‌های بدیل نیز ارائه می‌گردد که تشکیل گروه‌های مردمی چند هزار نفری یکی از آنهاست. یکی از خطرناک‌ترین طرح‌ها، تشکیل گروه‌های خارج از تشکیلات دولتی است که به نظر می‌رسد تعدادی آگاهانه و تعدادی نیز ناآگاهانه به آن می‌پردازند. گروه‌های چند هزار نفری خارج از تشکیلات رسمی دولت به معنای دامن زدن به انارشی جغرافیایی است که احتمالا به گمان بدخواهان افغانستان خیلی زود شعله‌های جنگ مذهبی و فرقه‌یی را روشن می‌کند. بدون تردید اگر چنین امری صورت گیرد و حتی گروه‌های نظامی خارج از تشکیلات حکومتی در برخی از مناطق تشکیل شود، نخستین ضربه‌های جبران‌ناپذیر آن متوجه کسانی خواهد شد که به چنین دسته‌بندی‌های مسلحانه‌یی وارد شوند زیرا در بسیاری از مناطقی که هنوز گروه‌های مسلح غیر مسوول حضور دارند، هنوز جنگ و ناامنی بیداد می‌کند.
4- حکومت می‌تواند برای خنثی‌سازی اینگونه تبلیغات با استفاده از مدارای مذهبی که از گذشته‌ها وجود داشته است، به تحکیم روابط و مناسبات برادرانه در میان اقوام و مذاهب کشور اقدام کند. در این راستا مکانیزم‌های زیادی قابل طرح است که می‌توان از طریق آنها، تساهل مذهبی و دینی را گسترش داد و از بروز تنش‌های مذهبی جلوگیری کرد. از جمله می‌توان از طریق تبلیغات مذهبی از سوی مساجد و منابر و خطبای جمعه و جماعات اقدام کرد. همچنین پاسخگویی مناسب و به‌موقع به مطالبات مردم در تمام زمینه‌ها و کسب اعتماد آنها گزینه دیگری است که نباید دولت وحدت ملی از آن غافل بماند. اگر باز هم حوادثی چون حادثه میرزا اولنگ تکرار شود و افکار عمومی نسبت به مسوولیت‌پذیری نیروهای دولتی قانع نشوند بی‌تردید دشمنان به اهداف خود نزدیک‌تر خواهند شد. به همین خاطر باید در نقاط خطر خیز افغانستان که احتمالا بروز درگیری‌های فرقه‌یی در آن وجود دارد، طرح‌ها و برنامه‌های امنیتی مشخص و در قالب تشکیلات رسمی و دولتی اجرا شود. باید از تکرار و بروز فجایعی چون میرزا اولنگ جلوگیری کرد.
واقعیت این است که جنگ در افغانستان ریشه‌های عمیق سیاسی و اطلاعاتی دارد و هرگز ریشه‌های مذهبی و فرقه‌یی نداشته و ندارد. اگرچه گروه‌های تروریستی سعی می‌کنند که به جنایات خود رنگ مذهبی بدهند؛ ولی اگر درست با این پدیده برخورد شود و مردم افغانستان از دام تفکرات فرقه‌گرایانه و مذهبی رهانیده شوند، این کشور تبدیل به عراق یا سوریه دیگر نخواهد شد.
منبع: افغانستان‌دیلی
