مسکن مهر جان ما را گرفت

  گروه اقتصاد اجتماعی|

با وجود تمام انتقادها و مخالفت‌ها، با وجود حضور نامش در میان سه وزیری که احتمال می‌رفت در دولت دوازدهم نباشند و با وجود دلخوری‌های دو فراکسیون بزرگ دیگر مجلس، علی ربیعی با رای اعتماد نمایندگان مجلس، وزیر کار ماند تا چهار سال دیگر برای ادامه برنامه‌هایش، که کم هم منتقد نداشته است، فرصت بگیرد. او شب دوشنبه در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و از کارنامه چهار ساله گذشته‌اش و از برنامه‌های چهار سال آینده‌اش گفت. او با تاکید بر ناکامی در تربیت متوازن تکنیسین، به موازات فارغ‌التحصیلان دوره دکتری و فوق لیسانس، وضعیت اقتصادی نامناسب را بزرگ‌ترین مانع بر سر راه ایجاد شغل دانست. او همچنین با تاکید بر ضرورت تکمیل هر چه سریع‌تر پروژه مسکن کارگری، پروژه مسکن مهر را مانع بزرگ بر سر راه خانه‌دار شدن کارگران دانست.  وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این برنامه تلویزیونی، نخست با سراغ گرفتن از موانع رشد اشتغال در ایران، گفت: با توجه به اینکه تعداد فارغ‌التحصیلان دوره دکتری و کارشناسی ارشد افزایش یافته است، نتوانستیم به همان میزان تکنیسین تربیت کنیم. البته وضع اقتصادی ما برای ایجاد شغل آماده نبود.  علی ربیعی با اشاره به آنچه در دولت‌های نهم و دهم بر اقتصاد ایران رفته است، ادامه داد: اقتصاد کوچک شده بود، نیروی کار ریزش داشت و شغلی هم ایجاد نمی‌شد که همه اینها در مجموع مشکلات بیکاری را اضافه می‌کرد.  او با اشاره به رشد اقتصادی در دولت دهم، افزود: در آن سال‌ها رشد اقتصادی رخ داده، اما تاثیر آن را بر زندگی مردم نمی‌بینیم. در سال‌های گذشته رکود مزمن داشتیم و اقتصاد کوچک شده بود؛ بنابراین وقتی رشد شروع می‌شود، زمان می‌برد تا در زندگی مردم تاثیر بگذارد.

 رشد اقتصادی بی‌اثر

ربیعی در ادامه گفت: در سال ۹۵ یک میلیون و ۲۰۰ هزار نیروی جدید وارد بازار کار شد، درحالی که فقط ۶۰۰ هزار شغل ایجاد شده بود. متاسفانه تعداد بیکاران بسیار زیاد و نگران‌کننده است. مرکز آمار چندین سال است که آمار بیکاران را منتشر می‌کند، اما نباید تاکید را روی آمار گذاشت؛ بلکه باید با در نظر گرفتن شاخص‌های مختلف، بیکاری را سنجید.

او ادامه داد: پیش از سال ۹۵، سه میلیون و ۲۰۰هزار بیکار وجود داشت که به علت مشکلات اقتصادی برای آنها شغل ایجاد نشد. 3.4‌درصد شاغلان زیر ۱۶ ساعت کار می‌کنند. این آمار وقتی به عدد می‌‌رسد، بسیار ناچیز است؛ اما کار را باید اندازه‌گیری کرد. بطور مثال، کار زنان در خانه باید اندازه‌گیری شود. امروز زنان مشغول در خانه، شاغل محسوب نمی‌شوند؛ در صورتی که کار آنها تولید ملی حساب می‌شود و باید اندازه‌گیری شود.

وزیر کار در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به تکلیف قانونی ایجاد یک میلیون شغل در سال، افزود: علاوه بر ایجاد شغل در صنایع بزرگ، باید در صنایع کوچک نیز شغل ایجاد کنیم تا زنجیره اشتغال کامل شود. شیب و جهت آن درست است و خروج از رکود اتفاق افتاده است. سه سال است که رشد را تجربه کرده‌ایم، اما بیکاری بسیار زیاد است و شغلی که ایجاد می‌کنیم کفاف نمی‌دهد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه در پاسخ به این انتقاد که کارخانه‌ها در چهار سال گذشته تعطیل شده‌اند یا با کمتر از نصف ظرفیت کار می‌کنند هم، گفت: این به این خاطر بوده است که در یک برهه‌یی تولید رونق نداشت و سرمایه‌گذاری و تکنولوژی وارد کشور نمی‌شد. سال گذشته ما از ۳۰۰ هزار ریزش نیروی کار جلوگیری کردیم.  ربیعی با اشاره به نتیجه اقتصادی فعالیت‌های دولت‌ها، گفت: در سال ۹۳، ۳‌درصد رشد اقتصادی داشتیم و در سال ۹۴، به علت عوامل خارجی همچون تحریم‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری خارجی، رشد نداشتیم. پس باید نقطه نقطه قضاوت کنیم. پیش از دولت‌های نهم و دهم، رشد اقتصادی مطلوب بود. رشد سال‌های ۷۶ تا ۸۴ را نمی‌شود کتمان کرد و نادیده گرفت. در سال‌های دولت یازدهم هم، ما از رکود خارج شدیم و رشد داشتیم؛ این دولت توانسته رکود را از بین ببرد و کارخانه‌های بسته را باز کند و تحصیل‌کرده‌ها را روانه بازار کار کند. اما این رشد در زندگی مردم اثر نگذاشته است. باید کیفیت رشد را بالا ببریم تا اثر آن مشخص شود.

 تعیین منطقه‌‌ای مزد، فعلا ناممکن

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه با اشاره به سابقه حضورش در شورای عالی کار به عنوان نماینده کارگران، گفت: قدرت خرید کارگران پایین آمده است. در این خصوص به خوبی متوجه مشکلات معیشتی کارگران هستم و باید کاهش قدرت خرید کارگران را جبران کنم.

او با بیان اینکه پیشی گرفتن مزد بر تورم، ادبیاتی است که نخست خود او به کار گرفته است، ادامه داد: به همین منظور در چهار سال گذشته تلاش داشتیم مزد را به گونه‌یی تعیین کنیم که بالاتر از تورم باشد.  رییس شورای عالی کار در ادامه با اشاره به جلسه‌اش با نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در روز یک‌شنبه و با هدف کوشش برای بهبود امنیت شغلی کارگران، گفت: امنیت شغلی یک مطالبه برحق کارگران است که در عین حال باید به امنیت تولید نیز توجه داشت.  او همچنین با اشاره به مشکلات معیشتی ساکنان شهرهای دور، گفت: شرایط اجتماعی ما مناسب آن نیست که در هر استان مزد مختص به آن را تعیین کنیم.  به این ترتیب، علی ربیعی برای نخستین موضع رسمی‌اش در مورد تعیین منطقه‌یی مزد، که در آخرین ماه سال گذشته، از جانب حجت میرزایی، معاون اقتصادی او مطرح شده بود، اعلام کرد. میرزایی با استناد ماده 41 قانون کار، این پیشنهاد را داد و از پی آن، با موج فراگیر مخالفت کارگران مواجه شد.  وزیر کار سپس، با تاکید بر ضرورت تکمیل مسکن کارگری، گفت: مسکن مهر جان ما را گرفت و نگذاشت که بتوانیم با خیال راحت به فکر توسعه مسکن اجتماعی و کارگری باشیم.

 کار بی‌امنیت زنان

ربیعی در ادامه با تاکید بر کمتر بودن حاشیه‌ امنیت شغلی زنان نسبت به مردان، گفت: دستور دادم روی امنیت شغلی کار شود. از طرفی امنیت شغلی زنان کمتر شده است. چرا که آنها با چالش‌های مختلفی مواجه هستند.  او در توضیح سبب کاهش امنیت شغلی گفت: هم‌اکنون کارگران با شش نوع قرارداد کار می‌کنند که این مساله امنیت شغلی آنان را تحت‌الشعاع قرار داده است. مثلا در همین سازمان صدا و سیما چند نوع قرارداد کاری وجود دارد.

او سپس با اشاره به ابطال دستورالعمل جلوگیری از اخراج زنان باردار از جانب دیوان عدالت اداری، گفت: تلاش داریم این مساله را به صورت دورن دستگاهی حل کنیم. ما اعتقاد داریم که زنان نباید به علت بارداری از کار اخراج شوند.

  مساله دامنه‌دار فقر مطلق

وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی پیرامون برنامه‌های وزارتخانه‌اش برای تحقق هدف ریشه‌کنی فقر مطلق، گفت: من وعده داده بودم که در صد روز اول دوره وزارت، برخی مشکلات را برطرف کنم که گام‌هایی در این راه برداشتم و کارهای مهمی انجام شد. کارگران حاشیه شهرها بیمه نداشتند که در این چهار سال مشکلات بیمه‌یی آنان برطرف شد. از طرفی مسکن اجتماعی حاشیه نشینان سرانجام گرفت و فقر آموزشی برطرف شد به گونه‌یی که دیگر بازمانده از تحصیل نداریم.  او ادامه داد: مهد کودک‌های حاشیه شهرها ایجاد شدند و به صورت کلی امیدوارم که دو تا سه سال دیگر به فقر مطلق خاتمه داده باشیم. با این حال، فقر مطلق مساله‌یی دامنه‌دار است.  او افزود: پرداخت هزینه‌های تحصیل کودکان یکی دیگر از برنامه‌های وزارت رفاه و سازمان بهزیستی بود.

ربیعی با اشاره به ایجاد خانه‌های بین راهی، گفت: خانه‌های میان راهی هم برای حمایت از کودکان ایجاد شد البته کودکانی که تحت پوشش بهزیستی هستند، باید مهارت‌های لازم را تا پیش از هجده سالگی کسب کنند و سازمان فنی و حرفه‌یی در این راه به آنها کمک می‌کنند.

ربیعی سپس با بیان اینکه سه میلیون خارجی در ایران کار می‌کنند، گفت: تعداد زیادی از آنها کودک کار هستند. در واقع بیشتر کودکان کار در تهران خارجی هستند و کودکان ایرانی کمتر در میان آنان حضور دارند.

او با اشاره به تلاش‌ها برای جمع‌آوری کودکان کار و بازگرداندن آنها به خانواده‌هایشان، ادامه داد: سوءاستفاده از کودکان شایسته نیست و پس از تذکر آنها را جمع‌آوری می‌کنند.

ربیعی افزود: باید تاکید کرد که بچه‌ها بی‌سرپرست نباید بی‌شغل بمانند از همین رو آموزش به آنها ضروری است.

  در ضرورت آموزش

وی در ادامه با اشاره به تلاش‌های وزارت کار برای آموزش مهارت به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، گفت: برای آموزش نیاز به پژوهش داریم که پژوهش‌های خوبی در این زمینه از طرف متخصصان انجام شده است.

ربیعی افزود: مرحوم بازرگان روی این مساله کار کرده‌اند. همچنین آقای فراستخواه هم پژوهش‌هایی در این زمینه داشته‌اند.

وی با اشاره به همکاری وزارت کار با ستاد کل نیروهای مسلح در رابطه با آموزش مهارت‌های شغلی به سربازان گفت: تفاهم نامه‌یی با رییس کل ستاد نیروهای مسلح امضا شده است که هیچ سربازی بدون مهارت نماند و پدر و مادرهای آنها می‌توانند در این رابطه مطمئن باشند.

ربیعی گفت: همچنین تفاهم‌نامه‌یی با دانشگا‌ه‌ها و سازمان آموزش و پرورش در این خصوص نوشته شده است. البته باید برای آموزش قیمت تمام شده را پایین آورد و از آموزش‌های سیار حمایت کرد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه فرهنگ کشور باید به سمت مهارت آموزی برود، افزود: فرهنگ باید به سمت یادگیری مهارت‌ها میل کند در همین راستا برنامه چهار ساله دوم من در وزارت خانه گسترش مهارت‌های آموزشی در روستاها است. نام این طرح روستا مزیت و روستا مهارت است.

 تعاونی، هدف دست نیافتنی

وزیر تعاون در ادامه با بیان اینکه همواره از این مساله انتقاد می‌شود که چرا هنوز تعاونی‌ها به سهم پیش بینی شده در اقتصاد کشور که همان ۲۵‌درصد است دست نیافتند، گفت: مشخص نیست که با کدام سیستم این سهم ۲۵ درصدی محقق می‌شود.  او ادامه داد: وزارت تعاون تمرکز خود را روی بحث تعاون در روستاها گذاشته است و تعاون به عنوان یک ایده برای نجات جامعه امری پذیرفته شده است.  او افزود: تعاون و خیر جمعی یک دارویی است که می‌توانیم از آن به صورت بی‌رویه استفاده کنیم.

 شایسته سالاری داریم

ربیعی در پایان همچنین در توضیح فعالیت فرزند یکی از نمایندگان مجلس در شرکت‌های زیرمجموعه وزارت کار گفت: در شرکت‌های وابسته به این وزارتخانه، شایسته‌سالاری وجود دارد. این اظهارات به صورت غیرکارشناسی مطرح شده است. البته در جاهایی که ساختار دولتی و شبه دولتی وجود دارد، بدنه بزرگ است و ممکن است مشکلاتی هم ایجاد شود اما این موضوع در شرایط نابرابر نبوده است و شرکتی که این آقا کار می‌کرده شرکت انتشاراتی و پژوهشی بوده و در آن تخصص داشته است.

او افزود: البته هر جا خویشاوندسالاری باشد، غیرقابل قبول است و ما نباید افراط و تفریط کنیم. اگر کسی صلاحیت دارد، نباید قضاوت نادرست درباره آن کنیم. شرکت‌های تامین اجتماعی به هیچ‌وجه جای این مسائل نیست.