شتاب «صندوق‌های جسورانه» به‌سوی فرابورس
گروه بورس مسعود کریمی
اصولا هدف از تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در بازار سرمایه تامین مالی پروژه‌های دانشبنیان است. سرمایه‌گذاران با هدف کسب سود در چنین صندوق‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند و در نهایت به‌واسطه ماهیت و استراتژی این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند با قبول ریسک به سود برسند. در این میان، فرابورس ایران نیز با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی رویکرد اقتصاد دانشبنیان را دنبال می‌کند و در راستای رسیدن به پیشترفت و نوآوری پروژه‌ها، با تسهیل فرآیند سرمایه‌گذاری همگام با اقتصاد کشور گام بر‌می‌دارد. از همین رو، صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه شرکت فرابورس با فعالیت در حوزه‌های سلامت، زیست فناوری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مواد پیشرفته و فناوری نانو و در آخر فناوری مالی فعالیت می‌کنند. همچنین تاکنون دو صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه رویش لوتوس پارسیان و یکم آرمان آتی در مجموع با سرمایه‌یی بالغ بر 60میلیارد تومان در شرکت فرابورس درج شده‌اند که پذیره‌نویسی این صندوق‌ها در اواخر سال 1395 صورت گرفته است. در حال حاضر چندین صندوق به فرابورس درخواست پذیرش داده‌اند که بر این اساس ورود صندوق‌های جسورانه به فرابورس شتاب بیشتری نسبت به گذشته گرفته است.
حمایت از صنایع دانشبنیان
از همین رو، امیر هامونی مدیرعامل شرکت فرابورس ایران در خصوص ضرورت تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار داشت: سرمایه‌گذاری جسورانه یکی از حلقه‌های اصلی و عوامل کلیدی پیشرفت نوآوری، بهبود بهره‌وری و رشد اقتصادی در کشورهایی است که در حال حاضر به عنوان منبع تامین مالی شرکت‌های نوپا و دانشبنیان در جهان مطرح شده‌اند. وی خاطرنشان کرد: در واقع سرمایه‌گذاری جسورانه یک مدل سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوپا و شرکت‌های کوچک با پتانسیل رشد بلندمدت است که منبع بسیار مهمی برای راه‌اندازی کسب‌و‌کارهایی است که توان دسترسی به منابع تامین مالی رایج مانند بانک را ندارند. مدیرعامل شرکت فرابورس اذعان داشت: در حال حاضر حضور و فعالیت سرمایه‌گذاری جسورانه در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه به عنوان یکی از ارکان اساسی بازارهای سرمایه در جهان، حقیقتی انکارناپذیر است و در بسیاری از بورس‌های پیشرو شاهد فعالیت این صندوق‌ها هستیم. امیر هامونی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا فرابورس اقدامی در راستای تقویت سرمایه‌گذاری جسورانه انجام داده است یا خیر، گفت: طی سال‌های اخیر علاوه بر برنامه‌ها و اقداماتی که در دولت به‌منظور توسعه اقتصاد دانشبنیان انجام شده، چندین برنامه توسعه‌یی نیز در فرابورس ایران برای حرکت در این مسیر آغاز شده که یکی از مهم‌ترین آنها رونمایی از «صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه» در تاریخ ششم دی ماه سال 1395 است. وی افزود: این اقدام با هدف گسترش کارآفرینی و به‌کارگیری ایده‌های جوان و خلاق در کشور و در نتیجه تامین مالی اقتصاد دانشبنیان و افزایش نقش موثر آن در رشد اقتصادی کشور صورت‌گرفته است که در این خصوص تاکنون دو صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه به نام‌های رویش لوتوس و یکم آرمان آتی در فرابورس پذیره‌نویسی شده‌اند. مدیرعامل شرکت فرابورس تصریح کرد: اهمیت این صندوق‌ها از آنجا نمایان می‌شود که اتکای بر وام بانکی برای تامین مالی راه‌اندازی یا رشد و توسعه شرکت، ممکن است مسائل و مشکلات بی‌شماری را به وجود آورد که در میان آشکارترین آنها می‌توان به تحمیل شدن عارضه کوتاه‌مدت‌گرایی اشاره کرد. به معنی واضح‌تر سرمایه به دست آمده از بدهی، سرمایه متعهد و شکیبایی نیست. ضمن آنکه این امکان برای وام وجود دارد که در برابر دارایی‌های کسب‌وکار یا دارایی‌های مالک تضمین شود. امیر هامونی ابراز داشت: اما مدل مشارکت از طریق ساختار حقوقی شفاف و نظارت‌پذیر صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه که شرایط، مسوولیت‌ها و تعهدات سرمایه‌گذاران و مدیران در اساسنامه و امیدنامه آن به خوبی تشریح شده است، شیوه مناسبی برای تامین مالی و راهبری شرکت‌های دانشبنیان خواهد بود.
این مقام مسوول در خصوص مزایای مترتب بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و نقش این صندوق‌ها در اقتصاد و بازار سرمایه نیز بیان کرد: مواردی همچون توسعه تجاری‌سازی دارایی‌های فکری، بهبود تامین مالی استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانشبنیان در بازار سرمایه، بهبود ساختار مدیریت و حاکمیت شرکتی این بنگاه‌ها ذیل مدیریت نهاد سرمایه‌گذاری جسورانه، هدایت منابع مالی خصوصی و عمومی به این ساختارها و افزایش ارزش‌افزوده تولید داخلی از طریق حمایت از صنایع دانشبنیان از جمله مزایای ایجاد و بهبود زمینه فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه از طریق بازار سرمایه است. مدیرعامل شرکت فرابورس اظهار داشت: به علاوه از مهم‌ترین مزایای فعالیت این ساختارها در بازار سرمایه و اقتصاد کشور، توسعه تجاری‌سازی دارایی‌های فکری، بهبود تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط اعم از صنعتی و دانشبنیان در بازار سرمایه، بهبود ساختار مدیریت و حاکمیت شرکتی بنگاه‌های کوچک و متوسط ذیل مدیریت نهاد سرمایه‌گذاری جسورانه و در نتیجه هدایت منابع مالی خصوصی و عمومی به این ساختارهاست.
ایجاد رشد و توسعه اقتصادی
در سویی دیگر، مدیر سابق اداره نظارت بورس گفت: مرحله اول پذیره‌نویسی صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه با هدف جذب منابع مالی و برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های مخاطره‌پذیر از تاریخ ۱۴ شهریورماه انجام خواهد شد.
محمودرضا خواجه‌نصیری در گفت‌وگو با مهر از آغاز پذیره‌نویسی صندوق جسورانه آرمانی از ۱۴ شهریورماه خبر داد و گفت: صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا این افراد بدون درگیری مستقیم در چالش‌ها و پیچیدگی‌های صنعت سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر بتوانند از مزایا و منافع آن برخوردار شوند.
مدیر سابق اداره نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس با اشاره به فرآیند طی شده توسط این صندوق تا رسیدن به مرحله پذیره‌نویسی تصریح کرد: پس از فراخوان ارائه شده در خردادماه ۹۶ طرح‌های متعددی در حوزه‌هایی از جمله فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، سلامت و بهداشت (HEALTH)، فناوری‌های مالی (FINTECH)، پایین‌دستی صنایع آبی و پتروشیمی و حوزه فرهنگ و تولید محتوا دریافت شد و پس از بررسی آنها در کمیته سرمایه‌گذاری؛ تعدادی از این طرح‌ها برای سرمایه‌گذاری توسط صندوق جسورانه آرمانی انتخاب شده‌اند. به گفته مدیر سابق اداره نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس، مرحله اول پذیره‌نویسی صندوق جسورانه آرمانی برای پذیره‌نویسی ۷۰ درصد از سرمایه ۶۰ میلیارد تومانی صندوق از تاریخ ۱۴ شهریور به مدت ۱۰ روز انجام خواهد شد و با تکمیل شدن ظرفیت امکان پذیرش سرمایه‌گذار جدید وجود نخواهد داشت.
وی با اشاره به استقبال متقاضیان از این پذیره‌نویسی اعلام کرد: در این راستا ما امکان ثبت سفارش برای سرمایه‌گذاران حقوقی یا حقیقی که تمایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه دارند را مهیا کردیم تا این افراد نیز بتوانند پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را با سرمایه‌گذاری در این صندوق و مشارکت در رشد و توسعه صنایع نوظهور و فناوری‌های پیشرفته متنوع‌تر کنند.
خواجه‌نصیری افزود: راه‌اندازی و تشکیل این صندوق‌ها در سالی که از سوی مقام معظم رهبری سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال نام گرفته، علاوه بر کسب بازدهی از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در این زمینه می‌تواند زمینه رشد و توسعه اقتصادی، کارآفرینی، ایجاد اشتغال و توسعه فناوری در کشور را مهیا کند.
گفتنی است، شناسایی فرصت‌های جذاب صندوق در شرکت‌های در حال رشد و دانشبنیان و ایجاد تعامل با اکوسیستم دانش‌محور جهت بسترسازی برای توسعه و نمو ایده‌های برتر، اولویت صندوق جسورانه توسعه فناوری آرمانی است.
