حمام قاجاری؛ ویرانه‌ای با 30 مالک

امروزه خیابان شهید مطهری، ‌گذر بادی‌الله، نبش کوچه تحویلی در محله «ساغریسازان» رشت، میزبان حمام قاجاری است که در انتظار مرمت و رسیدگی، تبدیل به مخروبه شده است؛ مخروبه‌یی با کاشی‌های شاهنامه‌یی که نیمی از کاشی‌هایش را هم دزدیده‌اند. این حکایت حمام قاجاری «حاجی» است که 30 مالک دارد؛ مالکانی که به دلیل تفاهم نداشتن، این بنای تاریخی را به ویرانه‌ تبدیل کرده‌اند. بعد از غیرفعال شدن حمام «حاجی»، برای نخستین‌بار در سال ۹۱ خبری با عنوان «سرقت کاشی‌های حمام حاجی در محله قدیمی ساغریسازان رشت» منتشر شد، خبری که هیچ تاثیری نه روی مالکان این بنای تاریخی به عنوان ورثه داشت و نه حسی را در میراث فرهنگی بیدار کرد تا تلاش بیشتری برای نجات این حمام داشته باشد. حمامی که دست‌کم به دلیل کاشی‌های ارزشمندش، می‌توانست گردشگران زیادی را به سمت خود جذب کند. هرچند قدمت بنا بیشتر از سال مکتوب شده روی کاشی‌های حمام «حاجی» یعنی سال ۱۳۰۸ است، اما این تاریخ دست‌کم سال نقش بستن تصاویر شاهنامه‌یی «جنگ رستم و دیو سپید» را اعلام می‌کند. شاهکاری از هنر دست یوسف کاشی‌ساز یکی از کاشی‌سازهای معروف رشت در دوره قاجار که از یک سو آنها هم به مرور در حال حذف از روی این بنای تاریخی هستند و از سوی دیگر یکی از مالکان حمام هیچ امیدی به باقی ماندن این بنای تاریخی ندارد. به گزارش ایسنا، حمام «حاجی محمدجعفر» معروف به حمام «حاجی» از حمام‌های دوره قاجار است که به واسطه کاشی‌کاری‌های آن دوره ارزش بالایی دارد. حمام شامل ورودی، رختکن یا سربینه، شاه‌نشین، محل آویزان کردن لنگ، میان در و گرمخانه است. فرم کلی آن مستطیلی است، بنا دو ورودی دارد که ورودی اصلی آن در ضلع جنوبی مشرف به خیابان «بادی‌الله» و دیگری در ضلع شرقی در کوچه «تحویلی» به عنوان ورودی مردانه استفاده می‌شود. با توجه به تاکید شهرداری رشت مبنی بر محله محوری در شهر و تقسیم‌بندی شهر رشت به ۵۵ محله، حمام تاریخی «حاجی» می‌تواند در صورت مرمت و بازسازی به عنوان نگین محله «ساغریسازان» در رشت محسوب شود، این بنا در سال ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.