مُهر محرمانه روی آمار تبلیغات محیطی پایتخت

گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری|

برکسی پوشیده نیست که شهرداری تهران در سال‌های اخیر از محل تبلیغات محیطی درآمدهای هنگفتی به دست آورده است، اما در طول این مدت هیچ‌گاه حاضر نشد آمار و اطلاعات دقیقی از میزان و نحوه کسب این درآمدها در اختیار شورای شهر و نیز شهروندان قرار دهد.

هر چند برخی اعضای شورای شهر بارها بر این موضوع تاکید داشتند و از جمله محمدمهدی تندگویان بارها در شورای شهر از شهرداری درخواست کرد تا اطلاعات مربوط به تبلیغات شهر تهران به خصوص بیلبوردها را در اختیار شورا قرار دهد و به گفته خودش 26 بار به شهرداری نامه نوشت اما شهرداری حاضر نشد اطلاعات مورد درخواست را در اختیار شورا قرار دهد.

 درآمد 150میلیارد تومانی!

سازمان زیباسازی شهرداری چند ماه پیش در یکی از جلسات شورا میزان درآمد شهرداری از محل تبلیغات را 150 میلیارد تومان عنوان کرد که با واکنش شدید برخی اعضای شورای شهر مواجه شد و از جمله تندگویان اظهار کرد، سازمان زیباسازی درآمد سالانه 150میلیارد تومان را اعلام کرده در حالی که تنها باشگاه انقلاب و نمایشگاه بین‌المللی تهران که با این سازمان قرارداد دارند، از تابلوها 30 و 50 میلیارد تومان درآمد دارند. چگونه ممکن است دو شرکت این درآمدها را داشته و سازمان فقط 150 میلیارد تومان درآمد داشته باشد؟ با وجود اینکه سازمان زیباسازی شهرداری اعلام کرد از تابلوهای تبلیغاتی 150میلیارد تومان درآمد داشته است، با این حال، به نظر می‌رسد، همچنان روند واگذاری این تابلوها به پیمانکاران شفاف نیست.

هر چند کارشناسان اذعان دارند که این درآمدها زمینه ایجاد رانت را فراهم کرده است چنان که در روزهای ابتدایی شورای چهارم علت رای یکی از اعضای شورا برخلاف رای تشکیلاتی‌اش «قرارداد برادرانش در پیمانکاری تابلوهای تبلیغاتی در شهرداری» اعلام شد.

بعد از رونمایی از املاک نجومی و ‌استخدام‌های نجومی سال گذشته محمدمهدی تندگویان در آخرین روزهای جلسه شورای شهر تهران در مورد قراردادهای مبهم سازمان زیباسازی شهرداری تهران، واگذاری تابلوهای تبلیغاتی سطح شهر را قراردادهای نجومی دانست و گفت: در خصوص شفاف‌سازی قراردادهای سازمان زیباسازی 26بار مکاتبه داشته و چند تذکر رسمی به شهردار تهران در این خصوص ارائه کرده‌ام.

با استناد به ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و ماده 73 قانون مذکور درخصوص نظارت بر شهرداری و با عنایت به لزوم حساسیت شورا در مورد تابلوهای تبلیغاتی شهرداری تهران به عنوان عضو شورای شهر تهران از سال 1392 تاکنون در مورد لزوم شناسایی و ممیزی اعلانات منصوب در معابر شهر تهران تذکراتی را ارائه کردم و پیگیری‌هایی انجام داده‌ام.»

 سامانه تبلیغات شهرداری

تندگویان در گفت‌وگو با «تعادل»، با بیان اینکه پیگیری‌های ما در شورای چهارم برای راه‌اندازی سامانه تبلیغات شهرداری به نتیجه نرسید، اظهار کرد: متاسفانه نه سازمان زیباسازی به سوالات پاسخ داد و نه آقای قالیباف جواب تذکرات ما را داد.

همانطور که گفتم سامانه‌یی برای شفاف‌سازی تبلیغات شهرداری طراحی کرده‌ایم و سازمان زیبا‌سازی باید دسترسی به اعضای شورای شهر بدهد تا بتوانند بر تعداد قراردادها، نحوه و مدت زمان آن نظارت داشته باشند که تا به امروز این اتفاق نیفتاده است. این عضو سابق شورای شهر ادامه داد: شورای شهر آمار کلی از استعداد تبلیغات شهر ندارد. اینکه چه تعداد تبلیغات به شکل ثابت و مقطعی انجام می‌شود. بسیاری از تبلیغات ما مقطعی و در قالب نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و مناسبت‌ها و موضوعات مختلف خارج از آمار تابلوها و بیلبوردها برگزار می‌شود و درآمدزایی دارد. همانطور که گفتم هیچ آماری از میزان این درآمدها نداریم و در نتیجه نمی‌دانیم در رابطه به چه رقمی از درآمد تصمیم‌گیری می‌شود.

به گفته وی، سازمان زیباسازی هر سال رقمی را اعلام می‌کند اما زمانی که شورا آماری در دست ندارد و رقم واقعی را نمی‌داند این سازمان می‌تواند هر رقمی را به عنوان درآمد سالانه اعلام کند و شورا نیز باید آن را بپذیرد.

 تعداد بیلبوردها معلوم نیست

وی در پاسخ به اینکه اکنون چه تعداد بیلبورد و تابلو در سطح شهر وجود دارد، اظهار کرد: این موضوع را نه من و نه هیچ‌کس دیگری غیر از سازمان زیبا‌سازی شهرداری نمی‌داند. همان‌طور که گفتم در این مدت شهرداری و سازمان زیباسازی آمار درست و دقیقی در اختیار ما قرار ندادند. حتی برخی بیلبوردها و تلویزیون‌های تبلیغاتی در آماری که ارائه کرده‌اند وجود نداشت و به همین دلیل نمی‌توانیم پایش درستی از تعداد تابلوهای تبلیغاتی سطح شهر داشته باشیم.

غیر از بیلبوردها و تابلوهای تبلیغاتی تبلیغات داخل مترو و اتوبوسرانی نیز از دیگر منابع درآمدی شهرداری است که ما هیچ نوع اطلاعاتی درباره آن نداریم.

 درآمد تبلیغات در جیب چند شرکت خاص

وی درباره قیمت‌های بیلبوردها نیز اعلام کرد: ما با قیمت‌ها مشکلی نداریم.

موضوع این است که درآمدهای حاصل از تبلیغات جزو درآمدهای پایدار شهری محسوب می‌شود و این درآمد باید برای مردم شهر هزینه شود اما اکنون این درآمد به جیب شرکت‌ها و آدم‌های محدودی می‌رود. تندگویان ادامه داد: سازمان زیباسازی درآمدزاست، اما اطلاعی از درآمدهای اصلی آن نداریم.

یک لیست از سوی سازمان زیباسازی به شورا ارائه می‌شود که میزان هزینه و درآمدها اعلام شده و دلمان خوش است که این سازمان حداقل درآمدزاست اما واقعیت این است که چون اطلاع دقیقی از کل درآمد نداریم حتی نمی‌توانیم نظری بدهیم و باید آن را قبول کنیم.

 عدم دسترسی به سامانه به دلایل امنیتی

به گفته این عضو شورای شهر تهران متاسفانه بارها در پیگیری‌ها یا نامه‌ها بی‌پاسخ مانده یا با پاسخ‌های گنگ و غیرشفاف از سوی شهرداری تهران مواجه شده‌ایم، با این حال بالاخره طی پیگیری‌های انجام شده مقرر شد سامانه‌یی برای کنترل و نظارت اعضای شورای شهر بر تابلوهای اعلانات منصوب در معابر شهر تهران راه‌اندازی شود که این سامانه نیز بعد از مدت زمان طولانی با پیگیری شورای شهر ایجاد شد، اما سازمان زیباسازی طی نامه‌یی در تاریخ 23 آبان 95 و بعد از گذشت سه سال اعلام کرد که ایجاد دسترسی به اطلاعات آماری و مالی ابزارهای تبلیغاتی و اطلاعات کارگزاران تبلیغاتی به تمامی اعضای شورا به لحاظ امنیت شبکه میسر نیست.

به گفته تندگویان شورا نهاد بالادستی و نظارتی شهرداری است، اما حالا نه تنها با این نامه، وظیفه اعضای شورا را زیر سوال برده؛ بلکه مایل به شفاف‌سازی اقدامات خود در شهر تهران هم نیست، صدالبته مایه بسی تعجب است که اعضای شورای شهر تهران که وظیفه نظارت بر عملکرد شهرداری تهران را دارند نمی‌توانند به دلایل امنیت شبکه روی اعلانات شهر تهران نظارت کنند، با این حال مشخص نیست آیا واقعا دلیل آن امنیت شبکه است یا موضوعات دیگری که شهرداری نمی‌خواهد اعضای شورای شهر از آن اطلاع داشته باشند؟ و در اینجا سوالاتی مطرح است که باید شهرداری به آن پاسخ دهد که آیا شهرداری تهران قراردادهایی نجومی با شرکت‌هایی خاص دارد که نمی‌خواهد اعضای شورای شهر از آن مطلع گردند.

آیا مبالغ قراردادها به صورتی است که مصلحت شهرداری تهران بر آن است که مردم از آن اطلاع نداشته باشند. وی خاطرنشان کرد: متاسفانه باید به مردم شهر تهران اعلام کنم که تمام تابلوهای شهر با قراردادهای نجومی در اختیار تعداد محدودی است و تنها چند شرکت خاص از مزایای این تابلوها بهره می‌برند.

 توصیه به شورای پنجم

تندگویان در پایان از اعضای شورای پنجم خواست تا رسیدگی به تخلفات شهرداری و در راس آنها قراردادهای نجومی را در اولویت کاری خود قرار دهند و با راه‌اندازی سامانه تبلیغات سازمان زیبا‌سازی این کار را شروع کنند. زیرا این حق مردم است که بدانند سرمایه‌های آنها در کجا و چگونه هزینه می‌شود.

 دفاع از قراردادهای تبلیغاتی

ناصر امانی معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شوراهای شهرداری تهران نیز در یکی از جلسات شورا با تاکید بر شفاف بودن بودجه سازمان زیباسازی شهرداری تهران در پاسخ به اظهارات تندگویان توضیحاتی ارائه کرده و گفته بود که برای سال ۱۳۹۵ بودجه این سازمان براساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران ۱۰۱ میلیارد تومان تعیین شده که از این میزان ۴۳ میلیارد تومان بابت هزینه‌های این سازمان صرف خواهد شد و ۵۷ میلیارد تومان نیز درآمدهای مازاد این سازمان پیش‌بینی شده است.

به گفته امانی از ۵۷ میلیارد تومان درآمدهای مازاد سازمان زیباسازی ۳۰ میلیارد تومان به خزانه واریز می‌شود و ۲۷ میلیارد تومان نیز در مسیر ماموریت‌های این سازمان سرمایه‌گذاری می‌شود.

معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شوراهای شهرداری تهران در تشریح قراردادهای سازمان زیباسازی در حوزه تابلوهای تبلیغاتی تاکید کرده بود: تمامی قراردادهای واگذاری تابلوهای تبلیغاتی براساس مزایده‌ها انجام می‌شود و اگر موردی خارج از مزایده انجام شود، حتما با آن برخورد خواهد شد.

 قراردادها شفاف شود

هر چند به گفته تندگویان در شورای چهارم سامانه تبلیغات شهر تهران آغاز به کارنکرد اما با توجه به اینکه شورای پنجم شفاف‌سازی را سرلوحه کارهای خود قرار داده و اعضای شورای پنجم و نیز شهردار همواره بر شفاف‌سازی شهرداری شیشه‌یی تاکید دارند بنابراین انتظار می‌رود تا شورای جدید پیگیری راه‌اندازی این سامانه را در اولویت کاری خود قرار دهند. البته محمدعلی نجفی شهردار نیز در همان روزهای نخستین آغاز به کار اعلام کرد که برای شفاف‌سازی قراردادهای شهرداری، ظرف یکی دو ماه آینده تمام قراردادهای شهرداری بیش از یک میلیارد تومان را روی سایت شهرداری و در اختیار بازدید شهروندان قرار می‌دهد.

ابراهیم امینی نایب‌رییس شورای شهر تهران، ری و تجریش نیز به تازگی در اظهارنظری تاکید کرد که شهردار در ارائه برنامه‌های خود درمورد شفافیت قراردادهای بالای یک میلیارد تومان اطمینان خاطر داده است.

به گفته امینی، کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر قطعا در مواردی که قانون اجازه ورود را داده باشد، نقش نظارتی خود را به جد ایفا خواهد کرد. امید داریم با صحبت‌هایی که دکتر نجفی در ارائه برنامه‌های خود داشت، قراردادهای بالای 2 میلیون تومان به صورت شفاف منعقد شود و در این حوزه مشکلی نداشته باشیم. رییس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر درمورد نظارت بر مصوبات دوره گذشته شورای شهر همچنین عنوان کرد که قوانین و مقررات شورای شهر را به خصوص راجع به قراردادها مرور خواهیم کرد، درصورت وجود خلأ قانونی یا اختیارات بیش از حد مجموعه شهرداری، در مورد این موارد تجدید نظر خواهد شد.

شهربانو امانی از دیگر اعضای شورای پنجم نیز در اظهارنظر کوتاهی درباره شفاف‌سازی در شهرداری اظهار کرد که هر کسی در زمان مسوولیتش باید در چارچوب قانون پاسخگوی عملکردش باشد.

وی ادامه داد: شهرداری تهران 12 سال است که مدیریت غیر شفافی را در حوزه مالی داشته است از طرفی شورای شهر چهارم نیز موظف بود بیلان کار شهرداری را بگیرد و نهادهای نظارتی آن را تصویب کنند که در عمل این اتفاق نیفتاده است. همه تلاش شورای پنجم شفاف‌سازی مالی و حکمرانی خوب در کلان‌شهر تهران خواهد بود. شورای پنجم قرار است در چارچوب قانون مدیریت مالی شهر تهران را به مردم گزارش دهد.

 رسیدگی به پرونده تخلفات قالیباف

آن‌طور که به نظر می‌رسد اعضای شورای پنجم در نظر دارند تا به تخلفات شهرداری در زمینه‌های گوناگون رسیدگی کنند. حسن رسولی، عضو شورای پنجم شهر تهران درباره خبر تایید بازداشت عیسی شریفی با اتهام مالی از سمت سخنگوی قوه که خبر از وجود فساد گسترده در شهرداری و در پی آن لزوم رسیدگی به پرونده تخلفات می‌دهد، گفت: پیش از اینکه این خبر توسط آقای اژه‌ای تایید شود، شایعه‌های آن توسط برخی سایت‌ها و محیط فضای مجازی پخش شده بود؛ اما در حال حاضر نیز، اطلاعات دقیقی در دست ما نیست.

 او در پاسخ به این سوال که آیا رسیدگی به پرونده تخلفات در دستور کار شورا قرار دارد یا خیر گفت: این رسیدگی در دستور کار ما قرار دارد. ما در شورا قول و قراری گذاشتیم که به‌محض استقرار شهردار و معاونان ایشان، به کمک شورا و شهرداری، در حوزه 6‌گانه مدیریتی شهرداری، گزارشی را از حوزه مدیریت شهرداری تهیه و منتشر کنیم.

معاونان شهردار تهران در مدت 3 یا 4 ماه آینده انتخاب می‌شوند و ما پیگیری و رسیدگی به پرونده‌های گذشته شهرداری تهران را در دستور کار قرار خواهیم داد.

رسولی درباره تاخیر 3 ماهه در رسیدگی به تخلفات گذشته، با توجه به ‌زمانی که برای انتخاب معاونان شهردار نیاز است، اظهار کرد: گزارش‌هایی که منتشر می‌شود، باید مستند باشد و باید از نهادهای معتبر مالی استفاده شود، کارشناسان مجرب نیز، به‌دوراز بدبینی افراطی این پرونده‌ها را بررسی خواهند کرد.

 در ارائه گزارش‌ها باید آنچه واقعیت دارد منتشر کنیم که بطور طبیعی هم شامل نقاط قوت و هم شامل نقاط ضعف شهرداری گذشته است. شورا در این مساله حساسیت دارد و نسبت به تغییر و دگرگونی‌ها تحقیقات لازم را انجام می‌دهد و این موضوع طبیعتا زمان‌بر است.