راهپیمایی بریتانیاییها برای ماندن در اتحادیه اروپا
گروه جهان| طلا تسلیمی|
از همهپرسی غیرمنتظره خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بیش از یکسال گذشته و به نظر میرسد مردم این کشور بهتدریج عواقب این اتفاق را حس میکنند و سعی دارند پیش از آنکه دیر شود، از وقوع یک فاجعه جلوگیری کنند. هزاران بریتانیایی یکشنبه (دیروز) در خیابانهای لندن راهپیمایی و دولت را به تجدیدنظر در مورد برگزیت و بازگشت از این تصمیم ترغیب کردند. تظاهرات خودجوش حامیان ماندن در اتحادیه اروپا در آستانه رایگیری مهم دوشنبه (امروز) در مجلس عوام بریتانیا بر سر «لایحه لغو بزرگ»، لایحه مربوط به هزینه خروج از اتحادیه اروپا برگزار میشود. راهپیماییکنندگان باور داشتند که اگرچه همهپرسی برگزار شده و مذاکرات برگزیت در حال برگزاری است اما تظاهرات قطعا شرایط را عوض میکند، چرا که از نظر بسیاری 17میلیون رای «آری» به خروج در کشوری 65میلیون نفری رای اکثریت محسوب نمیشود.
برای اتحادیه اروپا
بین 15هزار تا 20هزار نفر از قشرهای گوناگون مردم عامی گرفته تا بازنشستگان نظامی با درخواست بازگشت از برگزیت دیروز در لندن «راهپیمایی مردم در حمایت از اتحادیه اروپا» را در فاصله بین هاید پارک تا میدان پارلمان برگزار کردند در حالی که پلاکاردهایی با نوشتههایی همچون «17میلیون از 65 میلیون اکثریت نیست»، «برگزیت مسخره»، «خشمگین بمان و با برگزیت بجنگ» و غیره در دست داشتند. پس از گذشت چندین ماه از آغاز رسمی مذاکرات در نتیجه اجرای ماده 50 معاهده لیسبون، بسیاری از فریبهای طرفداران برگزیت در تبلیغات پیش از همهپرسی از جمله دروغها در مورد سهم بریتانیا از بودجه اتحادیه اروپا و تاثیرات خروج بر اقتصاد کشور آشکار شده و اکنون مردم نگران این مساله هستند که عواقب این تصمیم به وخامت شرایط برای اقشار فقیر جامعه منجر شود در حالی که سیاستمداران ثروتمند راهی برای گذار از عواقب مییابند. اما به گزارش ایندیپندنت، تظاهرات دیروز آشکار کرد که بریتانیاییها هنوز ناامید نشدهاند و بهطور قطع راهپیمایی را آخرین تلاش خود در مبارزه با خروج از اتحادیه اروپا نمیدانستند. یک حسابدار 50 ساله در این راهپیمایی گفت: «هر اتفاقی ممکن است رخ دهد. 18ماه تا پایان مذاکرات برگزیت، زمان طولانی در سیاست محسوب میشود. وقتی مردم متوجه شوند توافقی که به دست میآورند بهخوبی آنچه به آنها وعده داده شده بود نیست، شرایط میتواند خیلی سریع تغییر کند. همین الان هم شرایط در حال تغییر است.» طبق نظرسنجیهای برگزار شده در مناطق مختلف بسیاری از جوامعی که پیشتر به خروج از اتحادیه اروپا رای داده بودند، اکنون به ماندن رای میدهند. یک مشاور حقوقی نیز گفت: «در دهه 80 در تظاهرات علیه شکار نهنگها شرکت میکردم. آن اعتراضها تغییر ایجاد کردند. اکنون هم میتوانیم تغییر ایجاد کنیم. حال و هوای مردم همین الان هم عوض شده است. در فیسبوک میبینم که آنهایی که به خروج رای داده بودند اکنون متوجه غیرعملی بودن آن و مشکلاتش شدهاند.»
در میانه راهپیمایی جیمز چپمن، مشاور پیشین دیوید دیویس وزیر برگزیت هم سخنرانی کرد و گفت: دیویس هیچ برنامه مشخصی برای خروج از بریتانیا ندارد و کشور به سمت یک فاجعه پیش میرود. چپمن در ادامه تاکید کرد که بریتانیا برای پیشروی در مسیر منافع ملی، ژئوپلیتیک و اقتصادی به یک حزب جدید سیاسی تحت عنوان حزب دموکرات نیاز دارد.
ولز و اسکاتلند، چالش جدید
راهپیمایی مردمی در حمایت از ماندن در اتحادیه اروپا در آستانه جلسه رایگیری مجلس عوام در مورد لایحه لغو بزرگ برگزار شد. این لایحه که به معنای اولویت یافتن قوانین داخلی بریتانیا بر قوانین اتحادیه اروپا خواهد بود از زمان ارائه از سوی دولت محافظهکار ترزا می با انتقادهای شدید احزاب کارگر، لیبرال دموکرات و حزب ملی اسکاتلند همراه بود، چرا که به نخستوزیر قدرت تغییر موارد زیادی از قوانین کنونی را میدهد. حزب کارگر حدود یک هفته پیش تغییراتی را در لایحه مزبور پیشنهاد کرد و با توجه به اینکه حزب محافظهکار در انتخابات پارلمانی اخیر اکثریت را از دست داده است، ترزا می احتمالا با پیشبرد لایحه خود بدون تغییرات پیشنهادی با مشکلاتی مواجه خواهد شد.
قانونگذاران ولز و اسکاتلند در مورد خطر بروز یک بحران قانونی در صورت خودداری نخستوزیر از اعمال تغییرات پیشنهادی هشدار دادهاند و عملا چالش جدیدی را برای دولت ترزا می ایجاد کردهاند. انتظار میرود که دولتهای محلی در هر دو منطقه فردا سهشنبه اسناد مبنی بر خودداری آنها از حمایت از رویکرد نخستوزیر در خروج از اتحادیه اروپا را بهطور رسمی به دولت ارائه کنند. ترزا می گفته است که حتی بدون حمایت آنها برای پیشبرد برنامه برگزیتی خود تلاش میکند، اما سیاستمداران خارجی در مورد احتمال چند پاره شدن بریتانیا در نتیجه اقدامات نخستوزیر هشدار دادهاند.
گفته میشود که قانونگذاران احتمالا در رایگیری امروز لایحه خروج از اتحادیه اروپا را در مرحله اولیه تصویب میکنند، اما این به معنای پایان مشکلات ترزا می نخواهد بود، چرا که حتی همحزبیهای نخستوزیر برای ایجاد تغییرات در لایحه کنونی شورش میکنند.
بازگشت از برگزیت غیرممکن نیست
یکی از مهمترین عواملی که در زمان تبلیغات پیش از برگزاری همهپرسی بر عامه مردم تاثیر گذاشت، وعدههای حامیان خروج از اتحادیه اروپا در مورد کنترل مرزها به روی پناهجویان و مهاجران بود و اگرچه با توجه به راهپیمایی گسترده در لندن به نظر میرسد، نگرانیهای اقتصادی آنقدر شدید هستند که بسیاری را به حمایت از بازگشت از برگزیت ترغیب کنند، اما مساله مهاجرت و پناهجویان هنوز هم برای شمار زیادی از بریتانیاییها اهمیت دارد. در همین راستا تونی بلر نخستوزیر پیشین بریتانیا، اتخاذ قوانین مهاجرتی سختگیرانه جدیدی را خواستار شد که به کشور امکان کنترل بیشتر مرزها را بدهد، اما در عین حال موجبات ماندن در اتحادیه اروپا را فراهم آورد. وی در این باره گفت: «مرزهای آزاد» که پیشتر در خصوص آن اصرار میورزید، دیگر شدنی نیستند و با سختگیری در قوانین مهاجرتی میتوان بدون نیاز به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، اراده مردم در همهپرسی سال گذشته را اجرایی کرد.
به نظر میرسد، مداخله تونی بلر با هدف ترغیب به تغییر اساسی در مناظرات برگزیت و حل بنبست کنونی مهاجرت و اقتصاد صورت گرفته است. ترزا می حین اصرار بر مذاکرات تجاری همزمان با مذاکرات خروج، کنترل بر مهاجرت را در اولویت دستور کار خود قرار داده است؛ اما اتحادیه اروپا اصرار میورزد که بریتانیا اگر میخواهد به رفتوآمد آزادانه کشورهای عضو پایان دهد، باید از بازار واحد اروپایی هم خارج شود و این مسالهیی است که نه سیاستمداران حزب محافظهکار و نه دیگر احزاب از آن حمایت نمیکنند.