ذوب‌آهن یک محموله ریل صادر کند
محمدحسین رضاییان
کارشناس حمل ونقل ریلی
بهترین راه‌حل برای پیدا کردن مقصر واقعی عدم تولید ریل ملی از بین ذوب‌آهن و راه‌آهن، این است که ذوب‌آهن همان‌طوری که ادعا کرده است، نسبت به صادرات یک محموله ریل اقدام کند. از سال 1306 که کلنگ ساخت راه‌آهن در کشور به زمین زده شد، حدود نود سال می‌گذرد. طی این سال‌ها همزمان با توسعه شبکه ریلی در بخش‌های مختلف این صنعت خودکفا شده‌ایم. از احداث و نگهداری خطوط ریلی تا تولید و تعمیر ناوگان ریلی، از نصب علائم لازم برای ناوبری قطارها تا دانش مدیریت حمل و نقل ریلی هر یک به تناسب و در زمان خود بومی‌سازی شد. در زمینه توسعه زیرساخت مدت زیادی است که کشور به مرز خودکفایی کامل رسیده و تنها گام باقیمانده برای قطع وابستگی، نبود توان تولید داخلی ریل راه‌آهن است. این وابستگی باعث شده است تا اعمال تحریم‌ها و دشوار شدن تامین این کالا از خارج شرایطی به وجود آورد که برخی محورها به دلیل فرسودگی خطوط ناامن شناخته شوند. حتی روند احداث خطوط جدید نیز با مشکل جدی مواجه شد و شرایطی به وجود آمد که در برخی مسیرها همه مراحل احداث زیرساخت ریلی انجام گرفت اما مجموعه وزارت راه و شهرسازی تنها معطل ریل برای ریل‌گذاری مانده بود، به گونه‌یی که اواخر سال 93، نصر آزادانی، معاون وقت توسعه راه‌آهن وزارت راه و شهرسازی صراحتا اعلام کرد: «عمده مشکل ما تامین منابع مالی برای ریل ۱۵۰۰ کیلومتر شبکه راه‌آهن در کشور است.»
افزایش فشارها بر مجموعه وزارت راه و شهرسازی در نهایت باعث شد تا شرکت راه‌آهن و شرکت ذوب‌آهن برای سومین بار تفاهمنامه تولید ریل داخلی را به امضا برسانند. پیش از آن در سال‌های 73 و 87 دو بار توافق برای تولید بومی ریل شده بود که هر دو بار ادامه خرید از طرف راه‌آهن متوقف شد. لازم به ذکر است که عملیاتی نشدن تفاهمنامه‌های قبلی به دلیل کیفیت پایین ریل تولیدی ذوب‌آهن و ارتقای استاندارد مورد نیاز شرکت راه‌آهن عنوان شده است. هر چند تاکنون عملیاتی شدن تفاهمنامه سوم نسبت به دفعات قبل با جدیت بیشتری توسط هر دو طرف دنبال شده است، با این حال در توافق جاری نیز کشمکش‌ها بین دو شرکت ادامه داشته و پس از 6 بار نقض تاریخ ذکر شده برای تولید، وضعیت به گونه‌یی است که در حال حاضر شرکت راه‌آهن ادعا می‌کند تعهدات خود را اجرا کرده و منتظر طرف دیگر تفاهمنامه برای انجام تعهدات است. راه‌آهن اعلام کرده است که تمام ریل تولیدی ذوب‌آهن را نقدا خواهد خرید. در مقابل ذوب‌آهن اعلام می‌کند مشکلات طرف مقابل از قبیل ضمانتنامه و روش‌های تامین مالی دلیل وقفه‌ها بوده و در صورت ادامه وضع موجود اقدام به جذب مشتریان خارجی و مشتریان داخلی دیگر خواهد کرد. با توجه به آنکه خط تولید خریداری شده توسط ذوب‌آهن برای تولید ریل یکی از به‌روزترین خطوط تولید ریل بوده و دارای استانداردهای مطابق با نیاز روز دنیاست و همچنین با در نظر گرفتن سابقه این شرکت در ارائه محصولات باکیفیت مطلوب، بهترین راه برای پایان دادن به بهانه‌گیری‌های مجموعه وزارت راه و شهرسازی و همچنین منتقدان این شرکت، صادرات یک محموله از ریل تولیدی است. راهکاری که ذوب‌آهن برای اجرای آن اعلام کرده به‌طور کامل آمادگی دارد و انتظار می‌رود در آینده نزدیک محقق شود تا بهانه‌گیری‌های راه‌آهن در این زمینه به پایان برسد.
