کشف جاده‌ای منتهی به «راه شاهی»

 فصل سوم شناسایی، کشف و مستندسازی بقایای باستان‌شناختی راه شاهی هخامنشی علاوه بر شناسایی بیش از ۱۳۰ اثر و محوطه در این راه، به کشف تعدادی پایه ستون و قطعاتی از جاده سنگفرش منجر شد.  به گزارش مهر، اسماعیل یغمایی سرپرست برنامه پژوهش‌های باستان‌شناسی راه شاهی هخامنشی دیروز با اعلام این خبر گفت: یکی از آثار مهم تاریخی و فرهنگی ایران راهی کهن است که در متون کلاسیک یونانی از آن به «راه شاهی» هخامنشی یاد کرده‌اند.  او با بیان اینکه باوجود اهمیت این راه کهن تاکنون پژوهش باستان‌شناسی درخوری درباره آن انجام نگرفته بود، افزود: در 3 فصل برنامه باستان‌شناسی حاضر تلاش شده است تا مسیر این راه کهن در حدفاصل شوش در خوزستان تا تخت‌جمشید در استان فارس شناسایی شود.  این باستان‌شناس، جاده شاهی هخامنشی را یک شبکه پیام‌رسانی شگفت‌انگیز و جزئی از تشکیلات اداری هخامنشیان دانست و اظهار کرد: اداره امور این شاهنشاهی گسترده عهد باستان -از هند تا مدیترانه- از طریق این راه و شاخه‌های فرعی آن انجام می‌گرفته است.  او افزود: با گذشت بیش از دو هزار سال از زمان ساخت این راه، یافتن بقایای آن، به‌ویژه باتوجه به تغییرات گسترده‌یی که با توسعه شهرها و اجرای برنامه‌های عمرانی در سراسر کشور انجام گرفته، دشوار بود.  او با اشاره به این نکته که کوشش گروه در این فصل از کاوش صرف شناسایی مسیر راه در محدوده میان نورآباد تا تخت‌جمشید شد، بیان کرد: با بررسی مسیر و سنجیدن وضعیت طبیعی و جغرافیایی آن، علاوه بر مطالعه و بازنگری داده‌های تاریخی و مطالعات پیشین باستان‌شناسی، به شناسایی بقایای راه شاهی پرداخته شد.  این باستان‌شناس پیشکسوت به‌روز نبودن اطلاعات محوطه‌های شناسایی شده پیشین را از دشواری‌های دیگر دانست و افزود: از زمان انجام آن پژوهش‌ها تا امروز، شناخت ما از مواد فرهنگی این دوران دگرگون شده است.  به گفته او، نابودی یا تسطیح و تخریب شماری از محوطه‌ها، به‌ویژه در دشت‌های بارور نیز شناسایی محوطه‌های هخامنشی را دشوار می‌کند.  به گفته این باستان‌شناس پیشکسوت در این مسیر، افزون بر منزلگاه‌ها و دژهای دیدبانی، قطعاتی از جاده‌های سنگفرش باستانی هم کشف شد.