ارایه آمارهای اقتصادی خوشبینانه به مردم ممنوع
یک اقتصاددان می‌گوید: دولت بهتر است با اجرای جدی‌تر برنامه‌های اقتصادی کارشناسی شده، مسیر بهبود شاخص‌ها را پیگیری کند و از اعلام آمارهای خوشبینانه به مردم در زمینه رشد اقتصادی و تورم جدا خودداری کند تا سرمایه اجتماعی نظام آماری مخدوش نشود.
علی‌اکبر نیکواقبال در گفت‌وگو با ایسنا درباره رشد اقتصادی 7درصدی اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران برای فصل بهار اظهار کرد: انتظار ما از دولت این است همان‌گونه که وعده داده و در 4سال گذشته هم شاهد بودیم، برنامه‌های اقتصادی کارشناسی شده را تدوین کرده و آنها را اجرا و تلاش کنند با اقداماتی از قبیل جلب سرمایه‌گذاری خارجی و... که در دستور کار دارد در جهت بهبود شاخص‌های اقتصادی حرکت کند. به عبارتی کارشناسان اقتصادی انتظار دارند، دولت برنامه‌های اقتصادی خود را جدی‌تر پیگیری کرده و دولتمردان را هم به صبر و حوصله تشویق کنند تا در مسیر بهبود شاخص‌ها حرکت کنند.
او ادامه داد: اگر نگاهی به وضعیت سایر کشورها بیندازیم که رکود را تجربه کرده‌اند، متوجه می‌شویم در آن کشورها نیز برای خروج از رکود چندین سال زمان صرف شد. در نتیجه در ایران نیز چنین وضعیتی وجود دارد و ما نگران این هستیم که دولت از طریق آرایش کردن ارقام، آمارها را به گونه‌یی دیگر جلوه داده و منجر به مخدوش شدن سرمایه اجتماعی نظام آماری کشور شوند.
این اقتصاددان با بیان اینکه شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه صنایع مهمی مانند ماشین‌سازی و ساختمان‌سازی هنوز رشد نکرده‌اند، گفت: ما رشد چندانی در این بخش‌ها نداریم و اگر رشد اقتصادی اعلام شده، دقیق باشد بهتر است جزئیات رشد که در کدام صنایع محقق شده است، اعلام شود. به‌عبارتی آن را حساب که پاک است از محاسبه چه باک است.
نیکواقبال ادامه داد: در میان بخش‌های اعلام شده فقط رشد کشاورزی 3 و 4درصدی قابل قبول است وگرنه باقی صنایع بهبود آنچنانی پیدا نکرده‌اند. اگر دولت مدعی است که رشد اقتصادی 7درصد شده است باید آمارهای پشتیبان نیز از آن حمایت کنند. از سوی دیگر ما باید بتوانیم شاهد بالا رفتن اشتغال در کشور باشیم و در بخش‌های مختلف اقتصاد برای کاهش آمار بیکاری اقدام کنیم درحالی که می‌بینیم چنین چیزی فعلا محقق شدنی نیست.
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه نظام آماری در ایران زیر نفوذ دولت است، گفت: هم مرکز آمار و هم بانک مرکزی را دولت مدیریت می‌کند و اگر بخواهد می‌تواند با آرایش ارقام در آمار دست بزند. هنوز به یاد داریم که در دولت محمود احمدی‌نژاد 3 تا 4 رییس بانک مرکزی در یک دوره عوض شد. قاعدتا چنین ساختاری کمک خواهد کرد که آمار و ارقام مطابق با میل دولت ارائه شود.
او با بیان اینکه مراجع اعلام آمار باید حذر کنند از اینکه آمار را بسیار بزرگ‌تر از آنچه وجود دارد اعلام کنند، گفت: اگر مثلا 3درصد به 4درصد تبدیل شود، می‌توان آن را تا حدودی توجیه کرد و قابل بخشش است ولی دادن آمارهای غیرواقعی و فاصله‌های زیادی میان آمار واقعی و آمار اعلام شده، اعتماد ملی را دچار خدشه می‌کند.
نیکواقبال تاکید کرد: برخی برای سهم برخی آمارها نیاز به این ندارند که کارشناس باشید تا بفهمید که اوضاع از چه قرار است. خانواده‌یی که برای اقلام مصرفی خود به فروشگاه می‌رود، می‌تواند تورم را تشخیص دهد و آنچه در بازار جریان دارد تا حدودی بیانگر وضعیت رشد اقتصادی است. بنابراین ارائه آمارهای غیرواقعی باعث نمی‌شود که عملکرد دولت از آنچه هست، بهتر دیده شود بلکه فقط اعتماد مردم را مخدوش می‌کند.
این اقتصاددان با بیان اینکه وضعیت رشد اقتصادی در ایران هنوز چنان نیست که مراجع بین‌المللی به ایران اعتماد کنند، گفت: می‌بینیم که بانک جهانی هنوز اقدام به دادن وام به ایران نکرده چراکه هنوز از بازگشت پول خود مطمئن نیست و راهکار دولت هم باید این باشد که با برنامه‌ریزی دقیق و کارشناسی شده، مسیر پیشرفت توسعه را پیگیری کند نه اینکه سعی کند، خوش‌بینی ایجاد کند. تاکید می‌کنم، توسعه کارشناسی به دولت این است که به آمارها دست نزند چون ایجاد خوش‌بینی مشکلی را از اقتصاد ما حل نمی‌کند. دولت باید تلاش کند مراکز آماری کار خود را بکنند و آمار صحیح ارائه دهند و خود نیز با برخورد جدی‌تر با مسائل اقتصادی مسیر بهبود شاخص‌ها را پی بگیرد.
