رشد تقاضا تنها نجاتدهنده طلای سیاه
شانا برای رشد چشمگیر قیمت نفت، تقاضای جهانی این کالا باید افزایشی فراتر از روند کنونی داشته باشد. به گزارش فوربس، تقاضای جهانی نفت در ماههای اخیر با وجود برخی نوسانها، حرکتی رو به رشد داشته اما این افزایش به هیچوجه مستمر نبوده است. رشد اقتصادی، مهمترین عامل در تعیین رشد تقاضای نفت به شمار میآید و اوضاع بهتر اقتصادی به معنای افزایش مصرف نفت است.
افزایش تولید نفت امریکا و ذخیرهسازی بیش از حد، چالشهای کلیدی امروز بازار نفت هستند. تولیدکنندگان نفت شیل با قیمت ۴۰دلاری نفت نیز میتوانند سوددهی داشته باشند. همچنین به نظر میرسد که سطح پایبندی برخی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) به توافق کاهش تولید، رو به کاهش گذاشته است.
با توجه به تاثیر اندکی توافق اوپک بر قیمت نفت، ناامیدی برخی اعضای این سازمان قابل درک است. با این همه، امیدواریهایی وجود دارد: در ماه ژوئن امسال، سطح ذخیرهسازی در کشورهای توسعهیافته ۹۰میلیون بشکه نسبت به میانگین 5 ساله خود در ماه ژانویه سال ۲۰۱۷میلادی کمتر شده است. برای نمونه، سطح ذخیرهسازی نفت در امریکا نسبت به نقطه اوج خود در چند ماه گذشته ۱۴درصد کاهش یافته و به ۴۶۳میلیون بشکه رسیده است.
افزایش شمار خودروها و مصرف بیشتر بنزین، مهمترین عاملی است که به افزایش قطعی مصرف نفت میانجامد هر سال ۹۰تا ۹۵میلیون خودرو مصرفکننده فرآوردههای نفتی، تولید میشوند. کشورهای درحال توسعه آسیایی، به ویژه هند و چین، نیمی از رشد تقاضای جهان را به خود اختصاص میدهند و سهم خاورمیانه از این رشد ۲۰درصد است.
در امریکا هم که بزرگترین بازار فرآوردههای نفتی است و ۴۰تا ۴۵درصد بیش از چین مصرف میکند، سطح فعالیت پالایشگاهها به بالاترین حد خود در ۱۲سال اخیر رسیده است.
با این همه، به نظر میرسد اکنون یکی از عوامل معدود امیدوارکننده در بازار رو به ضعف گذاشته است. چین به طور معمول برای پر کردن ذخایر راهبردی، بیش از نیاز خود نفت خام وارد میکند که محافظی در برابر شوک انرژی در آینده به شمار میآید.
این ذخیرهسازی میتواند به زودی آهسته یا حتی متوقف شود و سبب ورود صدها هزار بشکه نفت به بازاری شود که اکنون نیز با عرضه مازاد رو به رو است. در ماه جولای امسال، سطح فعالیت پالایشگاههای چین در پایینترین حد خود از ماه سپتامبر سال ۲۰۱۶میلادی تاکنون قرار داشت. در نیمه دوم سال ۲۰۱۷میلادی، سطح رشد سالانه واردات چین میتواند به ۷۰۰هزار بشکه کاهش یابد که ۳۰درصد کمتر از نیمه نخست این سال است.
در سال آینده نیز واردات نفت خام چین ممکن است تنها ۱۰۰هزار بشکه افزایش یابد، این کشور آسیای شرقی که ۶۵ تا ۷۰درصد از نیاز نفت خام خود را از راه واردات تامین میکند، اکنون بزرگترین واردکننده این کالا در جهان به شمار میآید.
درباره تحولات آینده، شرکت انگلیسی-هلندی شل باور دارد که اگر فناوری و سیاستگذاری دولتی با شتاب کافی جلو بروند، رشد تقاضای جهانی نفت در اوایل دهه ۲۰۳۰میلادی متوقف میشود. در مقابل، آژانس بینالمللی انرژی باور دارد که حتی اگر همه کشورها به تعهدات زیست محیطی خود در قالب توافق پاریس عمل کنند، رشد تقاضای جهانی نفت پیش از سال ۲۰۴۰میلادی متوقف نمیشود.