گروه بنگاه‌ها|
یکی از راهکارهایی که دولت از طریق آن می‌تواند به مطالبات مردم در حوزه اشتغال‌زایی و رفع فقر مطلق جامه عمل بپوشاند، استفاده از ظرفیت‌های مشاغل خانگی است که از زمان دولت یازدهم ساختارهای اجرایی آن برداشته شده است.
کسب وکارهای خانگی راهبردی برای ایجاد اشتغال و درآمد است و به عقیده کارشناسان 15تا 80 درصد نیاز اشتغال 150کشور جهان را مشاغل خانگی تامین می‌کند. حمایت از کسب وکارهای خانگی مبتنی بر ظرفیت‌های بومی و محلی، راهکاری است که علاوه بر رونق تولید و اشتغال‌زایی برای افراد پیامدهای مثبت اجتماعی به همراه دارد و باعث کاهش آسیب‌ها و ناهنجاری‌های مختلف خواهد شد.
قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی در ایران در سال 1390 در مجلس دهم تصویب شد تا از طریق ارائه تسهیلات تا سقف یک میلیارد ریال به صورت تسهیلات قرض‌الحسنه با کارمزد 4درصد این مشاغل خانگی و کارآفرینی شکل بگیرد.
تعاونی‌های مشاغل خانگی بر مبنای رشته‌های شغلی برآمده از تاریخ، فرهنگ و مشاغل بومی مظهر یکپارچگی و یکدل شدن چند خانواده و در نتیجه افزایش تولید و رونق کسب وکار خانگی است که آثار اجتماعی مثبتی به همراه دارد، همبستگی خانوادگی را افزایش داده و اثر اقتصادی آن هم پیشبرد اهداف اقتصادی کشور و رونق کسب وکار در داخل یک اجتماع کوچک و صمیمی است. بیش از یک میلیون و 300هزار مجوز فعالیت مشاغل خانگی در کشور صادر شده که بخش قابل توجهی از آن(بیش از 70درصد) از سال92 تا به امروز انجام شده است. خبرنگاران رسانه‌های گروهی در جریان برگزاری نمایشگاه مشاغل خانگی در استان سمنان تلاش کردند تا از دل گفت‌وگو با صاحبان مشاغل خانگی تصویری از مهم‌ترین نیازهای صاحبان این نوع مشاغل به دست بیاورند.
مشکلات مشاغل خانگی از زبان کارآفرینان
صفیه مونسان، مدیر کارگاه حوله و چادرشب بافی شهرستان سرخه گفت: دریافت تسهیلات 500 میلیون ریالی از صندوق کارآفرینی امید استان سمنان و خرید تجهیزات منجر به اشتغال 10نفر از زنان شده است. این بانوی کارآفرین در گفت‌وگو با ایرنا افزود: با توجه به اینکه پس از دریافت تسهیلات و سرمایه‌گذاری و تولید، مرحله بازاریابی باعث فروش تولیدات و رونق کسب وکار خانگی کارگاه‌های مشاغل خانگی خواهد شد و وجود مکانی به صورت تعاونی‌های فروش در شهر کمک شایانی به این مساله خواهد کرد.
صفیه مونسان، مدیر کارگاه حوله و چادرشب بافی شهرستان سرخه خاطرنشان کرد: فعالیت و ورود دارندگان مشاغل خانگی به شبکه‌های اجتماعی و بازاریابی برای فروش تولیدات این مشاغل از طریق فضای مجازی می‌تواند گام مهمی در رونق این نوع کسب وکار داشته باشد.
فتانه حقیقت‌منش، موسس کارگاه قالیبافی شهرستان مهدی شهر نیز گفت: این کارگاه با دریافت تسهیلات 500 میلیون ریالی از صندوق کارآفرینی امید در شهر درجزین منجر به اشتغال 3نفر شده است و تامین مواد اولیه با توجه به اینکه این شهرستان تامین‌کننده نخ‌های مخصوص بافندگی است از مزیت‌های فعالیت این نوع کارگاه‌ها در این منطقه است. وی یادآور شد: این کارگاه علاوه بر تولید قالی و قالیچه، دست به بافت و تولید تابلوفرش‌های زینتی زده اما ورود تابلوفرش‌های چینی و ماشینی منجر به از بین رفتن بازار فروش کارگاه ما شده است.
راضیه عرب‌عامری، مدیر کارگاه تولید پوشاک شهرستان شاهرود گفت: بعد از مدت‌ها پیگیری و کسب مجوز و دریافت وام یک میلیارد ریالی این کارگاه با 10نفر مشغول به کار شد. وی نبود نظارت کافی بر ورود پوشاک‌های خارجی در بازار و پایین آمدن تولیدات این کارگاه را از چالش‌های پیش رو برشمرد و گفت: در بیشتر موارد برای فروش بهتر کالا و جذب مشتریان روی پوشاک ایرانی برچسب نام تولیدکنندگان خارجی نصب می‌کنند.
تبعات اجتماعی و اخلاقی مشاغل خانگی
در همین خصوص یک کارشناس آسیب‌های اجتماعی گفت: ایجاد هر کار خانگی به مثابه یک کارخانه است و امروزه بزرگ‌ترین مشکلات و آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیکاری است که با ایجاد مشاغل خانگی علاوه بر درآمدزایی، همبستگی خانوادگی نیز به وجود می‌آید.
مجتبی میرمحمدی افزود: با توجه به اینکه بسیاری از جوانان جامعه پس از دانش‌آموختگی از دانشگاه فاقد مهارت هستند، ایجاد مشاغل خانگی ساده راه برون‌رفت از این بحران بیکاری و افزایش اشتغال است. وی به 2زوج کارآفرین شهرستان دامغان که به تازگی در محوطه کوچکی از خانه خود آشپزخانه مرکزی با مجوز راه‌اندازی کردند، اشاره کرد و گفت: این زوج در گذشته به دلیل بیکاری قصد جدا شدن از هم داشتند که با این شغل خانگی اکنون به زندگی خود بازگشته‌اند. کارشناس آسیب‌های اجتماعی، افزایش بزهکاری‌های اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی را ناشی از بیکاری دانست و افزود: دیدگاه و نظرات و حمایت‌های مسوولان از پایین به بالا باید باشد و حمایت‌های آنان از واحدهای خرد باید افزایش یابد.
نقش فناوری در مشاغل خانگی
کارشناس مسائل اقتصای گفت: اتصال واحدهای کسب وکار خانگی به بنگاه‌های بزرگ‌تر با توسعه کار خانگی ادامه می‌یابد و از سویی تقویت و ارتقای کیفی محصولات مشاغل خانگی با بسته‌بندی مناسب و دریافت کد بهداشتی بسیاری از مشکلات فروش تولیدکنندگان را برطرف می‌کند.
محمد کیانی، تقویت و ارتقای فعالیت و اتصال به شبکه‌های تجارت الکترونیکی را از راهکارهای فروش تولیدات مشاغل خانگی برشمرد و گفت: حمایت از متقاضیان در زمینه‌های تامین آب، برق، گاز، بیمه افرد شاغل و مالیات در مشاغل خانگی و تخفیف‌های ویژه باید در نظر گرفته شود. کارشناس مسائل اقتصادی گفت: ایجاد بسترهای مناسب برای بازاریابی، برپایی و توسعه بازارها و نمایشگاه‌ها و فروش محصولات و عرضه محصولات مشاغل خانگی در فروشگاه‌های تعاونی و زنجیره‌یی باید اجرایی شود.
تعاونی‌ها و افزایش کسب و کار خانگی
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان سمنان نیز با یادآوری اینکه کارکرد اجتماعی تعاونی پویاتر از دیگر بخش‌های اقتصادی است و باید به مردم واگذار شود، افزود: فرهنگ کار تعاونی در دهه اخیر از بین رفته و این آفت بزرگی است که نیاز به فرهنگ‌سازی از سوی رسانه‌ها و دانشگاهاست و پایه‌های نظام آموزشی باید با رویکرد تقویت روحیه تعاونی احیا شود.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه استان سمنان پایین‌ترین تراکم جمعیت در کیلومتر مربع را دارد، دایر کردن یک تعاونی در پیشبرد امور مختلف مناطق استان تاثیر بسزایی دارد.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان سمنان بیان کرد: نخستین تعاونی در روستای داورآباد شهرستان آرادان در زمینه کشاورزی به شماره ثبت یک در سال 1314 شکل گرفت و دومین تعاونی 20سال بعد دایر شد.
غنیان با اشاره به اینکه یک میلیون و 649 هزار نفر شاغل در 95هزار و 167تعاونی فعال هستند، افزود: سهم اشتغال استان سمنان از هزار و 151تعاونی 16هزار و 600 نفر است که سهمیه یک درصدی از اشتغال تعاونی‌ها را به خود اختصاص داده است.
وی به سیاست‌گذاری دولت تدبیر و امید با حمایت از تعاونی‌های تامین، محصولی و توسعه نیاز اشاره کرد و گفت: از 6 هزار و 977تعاونی تامین نیاز در کشور استان سمنان 94تعاونی با سهم 1.3درصد را به خود اختصاص داده است. وی یادآور شد: برای زیتون‌کاران، زعفران‌کاران، دامداران و کشاورزان هر شهرستان یک تعاونی برای تامین تمام ملزومات نیاز و ایجاد بازار مناسب تشکیل شده است.
